Ðäo Chánh KÏ II


Biên khäo và Nh§n иnh
Jen W. Nguy­n

Ngày 1.11.1963, tiªng súng ðäo chánh lÕi mµt l¥n næa vang r«n tÕi Saigon. Ðây là l¥n thÑ nhì k¬ t× sau cuµc binh loÕn ð¥u tiên vào nåm 1960. Vø ðäo chánh nåm 1963 này do mµt s¯ tß¾ng lãnh trong quân ðµi chü trß½ng. Trong ðó có Trung Tß¾ng Dß½ng Vån Minh, Thiªu Tß¾ng Tr¥n Thi®n Khiêm (Tham Mßu Trß·ng Quân еi), Thiªu Tß¾ng Tr¥n Vån Ðôn (T±ng Tß L®nh Quân еi), Thiªu Tß¾ng Tôn Th¤t Ðính (Tß L®nh Quân Ðoàn 3 và Bi®t Khu Thü Ðô Saigon), và ÐÕi Tá Nguy­n Vån Thi®u (Tß L®nh Sß Ðoàn 5 Bµ Binh). T¤t cä nhæng ng߶i này ð«u giæ các chÑc vø then ch¯t trong quân ðµi.

Ngoài nhæng tß¾ng lãnh k¬ trên, vø ðäo chánh này cûng ðã ðßþc chánh phü Hoa KÏ ðÑng phía sau ng¤m ng¥m trþ giúp. K¬ t× mùa hè nåm 1963, T±ng Th¯ng Kennedy ðã nhi«u l¥n cØ ð£c phái viên sang Vi®t Nam ð¬ nói chuy®n v¾i T±ng Th¯ng Di®m. Ông mu¯n th¤y có mµt sñ thay ð±i nào ðó v« ð߶ng l¯i cai quän qu¯c gia cüa chánh phü Nam Vi®t Nam. Hoa KÏ l¤y làm khó ch¸u v« ð߶ng l¯i "ðµc tài gia ðình tr¸" cüa chánh phü Ngô Ðình Di®m. H÷ nghî r¢ng sñ vi®c này ðã ph¥n nào gây công phçn trong lòng dân và có th¬ s¨ làm sÑt më ni«m tin trong quân ðµi. Các binh sî nªu chán ghét chª ðµ thì h÷ s¨ không chú tâm vào vi®c chiªn ð¤u ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa Cµng Sän mi«n B¡c.

Mµt giä thuyªt khác cho r¢ng Hoa kÏ mu¯n hÕ b® T±ng Th¯ng Di®m là vì ông không mu¯n MÛ ðßa quân vào Vi®t Nam. Giä thuyªt này ðúng ðßþc phân nØa và sai cûng phân nØa. T±ng Th¯ng Di®m không mu¯n Hoa KÏ ðßa quân bµ chiªn sang Vi®t Nam ð¬ giúp VNCH ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa Cµng Sän mi«n B¡c. Ðây là mµt sñ vi®c hoàn toàn ðúng. Nhßng có phäi Hoa KÏ thñc sñ mu¯n ðßa binh sî sang Vi®t Nam ð¬ tham gia cuµc chiªn ch¯ng Cµng dài hÕn tÕi Ðông Dß½ng không? Câu trä l¶i là "Không!" Chánh sách cüa Kennedy là chï mu¯n vi®n trþ cho Nam Vi®t Nam ð¥y ðü phß½ng ti®n nhß vû khí, ðÕn dßþc, và quân cø ð¬ phòng thü qu¯c gia. K¬ t× nåm 1960 cho ðªn 1963, ðß½ng nhiên là Hoa KÏ có gØi quân qua Vi®t Nam. Nhßng ðó chï là nhæng c¯ v¤n quân sñ, phi công hu¤n luy®n, cùng các chuyên viên kÛ thu§t mà thôi.

Hãy nh¾ r¢ng sau khi b¸ cu¯n vào c½n l¯c Tri«u Tiên t× nåm 1950 ðªn 1953, ng߶i MÛ nói chung là ð«u không mu¯n th¤y binh sî cüa h÷ vß¾ng vào nhæng vø "ra ði chªt trên ð¤t khách". Cuµc chiªn ch¯ng Cµng trên lãnh th± Nam Tri«u Tiên là ðã quá nhi«u r°i. Bây gi¶, sau khi vø này ðßþc ±n ð¸nh thì có ai trong s¯ m¤y tråm tri®u ng߶i MÛ dám ðÑng ra üng hµ vi®c ðßa quân bµ chiªn sang Vi®t Nam trong th§p niên Sáu Mß½i? Dß½ng nhiên là Không! S¨ chÆng có ai dám làm vi®c ¤y cä. Và T±ng Th¯ng Kennedy cûng không ngoÕi l®. Trong chuyªn công du thåm Vi®t Nam vào tháng 5 nåm 1961, Phó T±ng Th¯ng Lyndon Johnson có nh¡c ðªn vi®c dùng lính MÛ ð¬ ðánh Vi®t Cµng. T±ng Th¯ng Di®m thÆng th¡n t× ch¯i. Ông nói r¢ng chánh phü Nam Vi®t Nam chï c¥n sñ giúp ðÞ cüa lính MÛ khi nào Cµng Sän B¡c Vi®t m· mµt cuµc t±ng t¤n công ðÕi quy mô (theo nhß l¥n B¡c Tri«u Tiên tràn xu¯ng ðánh Nam Tri«u Tiên) mà thôi.

Có nhi«u ng߶i cho r¢ng chính Hoa KÏ ðã chü mßu trong vi®c ðäo chánh chï vì T±ng Th¯ng Di®m. Ði«u này không hÆn hoàn toàn ðúng. Ng߶i MÛ chï ðÑng bên ngoài và nhæng gì h÷ ðã làm chï là nhæng sñ y¬m trþ gián tiªp cho cuµc ðäo chánh mà thôi. Còn nhæng ai ðã trñc tiªp tín toán, s¡p ð£t, và ra l®nh tiªn hành cuµc binh biªn? Ðó chính là nhæng bàn tay cüa các tß¾ng lãnh trong quân ðµi mi«n Nam Vi®t Nam. Ðß½ng nhiên, không phäi t¤t cä các tß¾ng lãnh Nam Vi®t Nam trong phe ðäo chánh ð«u có chü ý mu¯n giªt chªt T±ng Th¯ng Di®m. Nhi«u tß¾ng lãnh khác cûng còn r¤t kính tr÷ng ông Di®m tuy r¢ng ông ðã th¤t thª vào ngày 2.11.1963. Khi chiªc xe b÷c s¡t M-113 ch· xác cüa các ông Di®m-Nhu v« ðªn Bµ T±ng Tham Mßu thì các tß¾ng lãnh ðäo chánh ð«u ra xem. Trong t¤t cä các v¸ có m£t hôm ðó, chï có ÐÕi Tá Nguy­n Vån Thi®u là bß¾c ðªn trß¾c phía sau xe M-113, gÞ mû ðÑng nghiêm chïnh, và ph¤t tay chào thi th¬ T±ng Th¯ng Di®m ðúng theo nghi l­ trong quân ðµi.

Nhß ðã nh¡c ðªn · ph¥n trên. Vø ðäo chánh ngày 1.11.1963 ðã không có sñ tham gia trñc tiªp cüa ng߶i MÛ. H÷ chï gián tiªp üng hµ cuµc ðäo chánh b¢ng cách c¡t giäm vi®n trþ quân sñ và kinh tª cho mi«n Nam Vi®t Nam. Và ð°ng th¶i h÷ cûng ðã lén cho phe ðäo chánh biªt nhi«u tin tÑc v« cån cÑ quân sñ · Long Bình, mµt cån cÑ chÑa vû khí và ðÕn dßþc r¤t to l¾n cüa chánh phü.

Cûng chÆng h« có sñ tham gia cüa b¤t cÑ mµt binh sî Hoa KÏ nào vào vø binh biªn 1.11.1963 này. Trong su¯t th¶i gian t× 1 gi¶ chi«u ngày 1.11.1963 cho ðªn khi T±ng Th¯ng Di®m b¸ giªt vào khoäng trßa ngày 2.11.1963, phe ðäo chánh chï có liên lÕc v¾i mµt ng߶i MÛ duy nh¤t. Ðó là Trung Tá Lucien Conein thuµc C½ Quan Tình Báo Central Intelligence Agency (CIA). Trßa ngày hôm ðó, Trung Tá Conein ðã nh§n l®nh cüa c¤p trên ð¬ mang mµt s¯ ti«n m£t là $3 tri®u ð°ng VN ($42,000 ðô la) ð¬ ðßa ðªn cho quân ðäo chánh. S¯ ti«n này ðßþc dùng ð¬ mua thñc ph¦m và b°i th߶ng cho các thân nhân cüa nhæng binh sî tØ tr§n trong cuµc binh loÕn. Sau ðó ông ðã · lÕi Bµ T±ng Tham Mßu cüa Quân еi VNCH ð¬ quan sát và theo dõi tình hình.

R¤t có th¬ lý do chánh yªu mà ðã ðßa ðªn cuµc ðäo chánh ngày 1.11.1963 này chính là vø Ph§t Giáo mi«n Trung b¸ ðàn áp mÕnh bÕo trong nåm. Biªn c¯ này kh·i ð¥u vào mùa hè khi chánh phü c¤m các chùa chi«n treo c¶ Ph§t Giáo trong ngày l­ Ph§t Ðäng. Tiªp theo ðó là vø bäy ng߶i trong nhóm hàng ngàn Ph§t tØ bi¬u tình bên ngoài ðài phát thanh Huª b¸ b¡n chªt trong cuµc xô xác v¾i quân chánh phü. G¥n cu¯i nåm, mµt loÕt tñ thiêu cüa các cao nhân Ph§t TØ l¥n lßþt n¯i tiªp nhau nhß châm d¥u vào ng÷n lØa tranh ð¤u. R°i gi÷t nß¾c sau chót làm tràn ly nß¾c ð¥y chính là vø m§t vø cüa ông Ngô Ðình Nhu t¤n công vào mµt s¯ chùa chi«n trên toàn qu¯c, b¡t b¾, ðánh ð§p, và giam c¥m r¤t nhi«u tín ð° Ph§t tØ kh¡p n½i.

Ðß½ng nhiên chÆng bao lâu sau biªn c¯ b¡t b¾ này thì có nhi«u cuµc bi¬u tình ch¯ng chánh phü ðã xäy ra. Hàng tråm ngàn tín ð° Ph§t tØ ðã xu¯ng ð߶ng ðòi höi sñ công b¢ng. Các ðoàn th¬ chính tr¸ cûng hô hào phän ð¯i sñ b¤t công cüa chánh phü. Các tr߶ng h÷c ðóng cØa. Hàng ngàn giáo sß và sinh viên thuµc m÷i t¥ng l¾p cûng xu¯ng ð߶ng üng hµ cuµc bi¬u tình. Ðâu ðâu cûng th¤y ð¥y rçy nhæng bi¬u ngæ ch¯ng ð¯i và dân chúng hô hào không ch¤p nh§n chánh sách phân bi®t tôn giáo cüa chánh phü.


Cuµc Ðäo Chánh Nåm 1963
Th¶i Ði¬m B¡t ð¥u vào ngày 1 và kªt thúc vào ngày 2 tháng 11 nåm 1963.
Chü Trß½ng Trung Tß¾ng Dß½ng Vån Minh, Thiªu Tß¾ng Tr¥n Thi®n Khiêm, Thiªu Tß¾ng Tôn Th¤t Ðính, Thiªu Tß¾ng Nguy­n Khánh, và ÐÕi Tá Nguy­n Vån Thi®u.
Chánh Sách Hoa KÏ T±ng Th¯ng John F. Kennedy cùng mµt s¯ chính tr¸ gia cao c¤p trong chính quy«n Hoa KÏ ðã ng¤m ng¥m üng hµ cuµc ðäo chánh này.
Lñc Lßþng Phe Ðäo Chánh Mµt s¯ ð½n v¸ cüa Thiªt Giáp, Nhäy Dù, Thüy Quân Løc Chiªn, Không Quân, và Sß Ðoàn 5 Bµ Binh.
Kªt Quä Chánh phü b¸ l§t ð±. T±ng Th¯ng Di®m cùng bào ð® Ngô Ðình Nhu b¸ sát hÕi vào ngày 2.11.1963.
H§u Quä Cái chªt cüa T±ng Th¯ng Di®m ðã tÕo nên c½n khüng hoäng chính tr¸ trong vài nåm sau ðó. Dß¾i sñ th¯ng lãnh cüa "Hµi аng Quân Nhân" (các tß¾ng ðäo chánh), mi«n Nam Vi®t Nam ðã g£p nhi«u khó khån trong vi®c tÕo dñng sñ ðoàn kªt trong qu¯c gia và dân tµc. Quân ðµi b¸ chia r¨ thành nhi«u phe phái. Mµt s¯ tß¾ng lãnh trong quân ðµi thi nhau tranh dành quy«n lþi, k¬ cä nhi«u vø binh biªn ðã xäy ra trong hai nåm 1964 và 1965. Ðân chúng ðã m¤t hÆn ni«m tin v« ð߶ng l¯i và chü trß½ng làm vi®c cüa các c¤p lãnh ðÕo trong quân ðµi.


Cái Chªt Cüa T±ng Th¯ng Ngô Ðình Di®m

Quân ðäo chánh b¡t ð¥u t¤n công cào các c½ s· chánh phü vào lúc 1 gi¶ chi«u ngày 1.11.1963. T±ng Th¯ng Di®m cùng ông Ngô Ðình Nhu m¡n thoát ra khöi Dinh еc L§p trong ngày hôm ¤y. H÷ ¦n náu · nhà cüa mµt ng߶i quên biªt trong khu Chþ L¾n. Nhßng ngày hôm sau T±ng Th¯ng Di®m cùng ông Ngô Ðình Nhu ðã b¸ quân ðäo chánh b¡t tÕi mµt ngôi nhà th¶. Sau ðó, trên ð߶ng áp giäi v« Bµ T±ng Tham Mßu, cä T±ng Th¯ng cùng ông Nhu ð«u b¡n chªt trong chiªc xe b÷c s¡t M-113. Theo mµt s¯ tài li®u, ng߶i ra tay hÕ sát T±ng Th¯ng và ông Nhu chính là ÐÕi Úy Nguy­n Vån Nhung, viên sî quan c§n v® cüa Trung Tß¾ng Dß½ng Vån Minh. Sau khi b¸ b¡t trong mµt cuµc binh biªn khác vào nåm 1964, chính ÐÕi Uý Nhung ðã tñ viªt bän cung khai thú nh§n r¢ng chính Tß¾ng Dß½ng Vån Minh ðã ra l®nh phäi giªt chªt hai v¸ Di®m-Nhu. Sau khi viªt bän tñ thú, ÐÕi Úy Nhung ðã treo c± tñ tØ.

Theo l¶i ông PhÕm Bá Hoa, tác giä quy¬n sách Ðôi Dòng Ghi Nh¾, thì Tß¾ng Dß½ng Vån Minh không bao gi¶ nh§n là chính ông ðã ra l®nh cho ÐÕi Úy Nhung giªt hai v¸ Di®m-Nhu. Chï có mµt l¥n là vào nåm 1978 khi Cµng Sän b¡t ông viªt bän tñ khai, thì Tß¾ng Minh m¾i viªt là ông ch¸u trách nhi®m v« cái chªt cüa T±ng Th¯ng cùng ông Ngô Ðình Nhu. Nhßng ðó không biªt có phäi ðó là chính ông viªt nhß thª, hay là chính Cµng Sän ðã ép ông phäi viªt nhß v§y (PhÕm Bá Hoa: Ðôi Dòng Ghi Nh¾, tr.44).

Ðß½ng nhiên ngoài vi®c Ph§t Giáo b¸ chánh quy«n ðàn áp, cuµc ðäo chánh ngày 1.11.1963 cûng ðã ðßþc b¡t ngu°n t× nhi«u nguyên nhân khác nhau. K¬ t× nåm 1960, chánh phü cüa T±ng Th¯ng Di®m ðã g£p nhi«u sñ ch¯ng ð¯i cüa các quân nhân v« ð߶ng l¯i "ðµc tài chánh phü tr¸". Nhi«u nhân v§t trong quân ðµi không b¢ng lòng và ðã ng¤m ng¥m mu¯n ðäo chánh. Nhæng sñ b¤t bình trong hàng ngû quân nhân sau ðó ðã tÕo nên mµt cuµc binh loÕn vào ngày 11.11.1960. Tuy cuµc ðäo chánh ð¥u tiên này không thành, nhßng nó ðã châm ngòi cho ng÷n lØa chính tr¸ cháy lan tràn trên giäi ð¤t mi«n Nam Vi®t Nam. Cuµc ðäo chánh thÑ nhì vào ngày 1.11.1963 có th¬ ðßþc coi là sñ hóa thân cüa cuµc binh loÕn thÑ nh¤t. Và h§u quä cüa nó ðã th§t thäm kh¯c vô cùng. Cä v¸ nguyên thü qu¯c gia cùng bào ð® cüa ông ðã b¸ quân ðäo chánh giªt chªt.

Cuµc ðäo chánh ngày 1.11.1963 kªt thúc mau chóng. Quân chánh phü b¸ kh¯ng chª chï nµi trong mµt ngày. Nhßng trß¾c khi quân ðäo chánh chiªm ðßþc Dinh еc L§p, T±ng Th¯ng Di®m và ông Ngô Ðình Nhu may m¡n thoát ðßþc ra ngoài. Hai ng߶i ðªn nhà cüa mµt ng߶i quen trong khu Chþ L¾n ð¬ lánh nÕn. Ðúng 7 gi¶ sáng ngày 2.11.1963, hay tin T±ng Th¯ng cùng bào ð® ðang c¥u nguy®n tÕi nhà th¶ Cha Tam, Thiªu Tß¾ng Tr¥n Thi®n Khiêm cØ mµt phái ðoàn vào Chþ L¾n ð¬ ðón T±ng Th¯ng Di®m cùng ông Ngô Ðình Nhu tr· v« Bµ T±ng Tham Mßu. Tuy nhiên phái ðoàn này ðã ðªn tr­ mµt vài phút. Trß¾c ðó không lâu, mµt nhóm sî quan thuµc phe "mu¯n giªt ông Di®m" ðã ðªn trß¾c mµt bß¾c. Và h÷ ðã b¡n chªt cä hai v¸ Di®m-Nhu trên quäng ð߶ng áp giäi v« Bµ T±ng Tham Mßu.

Sau khi l§t ð± chánh phü, mµt s¯ tß¾ng lãnh ðÑng ra thành l§p "Hµi аng Quân Nhân" ð¬ lãnh ðÕo qu¯c gia. Tuy nhiên, vì có nhi«u b¤t ð°ng quan ði¬m, các tß¾ng lãnh ðã ði ðªn nhi«u chia r¨ và h¯ sâu b¤t hòa ðã ðßþc n¾i rµng ra t× ðó. Nhß r¡n không ð¥u, mi«n Nam Vi®t Nam d¥n d¥n ngã vào th¶i cuµc chính tr¸ loÕn. Tình trÕng "Hµi аng Tß¾ng Lãnh" kéo dài mãi cho ðªn nåm 1967 thì m¾i ch¤m dÑt. Nåm ðó, Trung Tß¾ng Nguy­n Vån Thi®u ðßþc b¥u làm T±ng Th¯ng cüa n«n Ю Nh¸ Cµng Hòa.

Ngô Ðình Di®m là mµt v¸ t±ng th¯ng t¯t. Trong su¯t 8 nåm c¥m quy«n, ông là ðã mang v« cho mi«n Nam Vi®t Nam mµt n«n ðµc l§p th§t sñ trong tr¡ng. Trong cuµc chiªn ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa quân Cµng Sän mi«n B¡c, T±ng Th¯ng Di®m chï nh¶ ðªn sñ giúp ðÞ cüa Hoa KÏ qua ph¥n vi®n trþ vû khí và c¯ v¤n quân sñ mà thôi. Ông ðã không h« xin xö ho£c ðòi höi sñ có m£t cüa quân bµ chiªn trên lãnh th± Vi®t Nam. Theo quan ni®m cüa ông, cuµc chiªn lÕi sñ xâm lång cüa quân Cµng Sän B¡c Vi®t chính là nhi®m vø cüa m²i mµt ng߶i công dân Vi®t Nam Cµng Hòa. R¤t tiªc, c½ nghi®p do T±ng Th¯ng Di®m g¥y dñng g¥n 10 nåm ðã không may m¡n ðßþc kéo dài cho ðªn sau này. Nhi«u viên chÑc trong chánh phü lÕm døng quy«n lñc cüa mình nên ðã gây ra r¤t nhi«u c½n phong ba bão táp trên m£t h° chính tr¸. SÑc tàn phá cüa nhæng c½n bão này th§t là khüng khiªp. Và ðó chính là vø ðäo chánh vào ngày 1.11.1963. Mµt ngày th§t ðen t¯i trong l¸ch sØ cüa n«n Ю Nh¤t Vi®t Nam Cµng Hòa.


Nhæng Sñ Ki®n Quan Tr÷ng Trong Nåm
2 tháng 1 Ðánh nhau dæ dµi tÕi „p B¡c cách Saigon 50 km v« hß¾ng Ðông Nam. Lñc lßþng Vi®t Cµng (VC) b¸ ð¦y lui, nhßng quân ðµi chánh phü b¸ t±n th¤t khá n£ng.
17 tháng 4 T±ng Th¯ng Di®m loan báo chiªn d¸ch Chiêu H°i ð¬ m· rµng vòng tay tha thÑ và ðón nh§n nhæng h°i chánh viên Vi®t Cµng. Có t¤t cä là 2,787 cán binh VC ðã bö hàng ngû và v« v¾i chánh phü VNCH.
8 tháng 5 Hàng ngàn Ph§t tØ tø t§p bên ngoài ðài phát thanh Huª bi¬u tình ch¯ng chánh phü v« vi®c c¤m treo c¶ Ph§t Giáo trong ngày l­ Ph§t Ðän. Quân ðµi li«n ðßþc cØ ðªn ð¬ giäi tán ðám ðông. Mµt cuµc xô xát ngoài ý mu¯n ðã xäy ra khi mµt trái lñu ðÕn phát n±. Bäy ng߶i trong nhóm bi¬u tình b¸ thi®t mÕng.
10 tháng 6 Thßþng T÷a Thích Quäng ÐÑc tñ thiêu ð¬ phän ð¯i chánh sách kÏ th¸ Ph§t Giáo cüa chánh phü.
27 tháng 6 Ông Henry Cabot Lodge thay thª ông Nolting trong chÑc vø ÐÕi SÑ Hoa KÏ tÕi Nam Vi®t Nam.
4 tháng 7 Trung Tá Lucien Conein, mµt nhân viên thuµc C½ Quan Tình Báo Central Intelligence Agency (CIA) cüa Hoa KÏ, ðßþc Thiªu Tß¾ng Tr¥n Vån Ðôn bí m§t cho biªt các tß¾ng lãnh trong quân ðµi ðang có ý ð¸nh mu¯n l§t ð± chánh phü.
30 tháng 7 Trong mµt tr§n ðánh tÕi Cà Mau, Quân еi VNCH hÕ 90 VC. T±n th¤t bên chánh phü: 3 binh sî thi®t mÕng (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.60).
21 tháng 8 Mµt s¯ chùa chi«n Ph§t giáo · mi«n Nam b¸ lñc lßþng m§t vø cüa ông Ngô Ðình Nhu t¤n công. Nhi«u tång sî và Ph§t tØ b¸ b¡t b¾ và ðánh ð§p.
24 tháng 8 Chánh phü Kennedy gØi mµt ði®n tính m§t ðªn ÐÕi SÑ Henry Cabot Lodge và cho biªt r¢ng: "T±ng Th¯ng Di®m phäi khai tr× ông Nhu. Nªu không thì chính ông Di®m s¨ phäi ra ði". M§t ði®n này còn nh¤n mÕnh v¾i ÐÕi SÑ Lodge r¢ng: "Hãy cho các tß¾ng lãnh trong quân ðµi mi«n Nam biªt là h÷ s¨ ðßþc Hoa KÏ üng hµ nªu có mµt cuµc ðäo chánh" (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr. 60).
24 tháng 9 Ông Robert McNamara, Bµ Trß·ng Qu¯c Phòng, và Tß¾ng Maxwell Taylor ðªn Saigon trong mµt chuyªn ði thåm mi«n Nam Vi®t Nam. Cä hai ông ð«u ðßþc Tß¾ng Harkins (T±ng Tß L®nh Lñc Lßþng Hoa KÏ tÕi VN) cho biªt quân ðµi Nam Vi®t Nam ðang th¡ng l¾n trong cuµc chiªn ch¯ng Cµng. Tuy nhiên, ÐÕi SÑ Lodge lÕi phúc trình r¢ng chính sñ xích mích giæa chánh phü và Ph§t Giáo ðã làm suy yªu cuµc chiªn ch¯ng Cµng cüa ng߶i dân mi«n Nam (John Bowman: The Vietnam Almanac, tr. 61).
2 tháng 10 Theo l®nh cüa T±ng Th¯ng Kennedy, ÐÕi SÑ Lodge không ðßþc quy«n "thúc ð¦y" mµt cuµc ðäo chánh. Nhßng ông ðÕi sÑ lÕi ðßþc t±ng th¯ng cho phép giæ liên lÕc v¾i nhæng ai (trong tß½ng lai) có ý ð¸nh mu¯n l§t ð± chánh phü cüa T±ng Th¯ng Ngô Ðình Di®m (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61)
5 tháng 10 T±ng Th¯ng Kennedy nh§n ðßþc bän báo cáo cüa ÐÕi SÑ Lodge: "Mµt cuµc ðäo chánh ðang tiªn hành. Tß¾ng Dß½ng Vån Minh, ng߶i liên lÕc v¾i Trung Tá Lucein Conein, c¥n minh ð¸nh mµt ði«u là Hoa KÏ s¨ không ðßþc làm b¤t cÑ vi®c gì ð¬ ngån tr· cuµc ðäo chánh. аng th¶i Tß¾ng Minh cûng xin Hoa KÏ hãy tiªp tøc vi®n trþ kinh tª sau khi cuµc ðäo chánh thành công. T±ng Th¯ng Kennedy ch¤p thu§n l¶i thïnh c¥u này cüa Tß¾ng Minh. Ông cûng cho biªt là Hoa KÏ không mu¯n dính dáng sâu xa vào các chi tiªt cüa cuµc ðäo chánh. Trong khi ðó, Trung Tá Lucein Conein tiªp tøc giæ liên lÕc v¾i phe ðäo chánh qua nhi«u cuµc h÷p m£t v¾i Trung Tß¾ng Tr¥n Vån Ðôn (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61)
1 tháng 11 Cuµc ðäo chánh b¡t ð¥u vào lúc 1:30 chi«u. TÕi trung tâm hành quân cüa phe ðäo chánh, Tß¾ng Dß½ng Vån Minh ra l®nh b¡t giam nhi«u v¸ tß¾ng lãnh và sî quan trung thành v¾i chánh phü. Nhæng ai üng hµ phe ðäo chánh ð«u phäi ký tên và xßng danh trên làn sóng phát thanh radio. Trung Tá Lucien Conein cûng có m£t tÕi n½i ðây ð¬ theo dõi và trñc tiªp báo cáo v« cuµc ðäo chánh.
2 tháng 11 T±ng Th¯ng Di®m cùng bào ð® Ngô Ðình Nhu b¸ quân ðäo chánh b¡t tÕi nhà th¶ Cha Tam. Hai ng߶i b¸ trói và b¸ ch· ði trong mµt thiªt v§n xa M-113. Trên ð߶ng áp giäi v« Bµ T±ng Tham Mßu, cä hai ông Di®m-Nhu ðã b¸ mµt sî quan c§n v® cüa Tß¾ng Dß½ng Vån Minh dùng súng b¡n chªt.
22 tháng 10 T±ng Th¯ng Robert Kennedy b¸ ám sát tÕi Dallas, mµt thành ph¯ · mi«n Nam ti¬u bang Texas. Ông b¸ b¡n chªt khi ðoàn xe mui tr¥n cüa ông ðang chÕy ch¥m ch§m trên ð߶ng ph¯.
24 tháng 10 T±ng Th¯ng Lyndon Johnson tuyên b¯ Hoa KÏ s¨ tiªp tøc vi®n trþ quân sñ và kinh tª cho Vi®t Nam Cµng Hòa (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61).
31 tháng 10 Tính ðªn ngày này, có t±ng cµng là 489 quân nhân Hoa KÏ chªt tÕi Vi®t Nam. Lúc ðó Hoa KÏ có khoäng 16,500 ng߶i, g°m c¯ v¤n và chuyên viên kÛ thu§t, tÕi mi«n Nam Vi®t Nam (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61).