1962 Trß¾c Khi C½n Bão T¾i


Bi�n kh�o v� Nh�n иnh
Jen W. Nguy�n

N�m 1962 kh�ng ph�i l� m�t n�m c� nhi�u bi�n chuy�n ch�nh tr� l�n lao nh� nh�ng n�m tr߾c ��. Nh�ng n�m n�y l�i l� m�t n�m quan tr�ng ��nh d�u s� t�ng tri�n c�a nhi�u "��t s�ng ng�m" khua �ng d߾i m�t h� ch�nh tr�. Mi�n Nam Vi�t Nam v�n ti�p t�c ���c Hoa K� �ng h� m�nh m�. Ch߽ng tr�nh vi�n tr� qu�n s� ���c gia t�ng. Con s� c� v�n qu�n s� M� c�ng ���c gia t�ng. Qu�n еi Vi�t Nam C�ng H�a (VNCH) ���c c�i ti�n, t�n trang, v� �ang tr�n �� th�ng l�n tr�n chi�n tr߶ng. Tuy nhi�n, nh�ng th�nh qu� c�a qu�n �i v�n kh�ng che l�p ���c c�c v� r�i ren �ang x�y ra � h�u ph߽ng. �߶ng l�i cai qu�n �t n߾c theo phong c�ch "gia ��nh tr�" c�a ch�nh ph� �� b� nhi�u ��ng ph�i ch�nh tr�, �o�n th� t�n gi�o, c�ng c�c l�c l��ng d�n-qu�n than o�n ch� bai. Nh�ng quan �i�m v� l�i l� ch� tr�ch tuy nhi�u, nh�ng c�c v� c�ng khai ch�ng �i m�nh m� th� v�n c�n kh� �t �i. N�m 1962 �� l�ng l�ng tr�i qua m�t c�ch y�n l�nh. Nh�ng ��y ch� l� s� y�n l�nh � b� ngo�i. M�t s� y�n l�nh nguy hi�m tr�n m�t bi�n, m�t s� y�n l�nh che d�u ��t s�ng ng�m chuy�n �ng d߾i ��y s�u, m�t s� y�n l�nh tr߾c khi c� gi�ng to, m�t s� y�n l�nh tr߾c khi c�n b�o t�i.

Th�t v�y, n�m 1962 l� m�t n�m m� Qu�n еi Vi�t Nam C�ng H�a (VNCH) th�u g�t ���c nhi�u th�nh qu� ��ng tr�n chi�n tr߶ng. V�i c�c lo�i tr�c th�ng v�n t�i CH-21 Shawnee do Hoa K� vi�n tr� v�o cu�i n�m 1961, qu�n �i ch�nh ph� �� c� ph߽ng ti�n di chuy�n r�t ti�n l�i v� nhanh ch�ng tr�n chi�n tr߶ng. Qu�n xa (xe ch� binh s�) kh�ng c�n l� ph߽ng ti�n duy nh�t � chuy�n qu�n m�t c�ch...ch�m r�i n�a. M�i khi c� nh�ng cu�c h�nh qu�n v�o m�t khu c�a Vi�t C�ng (VC), c�c binh s� Nam Vi�t Nam �u ���c tr�c th�ng ��a th�ng v�o tr�n �a. Sau ��, nh�ng cu�c t�n c�ng th�n t�c �� x�y ra l�m cho l�c l��ng VC ho�n to�n b� b�t ng� v� kh�ng k�p tr� tay ph�ng th�. Do ��, vi�c x� d�ng c�c tr�c th�ng CH-21 �� l� m�t nguy�n nh�n mang nhi�u th�ng l�i l�n �n cho Qu�n еi VNCH tr�n chi�n tr߶ng.

Ngo�i vi�c x� d�ng tr�c th�ng trong vi�c h�nh qu�n, c�c binh s� Nam Vi�t Nam c�ng �� ch�ng t� r�ng h� c�ng bi�t khai th�c chi�n thu�t "b� binh t�ng thi�t" v�i b� binh v� thi�t v�n xa M-113 c�ng t߽ng tr� h�nh qu�n � ��t �u th� chi�n tr߶ng. M-113 l� lo�i thi�t v�n xa (ho�c "thi�t qu�n v�n") v�i v� th�p b�n ngo�i m�ng, trang b� nh�, c� kh� n�ng l�i n߾c, chuy�n ���c d�ng trong c�c vi�c chuy�n v�n binh s�. N�m 1962 qu�n ch�nh ph� �� th�ng l�n � nhi�u n�i tr�n chi�n tr߶ng mi�n Nam. L�c l��ng c� gi�i (h�u h�t l� thi�t v�n xa) c�a VNCH �� nh� m�t m�i t�n nh�n lao th�ng v�o tr�n �a. Qu�n C�ng S�n kh�ng ch�ng �� n�i. M�i khi th�y l�c l��ng c� gi�i VNCH l�m tr�n, nhi�u c�n binh VC �� v�t b� v� kh� v� t�m �߶ng tr�n ch�y.

Tuy nhi�n, nh�ng chi�n th�ng tr�n chi�n tr߶ng h�u nh� v�n ch�a �� che �i nh�ng ��t s�ng ng�m d߾i m�t h� ch�nh tr�. Nhi�u �o�n th� ch�nh tr� c� � mu�n n�i l�n � ph�n �i ch�nh s�ch "�c t�i gia ��nh tr�" c�a ch�nh ph� Ng� ��nh Di�m. �ng Ng� ��nh Nhu, v� b�o � c�a T�ng Th�ng v�i ch�c v� "c� v�n", �� l� ng߶i b� d�n ch�ng ch�ng �i nhi�u nh�t. H�u h�t c�c �o�n th� �u kh�ng th�ch ch� tr߽ng b� ph�i c�c �oan c�a �ng Nhu. V� �c bi�t l� h� gh�t nh�t c�c vi�c b�t b� giam c�m v� ph�n bi�t t�n gi�o c�a v� c� v�n n�y.

M�c � ch�ng �i �m th�m c�ng ng�y c�ng gia t�ng, v� s� vi�c �� b�ng n� v�o s�ng ng�y 27.2.1962 khi 2 chi�c oanh t�c c� c�a Kh�ng Qu�n (KQ) t� Bi�n H�a bay v� Saigon � n�m bom Dinh еc L�p. M�t ph�n c�a t�a Dinh b� s�p � v� h� h�i n�ng v� s�c c�ng ph� m�nh li�t c�a nh�ng qu� bom 500 c�n Anh. Tuy nhi�n, T�ng Th�ng Di�m c�ng gia ��nh �u may m�n tho�t ch�t. Kh�ng m�t ai b� h� h�n g�, ch� ngo�i tr� b� Ng� ��nh Nhu b� th߽ng nh� v� b� nh�ng m�nh g�ch nh� b�n tr�ng v�o ng߶i.

Hai vi�n phi c�ng n�m bom Dinh еc L�p ng�y h�m �� l� Nguy�n V�n C� v� Ph�m Ph� Qu�c. Nh�ng kh�ng ph�i hai vi�n phi c�ng n�y l� nh�ng ng߶i ch� m�u trong v� �m s�t. V� n�m bom Dinh еc L�p l� do �ng Nguy�n V�n L�c (th�n ph� c�a phi c�ng Nguy�n V�n C�) t� ch�c v� l�nh ��o (в M�u: Vi�t Nam M�u L�a Qu� H߽ng T�i, tr.381). �ng L�c l� m�t ��ng vi�n k� c�u c�a Vi�t Nam Qu�c D�n ��ng (VNQD�). Tuy �ng L�c ��ng ra t� ch�c v� n�m bom Dinh еc L�p � �m s�t T�ng Th�ng Di�m, nh�ng kh�ng c� ngh�a vi�c l�m �� ho�n to�n n�i l�n ch� tr߽ng c�a ��ng Vi�t Nam Qu�c D�n. N�i m�t c�ch kh�c, ��y c� th� ch� l� m�t vi�c l�m ri�ng t� c�a �ng L�c m� th�i. �ng L�c �� m�c n�i v�i m�t s� �o�n th� d�n-qu�n � chu�n b� k�u g�i s� l�t � ch�nh quy�n n�u v� n�m bom n�y ���c th�nh c�ng trong ng�y 27.2.1962 n�y. Tuy nhi�n, kh�ng may cho �ng L�c l� s� vi�c �� th�t b�i n�n �ng �� r�i kh�i Saigon lui v� qu� �n n�u. Sau v� n�m bom, �ng Nguy�n V�n C� l�i bay th�ng qua Cam B�t xin t� n�n ch�nh tr�. Nh�ng phi c�ng Ph�m Ph� Qu�c k�m may m�n h�n. Phi c� c�a �ng b� s�ng ph�ng kh�ng c�a H�i Qu�n b�n h�. �ng b� b�t v� b� giam trong t� nhi�u n�m sau ��.

��ng l� n�m 1962 l� m�t n�m r�t t�t �p cho ch�nh ph� Ng� ��nh Di�m. Qu�n C�ng S�n l�n l��t b� ��nh h� v� ti�u di�t � nhi�u n�i. Tinh th�n c�a c�c binh s� Nam Vi�t Nam l�n r�t cao. T�nh h�nh chi�n s� t�t �p �n n�i m� khi Thi�u T߾ng Th�y Qu�n L�c Chi�n (TQLC) Victor Krulak sang Vi�t Nam v�o th�ng 9 n�m 1962 � quan s�t t�nh h�nh, ch�nh �ng �� vi�t b�n b�o c�o g�i v� cho T�ng Th�ng Kennedy v� �� k�t lu�n r�ng "Qu�n еi Nam Vi�t Nam c� chi�n �u v�i Vi�t C�ng v� h� �ang thi h�nh nhi�m v� n�y r�t gi�i giang" (William Rust: Kennedy in Vietnam, tr.134). Ngo�i ra, Thi�u T߾ng Krulak c�ng vi�t th�m: "M�c � c�a cu�c chi�n hi�n �ang gia t�ng d� d�i. Tuy t�nh h�nh ch�nh tr� c�a Nam Vi�t Nam kh�ng ���c kh� quan cho l�m, nh�ng vi�c n�y c�ng ch�ng �nh h߷ng g� m�y �n chi�n tr߶ng... Cu�c chi�n ch�ng C�ng s� th�nh c�ng v�i �i�u ki�n Hoa K� ti�p t�c c�ng cu�c h� tr�, v� b� m�t x�u xa c�a ch� � s� kh�ng g�y �nh h߷ng g� c�" (William Rust: Kennedy in Vietnam, tr.133).

��ng n�i chi m�t ng߶i d�n th߶ng, m�t ng߶i l�nh, hay m�t ch�nh tr� gia �ang s�ng t�i Vi�t Nam l�c b�y gi�, ngay c� �n m�t ng߶i M� xa l� nh� Thi�u T߾ng Krulak c�ng c�n nh�n th�y r�ng d�u cho ch�nh ph� �߽ng th�i (Ng� ��nh Di�m) c� t� b�c �i ch�ng n�a, th� Qu�n еi Vi�t Nam C�ng H�a v�n �� s�c � ��nh b�i qu�n VC trong cu�c chi�n n�y. �߽ng nhi�n �� l� v�i �i�u ki�n Hoa K� s� kh�ng b� r�i mi�n Nam Vi�t Nam, c�ng nh� Nga S� v� Trung C�ng v�n ti�p t�c cung c�p v� kh� cho C�ng S�n mi�n B�c. T߾ng Krulak �� c� m�t nh�n x�t h�t s�c l� tinh t� v� x�c th�c. V� s� nh�n x�t n�y c�a �ng c�ng r�t ��ng khi ch�ng ta nh�n v� l�ch s� chi�n tranh Vi�t Nam 15 n�m sau ��. T�c l� khi M� b�t �u b� r�i VNCH v�o n�m 1974, Qu�n еi VNCH �� kh�ng �� ph߽ng ti�n � t� v�. V� do �� c�n k�t qu� n�o bu�n tu�i h�n cho nh�ng ng߶i l�nh Nam Vi�t Nam n�y khi h� �� ph�i tan h�ng v�o th�ng 4 c�a n�m 1975 kh�c nghi�t.

N�i t�m l�i, n�m 1962 l� m�t n�m r�t t�t �p Qu�n еi VNCH. Nh�ng ng߶i l�nh Nam Vi�t Nam v�n ti�p t�c chi�n �u v� mang v� nhi�u chi�n th�ng. H� ��nh �n ��u th� Vi�t C�ng b� ch�y �n ��. Qu�n C�ng S�n kh�ng c�n l�m g� ���c ngo�i chi�n tr߶ng, ngo�i nh�ng v� �t k�ch l� t� v�o nh�ng l�ng m�c nh� b� v�i d�n c� th�a th�t. Tuy nhi�n, nh�ng chi�n th�ng c�a qu�n �i c�ng kh�ng "g� ���c m�t m�i" cho ch�nh ph�. Nhi�u �o�n th� ch�nh tr� d�n v� qu�n �� ng�m ng�m n�y sanh m�m m�ng ch�ng �i. ��y ch�nh l� kho�ng th�i giang v� kh�ng gian m� nh�ng ��t s�ng ng�m d�n d� xu�t hi�n. V� ��y c�ng ch�nh l� nh�ng h�i chu�ng b�o t� nh�c nh� m�i ng߶i h�y chu�n b� tinh th�n...tr߾c khi c�n b�o t�i.


Nhæng Sñ Ki®n Quan Tr÷ng Trong Nåm
4 th�ng 2 M�t tr�c th�ng Hoa K� ch� 15 qu�n nh�n b� b�t r�i � g�n l�ng H�ng M�. ��y l� chi�c tr�c th�ng �u ti�n c�a M� b� VC b�n h� trong chi�n tranh Vi�t Nam (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61).
27 th�ng 2 Hai oanh t�c c� lo�i T-28 do c�c phi c�ng Ph�m Ph� Qu�c v� Nguy�n V�n C� d�i bom Dinh еc L�p. T�ng Th�ng Di�m c�ng gia ��nh tho�t ch�t. M�y bay c�a Ph�m Ph� Qu�c b� b�n r�i. �ng b� b�t c�m t�. Phi c�ng Nguy�n V�n C� bay sang Cam B�t l�nh n�n.
--- Sau v� d�i bom ng�y 27 th�ng 2, Ph� T�ng Th�ng �� ���c d�i v� Dinh Gia Long. Dinh еc L�p (l�c �� c�n ���c g�i l� Dinh Norodom) ��p30c sang b�ng � x�y c�t Dinh еc L�p m�i. Ki�n tr�c s� Ng� Vi�t Th� �� v� s� � cho c�ng tr�nh ki�n tr�c n�y. V� m�i �n 5 n�m sau th� c�ng vi�c x�y c�t Dinh еc L�p n�y m�i ���c ho�n t�t. V�o n�m 1967, T�ng Th�ng Nguy�n V�n Thi�u v� Ph� T�ng Th�ng Nguy�n Cao K� l� 2 nh�n v�n �u ti�n c�a n�n Ю Nh� C�ng H�a x� d�ng Dinh еc L�p n�y.
6 th�ng 5 C�ng S�n B�c Vi�t t�n c�ng v�o c�n c� Muang Luong-Nam � g�n bi�n gi�i L�o-Hoa do Qu�n еi Ho�ng Gia L�o tr�n gi�. L�c l��ng tr� ph�ng g�m kho�ng 5 ng�n qu�n �� kh�ng ch�ng c� n�i n�n c�n c� n�y th�t th�. Qu�n CSBV �� c� ch� � r�t r�: Ph�i b�o v� h� th�ng �߶ng m�n H� Ch� Minh tr�n l�nh th� L�o � th�c hi�n c�ng cu�c x�m l�ng mi�n Nam Vi�t Nam (Ray bonds: The Vietnam War, tr.63).
25 th�ng 5 C� Quan International Control Commission (ICC) t� c�o B�c Vi�t v� nh�ng h�nh �ng x�m l�ng mi�n Nam Vi�t Nam (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.56)
--- Trong n�m n�y c� kho�ng 11,300 c� v�n qu�n s� v� chuy�n vi�n k� thu�t Hoa K� l�m vi�c t�i Vi�t Nam.
--- T�n th�t c�a Vi�t C�ng trong n�m n�y l� 30,000 ng߶i. Trong s� �� c� 21,000 ch�t v� 9,000 b� th߽ng.
--- Qu�n еi VNCH ���c Hoa K� vi�n tr� nhi�u v� kh� t�i t�n g�m c�c thi�t v�n xa M-113, tr�c th�ng CH-21 Shawnee, c�c phi c� trinh s�t, ph�ng ph�o c�, chi�n h�m, v� lu�n c� v� k� thu�t hu�n ly�n, t�c chi�n, ti�p li�u, cho �n c�c k� thu�t v� d�ng c� v� truy�n tin.
--- Ph�i B� C� V�n Qu�n S� (Military Assistance and Advisory Group - MAAG) ���c �i l�i th�nh B� T� L�nh Qu�n еi M� t�i Vi�t Nam (Military Assistance Command, Vietnam - MACV)
--- Ch�nh ph� Vi�t Nam C�ng H�a b�t �u th�c hi�n ch߽ng tr�nh �p Chi�n L��c � ch�ng s� x�m nh�p v� kh�ng b� c�a Vi�t C�ng.
Th�ng 8 Ch�nh ph� �c ��i L�i g�i ph�i �o�n qu�n s� g�m 30 s� quan sang Nam Vi�t Nam � gi�p hu�n luy�n Qu�n еi VNCH v� k� thu�t ch�ng du k�ch C�ng S�n.
27 th�ng 5 M�t m�t khu l�n c�a VC � Li�n Khu 5 g�n ranh gi�i ba t�nh Qu�ng Nam, Qu�ng Ng�i, v� Kontum, �� b� Kh�ng Qu�n VNCH ti�u di�t. H�ng tr�m doanh tr�i VC c�ng kho thu�c s�ng b� ph� h�y (V� ��nh Ho�t: Vi�t Nam T�n Gi�o Ch�nh Tr� Quan, tr.762.
18 th�ng 9 ��i еi 7 C� Gi�i c�a VNCH v�i c�c thi�t v�n xa M-113 ti�u di�t to�n b� Ti�u �o�n 502 VC � t�nh Ki�n Phong. S�u m߽i (60) VC ch�t t�i tr�n v� 40 b� b�t s�ng (L� T�ng B�: H�i K� 25 N�m Kh�i L�a, tr.66.
29 th�ng 12 Trung C�ng ti�t l� �� vi�n tr� 90,000 s�ng tr߶ng t� �ng cho qu�n VC t�i chi�n tr߶ng mi�n Nam trong n�m n�y. (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.58)
--- Con s� qu�n nh�n M� b� thi�t m�ng t�i chi�n tr߶ng mi�n Nam trong c� hai n�m 1961 v� 1962 l� 32 ng߶i (Phillip Davison: Vietnam at War, tr.301).