DDa?ng pha'i gia'o pha'i


Bie^n kha?o va` Nha^.n DDi.nh
Jen W. Nguye^~n

Va`o na(m 1955, nhie^`u qua^n ddo^.i cu?a ca'c dda?ng pha'i va` gia'o pha'i nhu+ Bi`nh Xuye^n, Ho`a Ha?o, Cao DDa`i, v.v. lo+'n ma.nh ta.i nhie^`u no+i tre^n la~nh tho^? mie^`n Nam Vie^.t Nam. Mo^.t so^' dda?ng pha'i va` gia'o pha'i vo+'i binh ddo^.i va` vu~ khi' hu`ng ha^.u co' y' ddi.nh muo^'n ddu+o+.c tu+. la^.p vo+'i quye^`n ha`nh rie^ng bie^.t, va` kho^ng muo^'n bi. le^. thuo^.c du+o+'i quye^`n cu?a cha'nh phu? Quo^'c Gia Vie^.t Nam.

DDe^? bi`nh ddi.nh mie^`n Nam va` ta'i la^.p tra^.t tu+., cha'nh phu? Ngo^ DDi`nh Die^.m dda~ ra le^.nh cho ta^'t ca? ca'c dda?ng pha'i va` gia'o pha'i ha~y tu+. ddo^.ng gia?i gio+'i dde^? tra'nh kho?i nhu+~ng tranh cha^'p qua^n su+. nguy hie^?m. Lo+`i ke^u go.i cu?a cha'nh phu? co' hie^.u lu+.c pha^`n na`o. Mo^.t so^' gia'o pha'i ti`nh nguye^.n gia?i gio+'i va` tro+? ve^` quy thua^.n cha'nh phu?. Mo^.t so^' kha'c ngoan co^', y? la.i, kho^ng buo^ng su'ng, ra ma(.t cho^'ng ddo^'i, ga^y xa'o tro^.n nhie^`u no+i. Sau cu`ng, Thu? Tu+o+'ng Ngo^ DDi`nh Die^.m dda~ dda`nh pha?i ddi dde^'n gia?i pha'p su+? du.ng Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia dde^? o^?n ddi.nh ti`nh hi`nh kha('p no+i.

Ta.i Sa`i Go`n, nga`y 28 tha'ng 4 na(m 1955, lu+.c lu+o+.ng Bi`nh Xuye^n (mo^.t dda?ng pha'i lo+'n ta.i Saigon) cu?a o^ng Le^ Va(n Vie^~n cha^m ngo`i no^? ta^'n co^ng ca'c co+ so+? qua^n su+. cu?a cha'nh phu?. Thu? Tu+o+'ng Ngo^ DDi`nh Die^.m la^.p tu+'c ra le^.nh cho Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia pha?n co^ng. Sau hai nga`y giao chie^'n, nho'm Bi`nh Xuye^n tan ra~, o^ng Le^ Va(n Vie^~n tro^'n sang Pha'p, mo^.t so^' thuo^.c ha. cu?a o^ng Vie^~n dda^`u ha`ng, mo^.t so^' bo? cha.y va`o Ru+`ng Sa't, DDa^'t DDo? o+? Ba` Ri.a.

O+? mie^`n DDo^ng, trong mo^.t tho+`i gian nga('n Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia dda~ tha`nh co^ng trong co^ng cuo^.c chinh phu.c lu+.c lu+o+.ng Ho`a Ha?o cu?a ca'c tu+o+'ng Tra^`n Va(n Soa'i, Nguye^~n Gia'c Ngo^., va` Le^ Quang Vinh. Rie^ng co' lu+.c lu+o+.ng Cao DDa`i cu?a gia'o chu? Pha.m Co^ng Ta('c (ddo'ng o+? vu`ng Tha'nh Tha^'t Ta^y Ninh) la` dda~ tra'nh kho?i ddu+o+.c nhu+~ng cuo^.c giao chie^'n, vi` gia'o chu? Pha.m Co^ng Ta('c la` mo^.t ngu+o+`i ra^'t te^' nhi., kho^ng ddo`i ho?i chia ca('t quye^`n lo+.i kinh te^', chi'nh tri., hoa(.c ga^y a'p lu+.c ma.nh me~ na`o dde^? ddo^'i dda^`u vo+'i cha'nh phu? Quo^'c Gia.

To'm la.i, chi? trong vo`ng hai na(m 1955-56, sau nhie^`u chie^'n di.ch bi`nh ddi.nh ca'c dda?ng pha'i va` gia'o pha'i, cha'nh phu? Ngo^ DDi`nh Die^.m dda~ tha`nh co^ng trong vie^.c o^?n ddi.nh chi'nh tri., ta'i la^p tra^.t tu+., va` mang ve^` mo^.t ne^'p so^'ng an bi`nh cho da^n chu'ng kha('p mo.i no+i. Nga`y 26 tha'ng 10 na(m 1955, ne^`n DDe^. Nha^'t Co^.ng Ho`a ddu+o+.c khai sinh do cuo^.c tru+ng ca^`u da^n y' nga`y 23 tha'ng 10. Hie^'n pha'p dda^`u tie^n ddu+o+.c ban ha`nh va`o nga`y 4 tha'ng 3 na(m 1956.

Thu? Tu+o+'ng Ngo^ DDie^.m ddu+o+.c ba^`u tro+? tha`nh vi. to^?ng tho^'ng dda^`u tie^n sa'ng la^.p Vie^.t Nam Co^.ng Ho`a. Sau khi ne^`n dde^. nha^'t Co^.ng Ho`a ddu+o+.c tha`nh la^.p va`o nga`y 26 tha'ng 10 na(m 1955, Qua^n DDo^.i dda~ ddu+o+.c ddo^?i danh xu+ng tha`nh Qua^n DDo^.i Co^.ng Ho`a Vie^.t Nam.


Nhu+~ng Su+. Kie^.n Quan Tro.ng Trong Na(m
28 tha'ng 4 Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia Vie^.t Nam (QDDQGVN) dda'nh tan cuo^.c no^?i loa.n cu?a lu+.c lu+o+.ng Bi`nh Xuye^n ta.i Saigon. Qua^n Bi`nh Xuye^n tuy co' dde^'n 40 nga`n ngu+o+`i, nhu+ng va^~n kho^ng dda'nh la.i Lie^n DDoa`n Nha?y Du` cu?a Thie^'u Ta' DDo^~ Cao Tri' va` Lie^n DDo^.i Chie^'n Xa M-24 Chaffee cu?a DDa.i U'y La^m Quang Tho+.
30.4 dde^'n 1.5 Pha'o Binh va` Thie^'t Gia'p cu?a Qua^n DDo^.i QGVN ba('n tan to^?ng ha`nh dinh cu?a lu+.c lu+o+.ng Bi`nh Xuye^n. Trong tra^.n na`y, cha'nh phu? bi. ma^'t ddi mo^.t vi. tu+o+'ng: Thie^'u Tu+o+'ng Tri.nh Minh The^'. O^ng bi. ba('n tru'ng khi ddang ngo^`i chi? huy tre^n mo^.t thie^'t gia'p xa.
Tha'ng 5 Ta`n qua^n Bi`nh Xuye^n ru't lui va` la^.p ma^.t khu ta.i vu`ng Ru+`ng Sa't, DDa^'t DDo?, ti?nh Ba` Ri.a. Sau tra^.n dda'nh, Thie^'u Tu+o+'ng Le^ Va(n Ty. ddu+o+.c vinh tha(ng Trung Tu+o+'ng. Ca'c DDa.i Ta' Tra^`n Va(n DDo^n, Nguye^~n Ngo.c Le^~, va` Tra^`n Va(n Minh ddu+o+.c vinh tha(ng Thie^'u Tu+o+'ng. Trung Ta' Du+o+ng Va(n Minh ddu+o+.c tha(ng DDa.i Ta'. Thie^'u Ta' Nguye^~n Va(n Ma.nh ddu+o+.c tha(ng Trung Ta'.
5 Tha'ng 6 Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia Vie^.t Nam ta^'n co^ng lu+.c lu+o+.ng Ho`a Ha?o cu?a Tu+o+'ng Tra^`n Va(n Soa'i o+? Ca'i Vo^`n (ga^`n ti?nh ly. Ca^`n Tho+). Lu+.c lu+o+.ng Qua^n DDo^.i QGVN ra^'t ma.nh me~, go^`m Tie^?u DDoa`n (TDD) 1 Pha'o Binh cu?a Thie^'u Ta' Bu`i Hu+~u Nho+n, Tie^?u DDoa`n 11 Bo^. Binh, cu`ng nhie^`u tie^?u ddi?nh va` giang ddi?nh cu?a Giang DDoa`n Ca^`n Tho+ va` Long Xuye^n. Kho^ng chi.u no^?i ho?a lu+.c cu?a qua^n cha'nh phu?, ta`n qua^n Ho`a Ha?o cu?a Tu+o+'ng Tra^`n Va(n Soa'i ru't va`o DDo^`ng Tha'p Mu+o+`i (Tra^`n Ngo.c Nhua^.n: DDo+`i Qua^n Ngu~, tr.235).
11 tha'ng 7 Pha'p chuye^?n giao Trung Ta^m Hua^'n Luye^.n Ha?i Qua^n Nha Trang la.i cho Ha?i Qua^n Vie^.t Nam (DDie^.p My~ Linh: Ha?i Qua^n VNCH Ra Kho+i, tr.10).
20 tha'ng 8 To^?ng Tho^'ng Ngo^ DDi`nh Die^.m chi? ddi.nh Thie^'u Ta' Le^ Quang My~ giu+~ chu+'c vu. Tu+ Le^.nh Ha?i Qua^n, kie^m Tu+ Le^.nh Thu?y Qua^n Lu.c Chie^'n (DDie^.p My~ Linh: Ha?i Qua^n VNCH Ra Kho+i, tr.10).
Tha'ng 9-10 Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia Vie^.t Nam mo+? nhu+~ng cuo^.c ha`nh qua^n va`o khu Ru+`ng Sa't dde^? ca`n que't ta`n qua^n Bi`nh Xuye^n. Kho^ng cho^'ng cu+. no^?i, toa`n the^? lu+.c lu+o+.ng Bi`nh Xuye^n ra quy ha`ng va`o giu+~a tha'ng 10.
23 tha'ng 10 Sau mo^.t cuo^.c tru+ng ca^`u da^n y', Thu? Tu+o+'ng Ngo^ DDi`nh Die^.m ddu+o+.c toa`n da^n ba^`u tro+? tha`nh vi. to^?ng tho^'ng dda^`u tie^n cu?a ne^`n DDe^. Nha^'t Co^.ng Ho`a.
26 tha'ng 10 Ne^`n DDe^. Nha^'t Co^.ng Ho`a ddu+o+.c tha`nh la^.p. Qua^n DDo^.i Quo^'c Gia ddu+o+.c ddo^?i danh xu+ng tha`nh Qua^n Lu+.c Vie^.t Nam Co^.ng Ho`a vo+'i to^?ng co^.ng qua^n so^' la` 279,200 ngu+o+`i, go^`m co' 3,500 thuo^.c Kho^ng Qua^n, 2,200 thuo^.c Ha?i Qua^n, 54,000 thuo^.c lu+.c lu+o+.ng Ba?o An hoa(.c Ve^. Binh Co^.ng Ho`a, 48,000 thuo^.c Phu. Lu+.c qua^n hoa(.c Hu+o+ng du~ng qua^n, va` pha^`n co`n la.i la` khoa?ng 170,000 go^`m qua^n cha'nh quy cu?a ca'c lie^n ddoa`n lu+u ddo^.ng, ca'c tie^?u ddoa`n Bo^. Binh, Nha?y Du`, hoa(.c Khinh Qua^n, cu`ng 16 dda.i ddo^.i Thu?y Qua^n Lu.c Chie^'n (Tra^`n Ngo.c Nhua^.n: DDo+`i Qua^n Ngu~, tr.254).
Tha'ng 12 Ca^'p ba^.c si~ quan ddu+o+.c ddo^?i tu+` ca'c ga.ch va`ng mang tre^n vai a'o sang ca'c bo^ng mai va`ng va` tra('ng mang tre^n co^? a'o. Ca^'p hie^.u cu?a ca'c tu+o+'ng la~nh cu~ng nhu+ ca'c ca^'p ha. si~ quan cu~ng ddu+o+.c thay ddo^?i (Tra^`n Ngo.c Nhua^.n: DDo+`i Qua^n Ngu~, tr.248).
Tha'ng 12 Pha'p chuye^?n giao Tru+o+`ng Hua^'n Luye^.n Kho^ng Qua^n o+? Nha Trang la.i cho Thie^'u Ta' Nguye^~n Ngo.c Oa'nh (Tra^`n Ngo.c Nhua^.n: DDo+`i Qua^n Ngu~, tr.249).
--- Cho dde^'n cuo^'i na(m 1955, Qua^n DDo^.i QGVN chu+a co' ca^'p su+ ddoa`n. DDo+n vi. ca(n ba?n va^~n la` tie^?u ddoa`n, va` khi ca^`n thie^'t thi` tha`nh la^.p ca'c lie^n ddoa`n, la^'y 3 tie^?u ddoa`n Bo^. Binh va` 1 tie^?u ddoa`n Pha'o Binh la`m chu? lu+.c. Thu+o+`ng thi` Tie^?u DDoa`n Tru+o+?ng co' ca^'p ba^.c DDa.i U'y hoa(.c ddo^i khi mang ca^'p Thie^'u Ta'. Lie^n DDoa`n Tru+o+?ng thi` mang ca^'p Thie^'u Ta' hoa(.c Trung Ta' (Tra^`n Ngo.c Nhua^.n: DDo+`i Qua^n Ngu~, tr.249-50).
--- DDa.i ddo+n vi. dda^`u tie^n ca^'p su+ ddoa`n ddu+o+.c tha`nh la^.p la` Su+ DDoa`n 3 vo+'i qua^n so^' 17,600 binh si~. Su+ ddoa`n na`y ddu+o+.c ke^'t ho+.p bo+? 12 tie^?u ddoa`n Bo^. Binh, 3 tie^?u ddoa`n Pha'o Binh, 3 chi ddoa`n Thie^'t Gia'p, 1 tie^?u ddoa`n Va^.n Ta?i, va` nhie^`u ddo+n vi. chuye^n mo^n kha'c nhu+ Co^ng Binh, Qua^n Cu., Truye^`n Tinh (Tra^`n Ngo.c Nhua^.n: DDo+`i Qua^n Ngu~, tr.250).