Jen W. Nguyn Ngày 1.11.1963, tiªng súng ðäo chánh lÕi mµt l¥n næa vang r«n tÕi Saigon. Ðây là l¥n thÑ nhì k¬ t× sau cuµc binh loÕn ð¥u tiên vào nåm 1960. Vø ðäo chánh nåm 1963 này do mµt s¯ tß¾ng lãnh trong quân ðµi chü trß½ng. Trong ðó có Trung Tß¾ng Dß½ng Vån Minh, Thiªu Tß¾ng Tr¥n Thi®n Khiêm (Tham Mßu Trß·ng Quân еi), Thiªu Tß¾ng Tr¥n Vån Ðôn (T±ng Tß L®nh Quân еi), Thiªu Tß¾ng Tôn Th¤t Ðính (Tß L®nh Quân Ðoàn 3 và Bi®t Khu Thü Ðô Saigon), và ÐÕi Tá Nguyn Vån Thi®u (Tß L®nh Sß Ðoàn 5 Bµ Binh). T¤t cä nhæng ng߶i này ð«u giæ các chÑc vø then ch¯t trong quân ðµi. Ngoài nhæng tß¾ng lãnh k¬ trên, vø ðäo chánh này cûng ðã ðßþc chánh phü Hoa KÏ ðÑng phía sau ng¤m ng¥m trþ giúp. K¬ t× mùa hè nåm 1963, T±ng Th¯ng Kennedy ðã nhi«u l¥n cØ ð£c phái viên sang Vi®t Nam ð¬ nói chuy®n v¾i T±ng Th¯ng Di®m. Ông mu¯n th¤y có mµt sñ thay ð±i nào ðó v« ð߶ng l¯i cai quän qu¯c gia cüa chánh phü Nam Vi®t Nam. Hoa KÏ l¤y làm khó ch¸u v« ð߶ng l¯i "ðµc tài gia ðình tr¸" cüa chánh phü Ngô Ðình Di®m. H÷ nghî r¢ng sñ vi®c này ðã ph¥n nào gây công phçn trong lòng dân và có th¬ s¨ làm sÑt më ni«m tin trong quân ðµi. Các binh sî nªu chán ghét chª ðµ thì h÷ s¨ không chú tâm vào vi®c chiªn ð¤u ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa Cµng Sän mi«n B¡c. Mµt giä thuyªt khác cho r¢ng Hoa kÏ mu¯n hÕ b® T±ng Th¯ng Di®m là vì ông không mu¯n MÛ ðßa quân vào Vi®t Nam. Giä thuyªt này ðúng ðßþc phân nØa và sai cûng phân nØa. T±ng Th¯ng Di®m không mu¯n Hoa KÏ ðßa quân bµ chiªn sang Vi®t Nam ð¬ giúp VNCH ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa Cµng Sän mi«n B¡c. Ðây là mµt sñ vi®c hoàn toàn ðúng. Nhßng có phäi Hoa KÏ thñc sñ mu¯n ðßa binh sî sang Vi®t Nam ð¬ tham gia cuµc chiªn ch¯ng Cµng dài hÕn tÕi Ðông Dß½ng không? Câu trä l¶i là "Không!" Chánh sách cüa Kennedy là chï mu¯n vi®n trþ cho Nam Vi®t Nam ð¥y ðü phß½ng ti®n nhß vû khí, ðÕn dßþc, và quân cø ð¬ phòng thü qu¯c gia. K¬ t× nåm 1960 cho ðªn 1963, ðß½ng nhiên là Hoa KÏ có gØi quân qua Vi®t Nam. Nhßng ðó chï là nhæng c¯ v¤n quân sñ, phi công hu¤n luy®n, cùng các chuyên viên kÛ thu§t mà thôi. Hãy nh¾ r¢ng sau khi b¸ cu¯n vào c½n l¯c Tri«u Tiên t× nåm 1950 ðªn 1953, ng߶i MÛ nói chung là ð«u không mu¯n th¤y binh sî cüa h÷ vß¾ng vào nhæng vø "ra ði chªt trên ð¤t khách". Cuµc chiªn ch¯ng Cµng trên lãnh th± Nam Tri«u Tiên là ðã quá nhi«u r°i. Bây gi¶, sau khi vø này ðßþc ±n ð¸nh thì có ai trong s¯ m¤y tråm tri®u ng߶i MÛ dám ðÑng ra üng hµ vi®c ðßa quân bµ chiªn sang Vi®t Nam trong th§p niên Sáu Mß½i? Dß½ng nhiên là Không! S¨ chÆng có ai dám làm vi®c ¤y cä. Và T±ng Th¯ng Kennedy cûng không ngoÕi l®. Trong chuyªn công du thåm Vi®t Nam vào tháng 5 nåm 1961, Phó T±ng Th¯ng Lyndon Johnson có nh¡c ðªn vi®c dùng lính MÛ ð¬ ðánh Vi®t Cµng. T±ng Th¯ng Di®m thÆng th¡n t× ch¯i. Ông nói r¢ng chánh phü Nam Vi®t Nam chï c¥n sñ giúp ðÞ cüa lính MÛ khi nào Cµng Sän B¡c Vi®t m· mµt cuµc t±ng t¤n công ðÕi quy mô (theo nhß l¥n B¡c Tri«u Tiên tràn xu¯ng ðánh Nam Tri«u Tiên) mà thôi. Có nhi«u ng߶i cho r¢ng chính Hoa KÏ ðã chü mßu trong vi®c ðäo chánh chï vì T±ng Th¯ng Di®m. Ði«u này không hÆn hoàn toàn ðúng. Ng߶i MÛ chï ðÑng bên ngoài và nhæng gì h÷ ðã làm chï là nhæng sñ y¬m trþ gián tiªp cho cuµc ðäo chánh mà thôi. Còn nhæng ai ðã trñc tiªp tín toán, s¡p ð£t, và ra l®nh tiªn hành cuµc binh biªn? Ðó chính là nhæng bàn tay cüa các tß¾ng lãnh trong quân ðµi mi«n Nam Vi®t Nam. Ðß½ng nhiên, không phäi t¤t cä các tß¾ng lãnh Nam Vi®t Nam trong phe ðäo chánh ð«u có chü ý mu¯n giªt chªt T±ng Th¯ng Di®m. Nhi«u tß¾ng lãnh khác cûng còn r¤t kính tr÷ng ông Di®m tuy r¢ng ông ðã th¤t thª vào ngày 2.11.1963. Khi chiªc xe b÷c s¡t M-113 ch· xác cüa các ông Di®m-Nhu v« ðªn Bµ T±ng Tham Mßu thì các tß¾ng lãnh ðäo chánh ð«u ra xem. Trong t¤t cä các v¸ có m£t hôm ðó, chï có ÐÕi Tá Nguyn Vån Thi®u là bß¾c ðªn trß¾c phía sau xe M-113, gÞ mû ðÑng nghiêm chïnh, và ph¤t tay chào thi th¬ T±ng Th¯ng Di®m ðúng theo nghi l trong quân ðµi. Nhß ðã nh¡c ðªn · ph¥n trên. Vø ðäo chánh ngày 1.11.1963 ðã không có sñ tham gia trñc tiªp cüa ng߶i MÛ. H÷ chï gián tiªp üng hµ cuµc ðäo chánh b¢ng cách c¡t giäm vi®n trþ quân sñ và kinh tª cho mi«n Nam Vi®t Nam. Và ð°ng th¶i h÷ cûng ðã lén cho phe ðäo chánh biªt nhi«u tin tÑc v« cån cÑ quân sñ · Long Bình, mµt cån cÑ chÑa vû khí và ðÕn dßþc r¤t to l¾n cüa chánh phü. Cûng chÆng h« có sñ tham gia cüa b¤t cÑ mµt binh sî Hoa KÏ nào vào vø binh biªn 1.11.1963 này. Trong su¯t th¶i gian t× 1 gi¶ chi«u ngày 1.11.1963 cho ðªn khi T±ng Th¯ng Di®m b¸ giªt vào khoäng trßa ngày 2.11.1963, phe ðäo chánh chï có liên lÕc v¾i mµt ng߶i MÛ duy nh¤t. Ðó là Trung Tá Lucien Conein thuµc C½ Quan Tình Báo Central Intelligence Agency (CIA). Trßa ngày hôm ðó, Trung Tá Conein ðã nh§n l®nh cüa c¤p trên ð¬ mang mµt s¯ ti«n m£t là $3 tri®u ð°ng VN ($42,000 ðô la) ð¬ ðßa ðªn cho quân ðäo chánh. S¯ ti«n này ðßþc dùng ð¬ mua thñc ph¦m và b°i th߶ng cho các thân nhân cüa nhæng binh sî tØ tr§n trong cuµc binh loÕn. Sau ðó ông ðã · lÕi Bµ T±ng Tham Mßu cüa Quân еi VNCH ð¬ quan sát và theo dõi tình hình. R¤t có th¬ lý do chánh yªu mà ðã ðßa ðªn cuµc ðäo chánh ngày 1.11.1963 này chính là vø Ph§t Giáo mi«n Trung b¸ ðàn áp mÕnh bÕo trong nåm. Biªn c¯ này kh·i ð¥u vào mùa hè khi chánh phü c¤m các chùa chi«n treo c¶ Ph§t Giáo trong ngày l Ph§t Ðäng. Tiªp theo ðó là vø bäy ng߶i trong nhóm hàng ngàn Ph§t tØ bi¬u tình bên ngoài ðài phát thanh Huª b¸ b¡n chªt trong cuµc xô xác v¾i quân chánh phü. G¥n cu¯i nåm, mµt loÕt tñ thiêu cüa các cao nhân Ph§t TØ l¥n lßþt n¯i tiªp nhau nhß châm d¥u vào ng÷n lØa tranh ð¤u. R°i gi÷t nß¾c sau chót làm tràn ly nß¾c ð¥y chính là vø m§t vø cüa ông Ngô Ðình Nhu t¤n công vào mµt s¯ chùa chi«n trên toàn qu¯c, b¡t b¾, ðánh ð§p, và giam c¥m r¤t nhi«u tín ð° Ph§t tØ kh¡p n½i. Ðß½ng nhiên chÆng bao lâu sau biªn c¯ b¡t b¾ này thì có nhi«u cuµc bi¬u tình ch¯ng chánh phü ðã xäy ra. Hàng tråm ngàn tín ð° Ph§t tØ ðã xu¯ng ð߶ng ðòi höi sñ công b¢ng. Các ðoàn th¬ chính tr¸ cûng hô hào phän ð¯i sñ b¤t công cüa chánh phü. Các tr߶ng h÷c ðóng cØa. Hàng ngàn giáo sß và sinh viên thuµc m÷i t¥ng l¾p cûng xu¯ng ð߶ng üng hµ cuµc bi¬u tình. Ðâu ðâu cûng th¤y ð¥y rçy nhæng bi¬u ngæ ch¯ng ð¯i và dân chúng hô hào không ch¤p nh§n chánh sách phân bi®t tôn giáo cüa chánh phü.
Ðß½ng nhiên ngoài vi®c Ph§t Giáo b¸ chánh quy«n ðàn áp, cuµc ðäo chánh ngày 1.11.1963 cûng ðã ðßþc b¡t ngu°n t× nhi«u nguyên nhân khác nhau. K¬ t× nåm 1960, chánh phü cüa T±ng Th¯ng Di®m ðã g£p nhi«u sñ ch¯ng ð¯i cüa các quân nhân v« ð߶ng l¯i "ðµc tài chánh phü tr¸". Nhi«u nhân v§t trong quân ðµi không b¢ng lòng và ðã ng¤m ng¥m mu¯n ðäo chánh. Nhæng sñ b¤t bình trong hàng ngû quân nhân sau ðó ðã tÕo nên mµt cuµc binh loÕn vào ngày 11.11.1960. Tuy cuµc ðäo chánh ð¥u tiên này không thành, nhßng nó ðã châm ngòi cho ng÷n lØa chính tr¸ cháy lan tràn trên giäi ð¤t mi«n Nam Vi®t Nam. Cuµc ðäo chánh thÑ nhì vào ngày 1.11.1963 có th¬ ðßþc coi là sñ hóa thân cüa cuµc binh loÕn thÑ nh¤t. Và h§u quä cüa nó ðã th§t thäm kh¯c vô cùng. Cä v¸ nguyên thü qu¯c gia cùng bào ð® cüa ông ðã b¸ quân ðäo chánh giªt chªt. Cuµc ðäo chánh ngày 1.11.1963 kªt thúc mau chóng. Quân chánh phü b¸ kh¯ng chª chï nµi trong mµt ngày. Nhßng trß¾c khi quân ðäo chánh chiªm ðßþc Dinh еc L§p, T±ng Th¯ng Di®m và ông Ngô Ðình Nhu may m¡n thoát ðßþc ra ngoài. Hai ng߶i ðªn nhà cüa mµt ng߶i quen trong khu Chþ L¾n ð¬ lánh nÕn. Ðúng 7 gi¶ sáng ngày 2.11.1963, hay tin T±ng Th¯ng cùng bào ð® ðang c¥u nguy®n tÕi nhà th¶ Cha Tam, Thiªu Tß¾ng Tr¥n Thi®n Khiêm cØ mµt phái ðoàn vào Chþ L¾n ð¬ ðón T±ng Th¯ng Di®m cùng ông Ngô Ðình Nhu tr· v« Bµ T±ng Tham Mßu. Tuy nhiên phái ðoàn này ðã ðªn tr mµt vài phút. Trß¾c ðó không lâu, mµt nhóm sî quan thuµc phe "mu¯n giªt ông Di®m" ðã ðªn trß¾c mµt bß¾c. Và h÷ ðã b¡n chªt cä hai v¸ Di®m-Nhu trên quäng ð߶ng áp giäi v« Bµ T±ng Tham Mßu. Sau khi l§t ð± chánh phü, mµt s¯ tß¾ng lãnh ðÑng ra thành l§p "Hµi аng Quân Nhân" ð¬ lãnh ðÕo qu¯c gia. Tuy nhiên, vì có nhi«u b¤t ð°ng quan ði¬m, các tß¾ng lãnh ðã ði ðªn nhi«u chia r¨ và h¯ sâu b¤t hòa ðã ðßþc n¾i rµng ra t× ðó. Nhß r¡n không ð¥u, mi«n Nam Vi®t Nam d¥n d¥n ngã vào th¶i cuµc chính tr¸ loÕn. Tình trÕng "Hµi аng Tß¾ng Lãnh" kéo dài mãi cho ðªn nåm 1967 thì m¾i ch¤m dÑt. Nåm ðó, Trung Tß¾ng Nguyn Vån Thi®u ðßþc b¥u làm T±ng Th¯ng cüa n«n Ю Nh¸ Cµng Hòa. Ngô Ðình Di®m là mµt v¸ t±ng th¯ng t¯t. Trong su¯t 8 nåm c¥m quy«n, ông là ðã mang v« cho mi«n Nam Vi®t Nam mµt n«n ðµc l§p th§t sñ trong tr¡ng. Trong cuµc chiªn ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa quân Cµng Sän mi«n B¡c, T±ng Th¯ng Di®m chï nh¶ ðªn sñ giúp ðÞ cüa Hoa KÏ qua ph¥n vi®n trþ vû khí và c¯ v¤n quân sñ mà thôi. Ông ðã không h« xin xö ho£c ðòi höi sñ có m£t cüa quân bµ chiªn trên lãnh th± Vi®t Nam. Theo quan ni®m cüa ông, cuµc chiªn lÕi sñ xâm lång cüa quân Cµng Sän B¡c Vi®t chính là nhi®m vø cüa m²i mµt ng߶i công dân Vi®t Nam Cµng Hòa. R¤t tiªc, c½ nghi®p do T±ng Th¯ng Di®m g¥y dñng g¥n 10 nåm ðã không may m¡n ðßþc kéo dài cho ðªn sau này. Nhi«u viên chÑc trong chánh phü lÕm døng quy«n lñc cüa mình nên ðã gây ra r¤t nhi«u c½n phong ba bão táp trên m£t h° chính tr¸. SÑc tàn phá cüa nhæng c½n bão này th§t là khüng khiªp. Và ðó chính là vø ðäo chánh vào ngày 1.11.1963. Mµt ngày th§t ðen t¯i trong l¸ch sØ cüa n«n Ю Nh¤t Vi®t Nam Cµng Hòa.
|