Ngaøy 1.11.1963, tieáng suùng ñaûo chaùnh laïi moät laàn nöõa vang reàn taïi Saigon. Ñaây laø laàn thöù nhì keå töø sau cuoäc binh loaïn ñaàu tieân vaøo naêm 1960. Vuï ñaûo chaùnh naêm 1963 naøy do moät soá töôùng laõnh trong quaân ñoäi chuû tröông. Trong ñoù coù Trung Töôùng Döông Vaên Minh, Thieáu Töôùng Traàn Thieän Khieâm (Tham Möu Tröôûng Quaân Ñoäi), Thieáu Töôùng Traàn Vaên Ñoân (Toång Tö Leänh Quaân Ñoäi), Thieáu Töôùng Toân Thaát Ñính (Tö Leänh Quaân Ñoaøn 3 vaø Bieät Khu Thuû Ñoâ Saigon), vaø Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Thieäu (Tö Leänh Sö Ñoaøn 5 Boä Binh). Taát caû nhöõng ngöôøi naøy ñeàu giöõ caùc chöùc vuï then choát trong quaân ñoäi.

Ngoaøi nhöõng töôùng laõnh keå treân, vuï ñaûo chaùnh naøy cuõng ñaõ ñöôïc chaùnh phuû Hoa Kyø ñöùng phía sau ngaám ngaàm trôï giuùp. Keå töø muøa heø naêm 1963, Toång Thoáng Kennedy ñaõ nhieàu laàn cöû ñaëc phaùi vieân sang Vieät Nam ñeå noùi chuyeän vôùi Toång Thoáng Dieäm. OÂng muoán thaáy coù moät söï thay ñoåi naøo ñoù veà ñöôøng loái cai quaûn quoác gia cuûa chaùnh phuû Nam Vieät Nam. Hoa Kyø laáy laøm khoù chòu veà ñöôøng loái "ñoäc taøi gia ñình trò" cuûa chaùnh phuû Ngoâ Ñình Dieäm. Hoï nghó raèng söï vieäc naøy ñaõ phaàn naøo gaây coâng phaãn trong loøng daân vaø coù theå seõ laøm söùt meû nieàm tin trong quaân ñoäi. Caùc binh só neáu chaùn gheùt cheá ñoä thì hoï seõ khoâng chuù taâm vaøo vieäc chieán ñaáu choáng laïi söï xaâm laêng cuûa Coäng Saûn mieàn Baéc.

Moät giaû thuyeát khaùc cho raèng Hoa kyø muoán haï beä Toång Thoáng Dieäm laø vì oâng khoâng muoán Myõ ñöa quaân vaøo Vieät Nam. Giaû thuyeát naøy ñuùng ñöôïc phaân nöûa vaø sai cuõng phaân nöûa. Toång Thoáng Dieäm khoâng muoán Hoa Kyø ñöa quaân boä chieán sang Vieät Nam ñeå giuùp VNCH choáng laïi söï xaâm laêng cuûa Coäng Saûn mieàn Baéc. Ñaây laø moät söï vieäc hoaøn toaøn ñuùng. Nhöng coù phaûi Hoa Kyø thöïc söï muoán ñöa binh só sang Vieät Nam ñeå tham gia cuoäc chieán choáng Coäng daøi haïn taïi Ñoâng Döông khoâng? Caâu traû lôøi laø "Khoâng!" Chaùnh saùch cuûa Kennedy laø chæ muoán vieän trôï cho Nam Vieät Nam ñaày ñuû phöông tieän nhö vuõ khí, ñaïn döôïc, vaø quaân cuï ñeå phoøng thuû quoác gia. Keå töø naêm 1960 cho ñeán 1963, ñöông nhieân laø Hoa Kyø coù göûi quaân qua Vieät Nam. Nhöng ñoù chæ laø nhöõng coá vaán quaân söï, phi coâng huaán luyeän, cuøng caùc chuyeân vieân kyõ thuaät maø thoâi.

Haõy nhôù raèng sau khi bò cuoán vaøo côn loác Trieàu Tieân töø naêm 1950 ñeán 1953, ngöôøi Myõ noùi chung laø ñeàu khoâng muoán thaáy binh só cuûa hoï vöôùng vaøo nhöõng vuï "ra ñi cheát treân ñaát khaùch". Cuoäc chieán choáng Coäng treân laõnh thoå Nam Trieàu Tieân laø ñaõ quaù nhieàu roài. Baây giôø, sau khi vuï naøy ñöôïc oån ñònh thì coù ai trong soá maáy traêm trieäu ngöôøi Myõ daùm ñöùng ra uûng hoä vieäc ñöa quaân boä chieán sang Vieät Nam trong thaäp nieân Saùu Möôi? Döông nhieân laø Khoâng! Seõ chaúng coù ai daùm laøm vieäc aáy caû. Vaø Toång Thoáng Kennedy cuõng khoâng ngoaïi leä. Trong chuyeán coâng du thaêm Vieät Nam vaøo thaùng 5 naêm 1961, Phoù Toång Thoáng Lyndon Johnson coù nhaéc ñeán vieäc duøng lính Myõ ñeå ñaùnh Vieät Coäng. Toång Thoáng Dieäm thaúng thaén töø choái. OÂng noùi raèng chaùnh phuû Nam Vieät Nam chæ caàn söï giuùp ñôõ cuûa lính Myõ khi naøo Coäng Saûn Baéc Vieät môû moät cuoäc toång taán coâng ñaïi quy moâ (theo nhö laàn Baéc Trieàu Tieân traøn xuoáng ñaùnh Nam Trieàu Tieân) maø thoâi.

Coù nhieàu ngöôøi cho raèng chính Hoa Kyø ñaõ chuû möu trong vieäc ñaûo chaùnh chæ vì Toång Thoáng Dieäm. Ñieàu naøy khoâng haún hoaøn toaøn ñuùng. Ngöôøi Myõ chæ ñöùng beân ngoaøi vaø nhöõng gì hoï ñaõ laøm chæ laø nhöõng söï yeåm trôï giaùn tieáp cho cuoäc ñaûo chaùnh maø thoâi. Coøn nhöõng ai ñaõ tröïc tieáp tín toaùn, saép ñaët, vaø ra leänh tieán haønh cuoäc binh bieán? Ñoù chính laø nhöõng baøn tay cuûa caùc töôùng laõnh trong quaân ñoäi mieàn Nam Vieät Nam. Ñöông nhieân, khoâng phaûi taát caû caùc töôùng laõnh Nam Vieät Nam trong phe ñaûo chaùnh ñeàu coù chuû yù muoán gieát cheát Toång Thoáng Dieäm. Nhieàu töôùng laõnh khaùc cuõng coøn raát kính troïng oâng Dieäm tuy raèng oâng ñaõ thaát theá vaøo ngaøy 2.11.1963. Khi chieác xe boïc saét M-113 chôû xaùc cuûa caùc oâng Dieäm-Nhu veà ñeán Boä Toång Tham Möu thì caùc töôùng laõnh ñaûo chaùnh ñeàu ra xem. Trong taát caû caùc vò coù maët hoâm ñoù, chæ coù Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Thieäu laø böôùc ñeán tröôùc phía sau xe M-113, gôõ muõ ñöùng nghieâm chænh, vaø phaát tay chaøo thi theå Toång Thoáng Dieäm ñuùng theo nghi leã trong quaân ñoäi.

Nhö ñaõ nhaéc ñeán ôû phaàn treân. Vuï ñaûo chaùnh ngaøy 1.11.1963 ñaõ khoâng coù söï tham gia tröïc tieáp cuûa ngöôøi Myõ. Hoï chæ giaùn tieáp uûng hoä cuoäc ñaûo chaùnh baèng caùch caét giaûm vieän trôï quaân söï vaø kinh teá cho mieàn Nam Vieät Nam. Vaø ñoàng thôøi hoï cuõng ñaõ leùn cho phe ñaûo chaùnh bieát nhieàu tin töùc veà caên cöù quaân söï ôû Long Bình, moät caên cöù chöùa vuõ khí vaø ñaïn döôïc raát to lôùn cuûa chaùnh phuû.

Cuõng chaúng heà coù söï tham gia cuûa baát cöù moät binh só Hoa Kyø naøo vaøo vuï binh bieán 1.11.1963 naøy. Trong suoát thôøi gian töø 1 giôø chieàu ngaøy 1.11.1963 cho ñeán khi Toång Thoáng Dieäm bò gieát vaøo khoaûng tröa ngaøy 2.11.1963, phe ñaûo chaùnh chæ coù lieân laïc vôùi moät ngöôøi Myõ duy nhaát. Ñoù laø Trung Taù Lucien Conein thuoäc Cô Quan Tình Baùo Central Intelligence Agency (CIA). Tröa ngaøy hoâm ñoù, Trung Taù Conein ñaõ nhaän leänh cuûa caáp treân ñeå mang moät soá tieàn maët laø $3 trieäu ñoàng VN ($42,000 ñoâ la) ñeå ñöa ñeán cho quaân ñaûo chaùnh. Soá tieàn naøy ñöôïc duøng ñeå mua thöïc phaåm vaø boài thöôøng cho caùc thaân nhaân cuûa nhöõng binh só töû traän trong cuoäc binh loaïn. Sau ñoù oâng ñaõ ôû laïi Boä Toång Tham Möu cuûa Quaân Ñoäi VNCH ñeå quan saùt vaø theo doõi tình hình.

Raát coù theå lyù do chaùnh yeáu maø ñaõ ñöa ñeán cuoäc ñaûo chaùnh ngaøy 1.11.1963 naøy chính laø vuï Phaät Giaùo mieàn Trung bò ñaøn aùp maïnh baïo trong naêm. Bieán coá naøy khôûi ñaàu vaøo muøa heø khi chaùnh phuû caám caùc chuøa chieàn treo côø Phaät Giaùo trong ngaøy leã Phaät Ñaûng. Tieáp theo ñoù laø vuï baûy ngöôøi trong nhoùm haøng ngaøn Phaät töû bieåu tình beân ngoaøi ñaøi phaùt thanh Hueá bò baén cheát trong cuoäc xoâ xaùc vôùi quaân chaùnh phuû. Gaàn cuoái naêm, moät loaït töï thieâu cuûa caùc cao nhaân Phaät Töû laàn löôït noái tieáp nhau nhö chaâm daàu vaøo ngoïn löûa tranh ñaáu. Roài gioït nöôùc sau choùt laøm traøn ly nöôùc ñaày chính laø vuï maät vuï cuûa oâng Ngoâ Ñình Nhu taán coâng vaøo moät soá chuøa chieàn treân toaøn quoác, baét bôù, ñaùnh ñaäp, vaø giam caàm raát nhieàu tín ñoà Phaät töû khaép nôi.

Ñöông nhieân chaúng bao laâu sau bieán coá baét bôù naøy thì coù nhieàu cuoäc bieåu tình choáng chaùnh phuû ñaõ xaûy ra. Haøng traêm ngaøn tín ñoà Phaät töû ñaõ xuoáng ñöôøng ñoøi hoûi söï coâng baèng. Caùc ñoaøn theå chính trò cuõng hoâ haøo phaûn ñoái söï baát coâng cuûa chaùnh phuû. Caùc tröôøng hoïc ñoùng cöûa. Haøng ngaøn giaùo sö vaø sinh vieân thuoäc moïi taàng lôùp cuõng xuoáng ñöôøng uûng hoä cuoäc bieåu tình. Ñaâu ñaâu cuõng thaáy ñaày raãy nhöõng bieåu ngöõ choáng ñoái vaø daân chuùng hoâ haøo khoâng chaáp nhaän chaùnh saùch phaân bieät toân giaùo cuûa chaùnh phuû.

Cuoäc Ñaûo Chaùnh Naêm 1963

Thôøi Ñieåm	Baét ñaàu vaøo ngaøy 1 vaø keát thuùc vaøo ngaøy 2 thaùng 11 naêm 1963.
Chuû Tröông	Trung Töôùng Döông Vaên Minh, Thieáu Töôùng Traàn Thieän Khieâm, Thieáu Töôùng Toân Thaát Ñính, Thieáu Töôùng Nguyeãn Khaùnh, vaø Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Thieäu.
Chaùnh Saùch Hoa Kyø	Toång Thoáng John F. Kennedy cuøng moät soá chính trò gia cao caáp trong chính quyeàn Hoa Kyø ñaõ ngaám ngaàm uûng hoä cuoäc ñaûo chaùnh naøy.
Löïc Löôïng Phe Ñaûo Chaùnh	Moät soá ñôn vò cuûa Thieát Giaùp, Nhaûy Duø, Thuûy Quaân Luïc Chieán, Khoâng Quaân, vaø Sö Ñoaøn 5 Boä Binh.
Keát Quaû	Chaùnh phuû bò laät ñoå. Toång Thoáng Dieäm cuøng baøo ñeä Ngoâ Ñình Nhu bò saùt haïi vaøo ngaøy 2.11.1963.
Haäu Quaû	Caùi cheát cuûa Toång Thoáng Dieäm ñaõ taïo neân côn khuûng hoaûng chính trò trong vaøi naêm sau ñoù. Döôùi söï thoáng laõnh cuûa "Hoäi Ñoàng Quaân Nhaân" (caùc töôùng ñaûo chaùnh), mieàn Nam Vieät Nam ñaõ gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc taïo döïng söï ñoaøn keát trong quoác gia vaø daân toäc. Quaân ñoäi bò chia reõ thaønh nhieàu phe phaùi. Moät soá töôùng laõnh trong quaân ñoäi thi nhau tranh daønh quyeàn lôïi, keå caû nhieàu vuï binh bieán ñaõ xaûy ra trong hai naêm 1964 vaø 1965. Ñaân chuùng ñaõ maát haún nieàm tin veà ñöôøng loái vaø chuû tröông laøm vieäc cuûa caùc caáp laõnh ñaïo trong quaân ñoäi.

Caùi Cheát Cuûa Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm Quaân ñaûo chaùnh baét ñaàu taán coâng caøo caùc cô sôû chaùnh phuû vaøo luùc 1 giôø chieàu ngaøy 1.11.1963. Toång Thoáng Dieäm cuøng oâng Ngoâ Ñình Nhu maén thoaùt ra khoûi Dinh Ñoäc Laäp trong ngaøy hoâm aáy. Hoï aån naùu ôû nhaø cuûa moät ngöôøi queân bieát trong khu Chôï Lôùn. Nhöng ngaøy hoâm sau Toång Thoáng Dieäm cuøng oâng Ngoâ Ñình Nhu ñaõ bò quaân ñaûo chaùnh baét taïi moät ngoâi nhaø thôø. Sau ñoù, treân ñöôøng aùp giaûi veà Boä Toång Tham Möu, caû Toång Thoáng cuøng oâng Nhu ñeàu baén cheát trong chieác xe boïc saét M-113. Theo moät soá taøi lieäu, ngöôøi ra tay haï saùt Toång Thoáng vaø oâng Nhu chính laø Ñaïi UÙy Nguyeãn Vaên Nhung, vieân só quan caän veä cuûa Trung Töôùng Döông Vaên Minh. Sau khi bò baét trong moät cuoäc binh bieán khaùc vaøo naêm 1964, chính Ñaïi Uyù Nhung ñaõ töï vieát baûn cung khai thuù nhaän raèng chính Töôùng Döông Vaên Minh ñaõ ra leänh phaûi gieát cheát hai vò Dieäm-Nhu. Sau khi vieát baûn töï thuù, Ñaïi UÙy Nhung ñaõ treo coå töï töû. Theo lôøi oâng Phaïm Baù Hoa, taùc giaû quyeån saùch Ñoâi Doøng Ghi Nhôù, thì Töôùng Döông Vaên Minh khoâng bao giôø nhaän laø chính oâng ñaõ ra leänh cho Ñaïi UÙy Nhung gieát hai vò Dieäm-Nhu. Chæ coù moät laàn laø vaøo naêm 1978 khi Coäng Saûn baét oâng vieát baûn töï khai, thì Töôùng Minh môùi vieát laø oâng chòu traùch nhieäm veà caùi cheát cuûa Toång Thoáng cuøng oâng Ngoâ Ñình Nhu. Nhöng ñoù khoâng bieát coù phaûi ñoù laø chính oâng vieát nhö theá, hay laø chính Coäng Saûn ñaõ eùp oâng phaûi vieát nhö vaäy (Phaïm Baù Hoa: Ñoâi Doøng Ghi Nhôù, tr.44).

Ñöông nhieân ngoaøi vieäc Phaät Giaùo bò chaùnh quyeàn ñaøn aùp, cuoäc ñaûo chaùnh ngaøy 1.11.1963 cuõng ñaõ ñöôïc baét nguoàn töø nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau. Keå töø naêm 1960, chaùnh phuû cuûa Toång Thoáng Dieäm ñaõ gaëp nhieàu söï choáng ñoái cuûa caùc quaân nhaân veà ñöôøng loái "ñoäc taøi chaùnh phuû trò". Nhieàu nhaân vaät trong quaân ñoäi khoâng baèng loøng vaø ñaõ ngaám ngaàm muoán ñaûo chaùnh. Nhöõng söï baát bình trong haøng nguõ quaân nhaân sau ñoù ñaõ taïo neân moät cuoäc binh loaïn vaøo ngaøy 11.11.1960. Tuy cuoäc ñaûo chaùnh ñaàu tieân naøy khoâng thaønh, nhöng noù ñaõ chaâm ngoøi cho ngoïn löûa chính trò chaùy lan traøn treân giaûi ñaát mieàn Nam Vieät Nam. Cuoäc ñaûo chaùnh thöù nhì vaøo ngaøy 1.11.1963 coù theå ñöôïc coi laø söï hoùa thaân cuûa cuoäc binh loaïn thöù nhaát. Vaø haäu quaû cuûa noù ñaõ thaät thaûm khoác voâ cuøng. Caû vò nguyeân thuû quoác gia cuøng baøo ñeä cuûa oâng ñaõ bò quaân ñaûo chaùnh gieát cheát.

Cuoäc ñaûo chaùnh ngaøy 1.11.1963 keát thuùc mau choùng. Quaân chaùnh phuû bò khoáng cheá chæ noäi trong moät ngaøy. Nhöng tröôùc khi quaân ñaûo chaùnh chieám ñöôïc Dinh Ñoäc Laäp, Toång Thoáng Dieäm vaø oâng Ngoâ Ñình Nhu may maén thoaùt ñöôïc ra ngoaøi. Hai ngöôøi ñeán nhaø cuûa moät ngöôøi quen trong khu Chôï Lôùn ñeå laùnh naïn. Ñuùng 7 giôø saùng ngaøy 2.11.1963, hay tin Toång Thoáng cuøng baøo ñeä ñang caàu nguyeän taïi nhaø thôø Cha Tam, Thieáu Töôùng Traàn Thieän Khieâm cöû moät phaùi ñoaøn vaøo Chôï Lôùn ñeå ñoùn Toång Thoáng Dieäm cuøng oâng Ngoâ Ñình Nhu trôû veà Boä Toång Tham Möu. Tuy nhieân phaùi ñoaøn naøy ñaõ ñeán treã moät vaøi phuùt. Tröôùc ñoù khoâng laâu, moät nhoùm só quan thuoäc phe "muoán gieát oâng Dieäm" ñaõ ñeán tröôùc moät böôùc. Vaø hoï ñaõ baén cheát caû hai vò Dieäm-Nhu treân quaûng ñöôøng aùp giaûi veà Boä Toång Tham Möu.

Sau khi laät ñoå chaùnh phuû, moät soá töôùng laõnh ñöùng ra thaønh laäp "Hoäi Ñoàng Quaân Nhaân" ñeå laõnh ñaïo quoác gia. Tuy nhieân, vì coù nhieàu baát ñoàng quan ñieåm, caùc töôùng laõnh ñaõ ñi ñeán nhieàu chia reõ vaø hoá saâu baát hoøa ñaõ ñöôïc nôùi roäng ra töø ñoù. Nhö raén khoâng ñaàu, mieàn Nam Vieät Nam daàn daàn ngaõ vaøo thôøi cuoäc chính trò loaïn. Tình traïng "Hoäi Ñoàng Töôùng Laõnh" keùo daøi maõi cho ñeán naêm 1967 thì môùi chaám döùt. Naêm ñoù, Trung Töôùng Nguyeãn Vaên Thieäu ñöôïc baàu laøm Toång Thoáng cuûa neàn Ñeä Nhò Coäng Hoøa.

Ngoâ Ñình Dieäm laø moät vò toång thoáng toát. Trong suoát 8 naêm caàm quyeàn, oâng laø ñaõ mang veà cho mieàn Nam Vieät Nam moät neàn ñoäc laäp thaät söï trong traéng. Trong cuoäc chieán choáng laïi söï xaâm laêng cuûa quaân Coäng Saûn mieàn Baéc, Toång Thoáng Dieäm chæ nhôø ñeán söï giuùp ñôõ cuûa Hoa Kyø qua phaàn vieän trôï vuõ khí vaø coá vaán quaân söï maø thoâi. OÂng ñaõ khoâng heà xin xoû hoaëc ñoøi hoûi söï coù maët cuûa quaân boä chieán treân laõnh thoå Vieät Nam. Theo quan nieäm cuûa oâng, cuoäc chieán laïi söï xaâm laêng cuûa quaân Coäng Saûn Baéc Vieät chính laø nhieäm vuï cuûa moãi moät ngöôøi coâng daân Vieät Nam Coäng Hoøa. Raát tieác, cô nghieäp do Toång Thoáng Dieäm gaày döïng gaàn 10 naêm ñaõ khoâng may maén ñöôïc keùo daøi cho ñeán sau naøy. Nhieàu vieân chöùc trong chaùnh phuû laïm duïng quyeàn löïc cuûa mình neân ñaõ gaây ra raát nhieàu côn phong ba baõo taùp treân maët hoà chính trò. Söùc taøn phaù cuûa nhöõng côn baõo naøy thaät laø khuûng khieáp. Vaø ñoù chính laø vuï ñaûo chaùnh vaøo ngaøy 1.11.1963. Moät ngaøy thaät ñen toái trong lòch söû cuûa neàn Ñeä Nhaát Vieät Nam Coäng Hoøa.

2 thaùng 1	Ñaùnh nhau döõ doäi taïi AÁp Baéc caùch Saigon 50 km veà höôùng Ñoâng Nam. Löïc löôïng Vieät Coäng (VC) bò ñaåy lui, nhöng quaân ñoäi chaùnh phuû bò toån thaát khaù naëng.
17 thaùng 4	Toång Thoáng Dieäm loan baùo chieán dòch Chieâu Hoài ñeå môû roäng voøng tay tha thöù vaø ñoùn nhaän nhöõng hoài chaùnh vieân Vieät Coäng. Coù taát caû laø 2,787 caùn binh VC ñaõ boû haøng nguõ vaø veà vôùi chaùnh phuû VNCH.
8 thaùng 5	Haøng ngaøn Phaät töû tuï taäp beân ngoaøi ñaøi phaùt thanh Hueá bieåu tình choáng chaùnh phuû veà vieäc caám treo côø Phaät Giaùo trong ngaøy leã Phaät Ñaûn. Quaân ñoäi lieàn ñöôïc cöû ñeán ñeå giaûi taùn ñaùm ñoâng. Moät cuoäc xoâ xaùt ngoaøi yù muoán ñaõ xaûy ra khi moät traùi löïu ñaïn phaùt noå. Baûy ngöôøi trong nhoùm bieåu tình bò thieät maïng.
10 thaùng 6	Thöôïng Toïa Thích Quaûng Ñöùc töï thieâu ñeå phaûn ñoái chaùnh saùch kyø thò Phaät Giaùo cuûa chaùnh phuû.
27 thaùng 6	OÂng Henry Cabot Lodge thay theá oâng Nolting trong chöùc vuï Ñaïi Söù Hoa Kyø taïi Nam Vieät Nam.
4 thaùng 7	Trung Taù Lucien Conein, moät nhaân vieân thuoäc Cô Quan Tình Baùo Central Intelligence Agency (CIA) cuûa Hoa Kyø, ñöôïc Thieáu Töôùng Traàn Vaên Ñoân bí maät cho bieát caùc töôùng laõnh trong quaân ñoäi ñang coù yù ñònh muoán laät ñoå chaùnh phuû.
30 thaùng 7	Trong moät traän ñaùnh taïi Caø Mau, Quaân Ñoäi VNCH haï 90 VC. Toån thaát beân chaùnh phuû: 3 binh só thieät maïng (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.60).
21 thaùng 8	Moät soá chuøa chieàn Phaät giaùo ôû mieàn Nam bò löïc löôïng maät vuï cuûa oâng Ngoâ Ñình Nhu taán coâng. Nhieàu taêng só vaø Phaät töû bò baét bôù vaø ñaùnh ñaäp.
24 thaùng 8	Chaùnh phuû Kennedy göûi moät ñieän tính maät ñeán Ñaïi Söù Henry Cabot Lodge vaø cho bieát raèng: "Toång Thoáng Dieäm phaûi khai tröø oâng Nhu. Neáu khoâng thì chính oâng Dieäm seõ phaûi ra ñi". Maät ñieän naøy coøn nhaán maïnh vôùi Ñaïi Söù Lodge raèng: "Haõy cho caùc töôùng laõnh trong quaân ñoäi mieàn Nam bieát laø hoï seõ ñöôïc Hoa Kyø uûng hoä neáu coù moät cuoäc ñaûo chaùnh" (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr. 60).
24 thaùng 9	OÂng Robert McNamara, Boä Tröôûng Quoác Phoøng, vaø Töôùng Maxwell Taylor ñeán Saigon trong moät chuyeán ñi thaêm mieàn Nam Vieät Nam. Caû hai oâng ñeàu ñöôïc Töôùng Harkins (Toång Tö Leänh Löïc Löôïng Hoa Kyø taïi VN) cho bieát quaân ñoäi Nam Vieät Nam ñang thaéng lôùn trong cuoäc chieán choáng Coäng. Tuy nhieân, Ñaïi Söù Lodge laïi phuùc trình raèng chính söï xích mích giöõa chaùnh phuû vaø Phaät Giaùo ñaõ laøm suy yeáu cuoäc chieán choáng Coäng cuûa ngöôøi daân mieàn Nam (John Bowman: The Vietnam Almanac, tr. 61).
2 thaùng 10	Theo leänh cuûa Toång Thoáng Kennedy, Ñaïi Söù Lodge khoâng ñöôïc quyeàn "thuùc ñaåy" moät cuoäc ñaûo chaùnh. Nhöng oâng ñaïi söù laïi ñöôïc toång thoáng cho pheùp giöõ lieân laïc vôùi nhöõng ai (trong töông lai) coù yù ñònh muoán laät ñoå chaùnh phuû cuûa Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61)
5 thaùng 10	Toång Thoáng Kennedy nhaän ñöôïc baûn baùo caùo cuûa Ñaïi Söù Lodge: "Moät cuoäc ñaûo chaùnh ñang tieán haønh. Töôùng Döông Vaên Minh, ngöôøi lieân laïc vôùi Trung Taù Lucein Conein, caàn minh ñònh moät ñieàu laø Hoa Kyø seõ khoâng ñöôïc laøm baát cöù vieäc gì ñeå ngaên trôû cuoäc ñaûo chaùnh. Ñoàng thôøi Töôùng Minh cuõng xin Hoa Kyø haõy tieáp tuïc vieän trôï kinh teá sau khi cuoäc ñaûo chaùnh thaønh coâng. Toång Thoáng Kennedy chaáp thuaän lôøi thænh caàu naøy cuûa Töôùng Minh. OÂng cuõng cho bieát laø Hoa Kyø khoâng muoán dính daùng saâu xa vaøo caùc chi tieát cuûa cuoäc ñaûo chaùnh. Trong khi ñoù, Trung Taù Lucein Conein tieáp tuïc giöõ lieân laïc vôùi phe ñaûo chaùnh qua nhieàu cuoäc hoïp maët vôùi Trung Töôùng Traàn Vaên Ñoân (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61)
1 thaùng 11	Cuoäc ñaûo chaùnh baét ñaàu vaøo luùc 1:30 chieàu. Taïi trung taâm haønh quaân cuûa phe ñaûo chaùnh, Töôùng Döông Vaên Minh ra leänh baét giam nhieàu vò töôùng laõnh vaø só quan trung thaønh vôùi chaùnh phuû. Nhöõng ai uûng hoä phe ñaûo chaùnh ñeàu phaûi kyù teân vaø xöng danh treân laøn soùng phaùt thanh radio. Trung Taù Lucien Conein cuõng coù maët taïi nôi ñaây ñeå theo doõi vaø tröïc tieáp baùo caùo veà cuoäc ñaûo chaùnh.
2 thaùng 11	Toång Thoáng Dieäm cuøng baøo ñeä Ngoâ Ñình Nhu bò quaân ñaûo chaùnh baét taïi nhaø thôø Cha Tam. Hai ngöôøi bò troùi vaø bò chôû ñi trong moät thieát vaän xa M-113. Treân ñöôøng aùp giaûi veà Boä Toång Tham Möu, caû hai oâng Dieäm-Nhu ñaõ bò moät só quan caän veä cuûa Töôùng Döông Vaên Minh duøng suùng baén cheát.
22 thaùng 10	Toång Thoáng Robert Kennedy bò aùm saùt taïi Dallas, moät thaønh phoá ôû mieàn Nam tieåu bang Texas. OÂng bò baén cheát khi ñoaøn xe mui traàn cuûa oâng ñang chaïy chaàm chaäm treân ñöôøng phoá.
24 thaùng 10	Toång Thoáng Lyndon Johnson tuyeân boá Hoa Kyø seõ tieáp tuïc vieän trôï quaân söï vaø kinh teá cho Vieät Nam Coäng Hoøa (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61).
31 thaùng 10	Tính ñeán ngaøy naøy, coù toång coäng laø 489 quaân nhaân Hoa Kyø cheát taïi Vieät Nam. Luùc ñoù Hoa Kyø coù khoaûng 16,500 ngöôøi, goàm coá vaán vaø chuyeân vieân kyõ thuaät, taïi mieàn Nam Vieät Nam (John Bowman: The Vietnam War Almanac, tr.61).