Ñöôøng Moøn HCM


Bieân khaûo vaø Nhaän Ñònh
Jen W. Nguyeãn

Moät trong nhöõng ñieàu khoaûn ghi trong Hieäp Ñònh Geneve ñaõ ghi roõ raèng taát caû löïc löôïng Coäng Saûn Vieät Nam (CSVN) ñeàu phaûi ruùt khoûi Laøo vaø Cam Boát. Vaø khoâng moät löïc löôïng naøo Nam Baéc naøo seõ ñöôïc xaâm nhaäp vaøo laõnh thoå cuûa hai mieàn vôùi baát cöù yù ñoà gì. Hieäp Ñònh naøy ñaõ ñöôïc quaân Coäng Saûn kyù vaø cam keát vaøo naêm 1954. Nhöng ñaây chæ laø nguïy keá taïm thôøi cuûa taäp ñoaøn laõnh ñaïo Coäng Saûn Haø Noäi. Chæ vaøi naêm sau ñoù, quaân Coäng Saûn ñaõ bí maät thieát laäp moät heä thoáng vaän chuyeån quaân söï bí maät ñeå thöïc hieän möu ñoà thoân tích mieàn Nam Vieät Nam.

Thaùng 5 naêm 1959, coâng vieäc xaây döïng heä thoáng vaän chuyeån xaâm laêng khoång loà töø Baéc vaøo Nam ñöôïc Coäng Saûn Baéc Vieät (CSBV) chính thöùc khôûi haønh. Ñaây laø moät heä thoáng ñöôøng moøn daøi ngoaèn nghoeøo xuyeân qua röøng nuùi, baêng soâng ngoøi, baét ñaàu töø thò traán Vinh (Baéc Vieät) len loûi doïc theo bieân giôùi Vieät-Mieân-Laøo keùo daøi vaøo ñeán taän Haûi Caûng Sihanouk ôû mieàn Nam Cam Boát.

Treân suoát ñoaïn ñöôøng moøn daøi haøng chuïc ngaøn caây soá, quaân Coäng Saûn ñaõ xaâm nhaäp vaøo laõnh thoã Nam Vieät Nam ôû caùc tænh giaùp bieân giôùi nhö Quaûng Trò, Thöøa Thieân, Quaûng Nam, Quaûng Tín, Kontum, Pleiku, Darlac, Quaûng Ñöùc, Phöôùc Long, Bình Long, Taây Ninh, Haäu Nghóa, Kieán Töôøng, Kieán Phong, Chaâu Ñoác, vaø Kieân Giang. Coäng quaân ñaõ xöû duïng Laøo vaø Cam Boát nhö moät "baøn ñaïp an toaøn" ñeå taán coâng Vieät Nam Coäng Hoøa (VNCH). Naêm 1972, trong moät cuoäc xaâm laêng quaân söï ñaïi quy moâ, haøng traêm ngaøn quaân CSBV töø beân Laøo vaø Cam Boát vöôït bieân giôùi ñaùnh vaøo caùc tænh Quaûng Trò, Thöøa Thieân, Kontum, vaø Bình Long cuûa VNCH. Roài cuoái naêm 1974 vaø sang ñeán 1975, caùc binh ñoaøn Coäng quaân taäp trung beân Laøo vaø Cam Boát ñaõ môû nhöõng cuoäc taán coâng lôùn vaøo caùc maët traän Quaûng Ngaõi, Phöôùc Long, Kontum, Ban Meâ Thuoät, Quaûng Ñöùc, vaø Taây Ninh. Vaø ñoù cuõng laø cuoäc xaâm laêng cuoái cuøng cuûa quaân CSBV trong cuoäc chieán.


Heä Thoáng Ñöôøng Moøn Hoà Chí Minh
Laàn Ñaàu Tieân Thaønh Laäp Thaùng 5 naêm 1959.
Chieàu Daøi 1,500 km ñöôøng thaúng. Hôn 100,000 km toång coäng caùc chi nhaùnh nhoû)
Chieàu Roäng 90 km ôû khoaûng roäng nhaát.
Caùc Quoác Gia Bò Xaâm Nhaäp Laøo, Cam Boát, vaø Vieät Nam Coäng Hoøa (Nam Vieät Nam)
Möùc Ñoä Xaâm Nhaäp Töø 1959-75 Trung bình 60,000 boä ñoäi Coäng Saûn haøng naêm.
Nhöõng Traïm Chuyeån Tieáp Lôùn Techpone (Laøo), Möôøng Noâng (Laøo), Snuol (Cam Boát), Kratie (Cam Boát), vaø haûi caûng Sihanouk (Cam Boát).
Thôøi Gian Di Chuyeån töø Baéc vaøo Nam Giai ñoaïn ñaàu cuûa cuoäc chieán: 6 thaùng.
Giai ñoaïn cuoái cuûa cuoäc chieán): 1 tuaàn leã.
Nhöõng Cuoäc Haønh Quaân Lôùn cuûa QLVNCH vaø Hoa Kyø Ñaùnh Phaù Heä Thoáng Ñöôøng Moøn HCM Haønh quaân vaøo Cam Boát naêm 1970. Chieán dòch Lam Sôn 719 taïi Haï laøo naêm 1971.


Keå töø khi ñöôïc thieát laäp laàn ñaàu tieân vaøo naêm 1959, möùc ñoä xaâm nhaäp cuûa quaân Coäng Saûn töø Baéc vaøo Nam caøng ngaøy caøng gia taêng. Cho ñeán naêm 1970 thì heä thoáng ñöôøng moøn HCM ñaõ trôû thaønh moät moái lo ngaïi ñaùng keå cho chaùnh phuû VNCH. Thaùng 3 naêm 1970, caùc löïc löôïng Hoa Kyø vaø VNCH tieán vaøo Cam Boát ñaùnh phaù caùc caên cöù quaân söï cuûa CSBV. Moät naêm sau ñoù, heä thoáng ñöôøng moøn HCM ôû Haï Laøo ñaõ bò Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa (QLVNCH) haønh quaân tieâu dieät. Caû hai chieán dòch ñaïi quy moâ naøy trong hai naêm 1970 vaø 1971 ñaõ gaây nhieàu thieät haïi to lôùn cho quaân Coäng Saûn.

Tuy nhieân, heä thoáng ñöôøng moøn HCM laø moät maïn löôùi quaù vó ñaïi. Toång soá chieàu daøi cuûa taát caû caùc chi nhaùnh trong röøng, treân nuùi, treân soâng, trong ñòa ñaïo (döôùi maët ñaát), vaø chöa keå ñöôøng bieån, coäng laïi laø ñeán caû vaøi traêm ngaøn caây soá. Do ñoù, nhöõng cuoäc haønh quaân cuûa QLVNCH vaø Hoa Kyø trong hai naêm 1970 vaø 1971 ñaõ khoâng theå naøo tieâu dieät ñöôïc heát thaûy toaøn boä heä thoáng ñöôøng moøn truøng truøng ñieäp ñieäp naøy töø trung phaàn Baéc Vieät cho ñeán Nam phaàn Nam Vieät Nam.

Naêm 1974, Hoa Kyø baét ñaàu caét giaûm caùc vieän trôï quaân söï cho mieàn Nam Vieät Nam. Quaân Löïc VNCH ñaõ phaûi chieán ñaáu trong moät hoaøn caûnh thieáu thoán raát toäi nghieäp. Quaân ñoäi khoâng coù ñuû vuõ khí, ñaïn döôïc, xaêng daàu, vaø quaân cuï. Teä hôn heát laø söï thieáu thoán veà caùc phöông tieän khoâng vaän. Ña soá löïc löôïng quaân söï cuûa VNCH ñeàu bò doàn vaøo theá thuï ñoäng, ñoùng quaân ôû moät choã. Do ñoù, vieäc di chuyeån binh só ñeå phoøng thuû moät laõnh thoå quaù daøi töø Vó Tuyeán 17 xuoáng ñeán Muõi Caø Mau ñaõ trôû thaønh moät moät vieäc khoù khaên phi thöôøng.

Lôïi duïng söï thieáu huït naøy cuûa ñoái phöông, quaân CSBV ñaõ gia taêng möùc ñoä xaâm nhaäp. Heä thoáng ñöôøng moøn HCM ñöôïc tu boå vaø môû roäng thaønh nhöõng khoaûng "xa loä" roäng raõi xuyeân röøng giaø töø Baéc vaøo Nam. Thaùng 12 naêm 1974, caùc sö ñoaøn CSBV töø Cam Boát vöôït bieân giôùi ñaùnh chieám Phöôùc Long. Thaùng 3 naêm 1975, töø Cam Boát quaân Coäng Saûn laïi traøn qua taán coâng Ban Meâ Thuoät. Chieán dòch xaâm laêng quaân söï sau cuøng cuûa quaân Coäng Saûn baét ñaàu töø ñoù. Noùi toùm laïi, neáu Laøo vaø Cam Boát laø hai quoác gia vöõng maïnh coù ñaày ñuû phöông tieän ñeå ngaên chaän moïi söï xaâm nhaäp cuûa CSBV, thì coù leõ cuoäc chieán seõ coøn keùo daøi. Vaø mieàn Nam Vieät Nam chaéc haún seõ khoâng bao giôø rôi vaøo tay Coäng Saûn.

Trong suoát cuoäc chieán, Haø Noäi ñaõ lieân tuïc xöû duïng heä thoáng ñöôøng moøn Hoà Chí Minh ñeå xaâm laêng nöôùc Vieät Nam Coäng Hoøa. Tuy raèng Haø Noäi ñaõ kyù keát Hieäp Ñònh Geneve naêm 1954, vaø tuy raèng Haø Noäi ñaõ kyù keát Hieäp Ñònh Paris naêm 1973, nhöng caùc laõnh tuï Coäng Saûn Haø Noäi ñaõ chaúng heà toân troïng nhöõng ñieàu hoï cam keát. Hoï ñaõ xem thöôøng sanh maïng daân laønh, tieáp tuïc keùo daøi yù ñoà xaâm laêng maùu löûa, ñeå roài xoâ ñaåy hôn moät trieäu boä ñoäi Baéc Vieät ñi vaøo coõi cheát treân heä thoáng ñöôøng moøn HCM.


Nhöõng Söï Kieän Quan Troïng Trong Naêm
Thaùng 1 Cô Quan Tình Baùo CIA (Central Intelligence Agency) cuûa Hoa Kyø baét ñöôïc maät leänh cuûa chaùnh phuû Haø Noäi veà vieäc thieát laäp 2 caên cöù quaân söï bí maät treân laõnh thoå Nam Vieät Nam. Tin tình baùo cho bieát moät caên cöù seõ ñöôïc ñaët taïi cao nguyeân trung phaàn, caên cöù thöù nhì seõ ñaët taïi Taây Ninh (John Bowman: Vietnam War Almanac, tr.47).
Thaùng 5 Ñoaøn Tieáp Vaän ñaët bieät mang bí soá "559" ñöôïc thaønh laäp vôùi nhieäm vuï baûo veä, môû mang, tu söûa vaø xeáp ñaët nhöõng cô sôû haäu caàn doïc theo truïc tieáp vaän Baéc-Nam ôû treân 3 quoác gia Laøo, Cam Boát, vaø Vieät Nam (Traàn Ñoã Caåm: Ñöôøng Moøn Hoà Chí Minh, 1998).
8 Thaùng 7 Vieät Coäng taán coâng moät caên cöù quaân söï taïi Bieân Hoøa, laøm thieät maïng Thieáu Taù Dale R. Buis vaø Trung Só Chester M. Ovnand. Ñaây laø 2 quaân nhaân Myõ ñaàu tieân töû traän taïi Vieät Nam keå töø khi Hieäp Ñònh Geneve ñöôïc kyù keát (John Bowman: Vietnam War Almanac, tr.47).
Thaùng 7 4,000 boä ñoäi CSBV bí maät xaâm nhaäp mieàn Nam Vieät Nam (Phillip Davison: Vietnam at War, p.289).
8 thaùng 12 Chaùnh phuû Ngoâ Ñình Dieäm göûi 10 trieäu quan ñeå giuùp ñôõ caùc naïn nhaân trong vuï vôõ ñaäp nöôùc ôû Frejus (Vuõ Ñình Hoaït: Vieät Nam Toân Giaùo Chính Trò Quan, tr.751).