Hie^.p DDi.nh Geneva


Bie^n kha?o va` Nha^.n DDi.nh
Jen W. Nguye^~n

Su+. tha^'t ba.i cu?a qua^n ddo^.i vie^~n chinh Pha'p ta.i ma(.t tra^.n DDie^.n Bie^n Phu? va`o na(m 1954 dda~ ddu+a dde^'n su+. nhu+o+.ng bo^. cha'nh sa'ch cai tri. cu?a Pha'p ta.i Vie^.t Nam. Va` ha^.u qua? la` Hie^.p DDi.nh Geneve dda~ chia ddo^i dda^'t nu+o+'c Vie^.t Nam tha`nh hai mie^`n Nam Ba('c o+? Vi~ Tuye^'n 17. Mie^`n Ba('c bi. cai tri. du+o+'i cha'nh sa'ch ddo^.c ta`n cu?a DDa?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam. Trong khi ddo', Mie^`n Nam thuo^.c su+. ddie^`u ha`nh da^n chu? tu+. do cu?a cha'nh phu? Ngo^ DDi`nh Die^.m. Hie^.p DDi.nh Geneve ddu+o+.c ky' ke^'t va`o nga`y 20 tha'ng 7 na(m 1954 giu+~a Nga So^, Trung Co^.ng, Vie^.t Co^.ng, va` Pha'p. Chi'nh phu? Hoa Ky` va` chi'nh phu? Quo^'c Gia Vie^.t Nam kho^ng dda(.t bu't ky' ke^'t trong hie^.p ddi.nh na`y. Du+o+'i dda^y la` nhu+~ng ddie^?m quan tro.ng ghi trong Hie^.p DDi.nh Geneve:

1) Chie^'n tranh cha^'m du+'t vo+'i su+. ngu+ng ba('n cu?a ta^'t ca? mo.i lu+.c lu+o+.ng tre^n toa`n quo^'c. Trong vo`ng 300 nga`y, da^n chu'ng ddu+o+.c tu+. do di chuye^?n ngu+o+.c xuo^i hai mie^`n Nam Ba('c qua vi~ tuye^'n 17 ta.i do`ng so^ng Be^'n Ha?i. 2) Tu` binh cu?a Pha'p, Co^.ng Sa?n, va` Vie^.t Nam Quo^'c Gia se~ ddu+o+.c trao tra? trong vo`ng 3 tha'ng ke^? tu+` nga`y 20 tha'ng 7 na(m 1954. 3) Mo^.t cuo^.c to^?ng tuye^?n cu+? se~ ddu+o+.c to^? chu+'c va`o na(m 1956 tre^n toa`n quo^'c dde^? tho^'ng nha^'t dda^'t nu+o+'c Vie^.t Nam. 4) Ta^'t ca? ca'c lu+.c lu+o+.ng Vie^.t Minh dde^`u pha?i ru't ra kho?i la~nh tho^? La`o va` Cam Bo^'t. 5) U?y Ban Kie^?m Soa't Va` Gia'm Sa't Quo^'c Te^', vo+'i ca'c tha`nh vie^n Gia Na~ DDa.i, A^'n DDo^., va` Ba Lan se~ cu+? ngu+o+`i qua Vie^.t Nam dde^? gia'm sa't tho?a hie^.p ngu+ng ba('n.



.
Ba('c Vie^.t Nam
Nam Vie^.t Nam
Quo^'c Ky`
Ngo^i sao va`ng tre^n ne^`n ma`u ddo?
Ba so.c ddo? na(`m ngang tre^n ne^`n va`ng
Die^.n ti'ch
164,061 km vuo^ng
171,667 km vuo^ng
Da^n so^'
22 trie^.u
19 trie^.u
Chu? Ti.ch / To^?ng Tho^'ng
Ho^` Chi' Minh
Ngo^ DDi`nh Die^.m
Chu? Nghi~a
Co^.ng Sa?n
Tu+. do da^n chu?
Cha'nh Sa'ch
Xa^m la(ng mie^`n Nam Vie^.t Nam
Pho`ng thu? va` kie^'n thie^'t dda^'t nu+o+'c

(Da^n so^' ti'n theo tho^'ng ke^ cu?a na(m 1970)

Sau khi Hie^.p DDi.nh Geneve ddu+o+.c ban ha`nh, mo^.t la`n so'ng ti. na.n Co^.ng Sa?n kho^?ng lo^` tu+` mie^`n Ba('c dda~ ddo^? xo^ va`o mie^`n Nam. Khoa?ng mo^.t trie^.u ngu+o+`i Ba('c tu+` nhu+~ng tha`nh pho^' lo+'n vu+o+.t so^ng Be^'n Ha?i dde^? xuo^i Nam. Mo^.t so^' kha'c ddi ve^` bo+` bie^?n vi` o+? dda^'y co' nhie^`u ta`u cu?a the^' gio+'i tu+. do sa(~n sa`ng ddu+a ho. ro+`i kho?i la~nh tho^? Ba('c Vie^.t. Cha'nh phu? mie^`n Nam Vie^.t Nam cu?a Thu? Tu+o+'ng Ngo^ DDi`nh Die^.m dda~ ddo'n nha^.n nhu+~ng ddo^`ng ba`o ti. na.n Co^.ng Sa?n na`y. Va` dda~ cha(m so'c cho ho. ra^'t chu dda'o, tu+` mie^'ng co+m manh a'o, no+i a(n cho^'n ngu?, cho dde^'n vie^.c o^?n ddi.nh ca'c no+i ddi.nh cu+. Trong vo`ng khoa?ng 300 nga`y "tu+. do di chuye^?n" cu?a na(m 1954, chi? tha^'y ha`ng ha`ng lo+'p lo+'p ngu+o+`i lu~ lu+o+.t bo^`ng be^' no^'i tie^'p nhau xuo^i Nam dde^? la'nh na.n Co^.ng Sa?n. Trong khi ddo', o+? mie^`n Nam cha(?ng tha^'y mo^.t ngu+o+`i da^n la`nh na`o da^~n da('t gia ddi`nh cha.y ra ngoa`i Ba('c dde^? tung ho^ va.n tue^' o^ng Ho^` ca?.

Trong khi cha'nh phu? Ngo^ DDi`nh Die^.m lo kie^'n thie^'t dda^'t nu+o+'c va` ta.o du+.ng ho`a bi`nh, o+? ngoa`i Ba('c o^ng Ho^` Chi' Minh va` DDa?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam ba('t dda^`u toan ti'nh mo+? chie^'n di.ch xa^m la(ng mie^`n Nam. Trong chie^'n di.ch na`y, o^ng Ho^` dda~ ra le^.nh cho nhie^`u ca'n bo^. Co^.ng Sa?n mie^`n Ba('c pha?i o+? la.i mie^`n Nam (kho^ng ddu+o+.c tu+. do di chuye^?n ve^` Ba('c nhu+ dda~ ghi ro~ trong ddie^`u le^. cu?a Hie^.p DDi.nh Geneve) dde^? ta^.p ke^'t va` tha`nh la^.p nhu+~ng lu+.c lu+o+.ng khu?ng bo^' pha' hoa.i. Ro^`i trong nhu+~ng na(m ke^' tie^'p, o^ng Ho^` va` DDa?ng Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam la.i tie^'p tu.c dda^?y ma.nh co^ng cuo^.c xa^m la(ng ma'u lu+?a. Va`o na(m 1959, co^ng cuo^.c xa^m la(ng na`y chi'nh thu+'c ddu+o+.c ba('t dda^`u. Chie^'n tranh ke'o da`i trie^`n mie^n dde^'n ga^`n 20 na(m sau ddo'. Va` ta^'t ca? nhu+~ng tang thu+o+ng, che^'t cho'c, chia li`a cu?a ha`ng trie^.u trie^.u ddo^`ng ba`o hai mie^`n Nam Ba('c dde^`u la` do y' ddo^` xa^m lu+o+.c ta`n ddo^.c cu?a o^ng Ho^` Chi' Minh va` ta^.p ddoa`n la~nh dda.o Ha` No^.i ma` ra.


Nhu+~ng Su+. Kie^.n Quan Tro.ng Trong Na(m
13 tha'ng 3 Vie^.t-Minh Co^.ng-Sa?n ta^'n co^ng DDie^.n Bie^n Phu?. Qua^n VMCS xu+? du.ng 40,000 qua^n, Pha'p co' 15,000 tra^'n thu? ca(n cu+'.
7 tha'ng 5 DDie^.n Bie^n Phu? tha^'t thu?, 2,000 qua^n Pha'p tu+? tra^.n, 11,000 bi. ba('t la`m tu` binh. Vie^.t Minh Co^.ng Sa?n to^?n tha^'t na(.ng: 23,000 ngu+o+`i (Michael Lanning: Inside The VC and The NVA, tr.21).
7 tha'ng 7 Quo^'c Tru+o+?ng Ba?o DDa.i trao chu+'c Thu? Tu+o+'ng cho O^ng Ngo^ DDi`nh Die^.m.
20 tha'ng 7 Hie^.p DDi.nh Geneve chia ddo^i nu+o+'c Vie^.t Nam tha`nh hai mie^`n Nam Ba('c ta.i Vi~ Tuye^'n 17 ngay so^ng Be^'n Ha?i.
Tha'ng 8 dde^'n tha'ng 10 Mo^.t trie^.u ngu+o+`i da^n mie^`n Ba('c bo? xu+' so+? di cu+ Nam dde^? la'nh na.n Co^.ng Sa?n.
8 tha'ng 9 Hie^.p Ho^.i DDo^ng Nam A' (Southeast Asia Treaty Organization - SEATO) ra ddo+`i, ddu+o+.c ky' ke^'t bo+?i ca'c nu+o+'c Pha'p, Hoa Ky`, Anh Quo^'c, U'c DDa.i Lo+.i, Ta^n Ta^y Lan (New Zealand), Phi Lua^.t Ta^n, Ho^`i Gia'o (Pakistan), va` Tha'i Lan.
11 tha'ng 10 Binh Chu?ng Thu?y Qua^n Lu.c Chie^'n (TQLC) cu?a mie^`n Nam Vie^.t Nam ddu+o+.c tha`nh la^.p. Ti'nh dde^'n cuo^'i na(m, TQLC co' to^?ng co^.ng 2 tie^?u ddoa`n.
17 tha'ng 11 Tu+o+'ng Collins dde^'n Saigon nha^.m chu+'c DDa.i Su+' Hoa Ky` ta.i Vie^.t Nam.
Tha'ng 11 Thie^'u Tu+o+'ng Le^ Va(n Ty. nha^.n la~nh chu+'c vu. To^?ng Tham Mu+u Tru+o+?ng Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia Vie^.t Nam.