 Jen W. Nguyn Cu¯i nåm 1964, chiªn tranh b¡t ð¥u lan tràn và bùng n± dæ dµi. Vi®t Cµng (VC) mi«n Nam nh§n ðßþc vi®n trþ cüa Cµng Sän B¡c Vi®t (CSBV) nhi«u h½n nhæng nåm trß¾c. Bµ ðµi B¡c Vi®t xâm nh§p mi«n Nam qua h® th¯ng ð߶ng mòn H° Chí Minh (HCM) d÷c hành lang ranh gi¾i tam biên Vi®t-Miên-Lào. V¾i sñ trþ giúp v« vû khí và nhân sñ cüa B¡c Vi®t ngày càng gia tång, Vi®t Cµng mi«n Nam tiªp tøc gây áp lñc n£ng n« v¾i nhæng tr§n ðánh lên ðªn c¤p trung ðoàn. Các binh sî Nam Vi®t Nam tuy b¸ yªu kém v« quân trang, nhßng sÑc ch¯ng trä cüa h÷ vçn còn r¤t mãnh li®t. Nhßng ng߶i MÛ lÕc quan và không nh§n th¤y ði«u này. Sau tr§n Bình Giä vào cu¯i nåm 1964, các gi¾i chÑc quân sñ Hoa KÏ cho r¢ng ðã ðªn lúc phäi ðßa quân bµ chiªn vào mi«n Nam. Tháng 3 nåm 1965, mµt ðÕi ð½n v¸ dã chiªn MÛ ð± bµ tÕi b¶ bi¬n Ðà NÇng. H÷ chính là nhæng binh sî thuµc Læ Ðoàn Expedition Brigade Thüy Quân Løc Chiªn (TQLC) Hoa KÏ. — ðây ta nên ð£t câu höi vì sao Hoa KÏ quyªt ð¸nh ðßa quân bµ chiªn vào Vi®t Nam? Và vì sao lÕi vào nåm 1965 nhßng lÕi không phäi t× nhæng nåm trß¾c ðó. Câu höi tuy ð½n giän, nhßng th§t không d tìm ðßþc mµt l¶i giäi thích thöa ðáng. Tr· lÕi th¶i ði¬m mµt nåm trß¾c ðó vào nåm 1964 khi VC b¡t ð¥u gia tång mÑc ðµ chiªn tranh · mi«n Nam Vi®t Nam, không phäi chï nhæng ð°n bót cüa Quân еi Vi®t Nam Cµng Hòa (VNCH) b¸ t¤n công mà thôi. Ngßþc lÕi, nhæng n½i ðóng quân cüa các c¯ v¤n Hoa KÏ cûng không thoát khöi nhæng cuµc ðµt kích cüa VC. Ði¬n hình là VC t¤n công cån cÑ quân sñ cüa Hoa KÏ · Kontum ngày 3.2.1964, và ðánh bi¬n ng߶i vào trÕi Lñc Lßþng Уc Bi®t · Nam аng ngày 6.7.1964. R°i ðªn vø các chiªn ðïnh B¡c Vi®t t¤n công khu trøc hÕm (ship, destroyer type) cüa Hoa KÏ trên bi¬n vào tháng 8 nåm 1965, và ð£c công VC ð£t ch¤t n± phá hüy khách sÕn Brinks, n½i trú ngø cüa nhi«u quân nhân Hoa KÏ · Saigon. Và sau cùng là vø VC m· tr§n ðánh kh¯c li®t · làng Bình Giä vào tháng 12 cu¯i nåm. Vì Hoa KÏ cho r¢ng cuµc chiªn ch¯ng Cµng tÕi mi«n Nam th§t sñ ðang trên ðà tuµt d¥n r½i xu¯ng h¯, và vì nghî r¢ng quân ðµi Nam Vi®t Nam không ch¯ng n±i sñ xâm lång cüa Cµng Sän B¡c Vi®t (CSBV) nên nß¾c MÛ có ý mu¯n xØ døng lñc lßþng bµ chiªn ð¬ trñc tiªp ngån cän sñ bành trß¾ng cüa Cµng Sän · mi«n Nam. Nhßng th§t sñ thì Hoa KÏ không mu¯n công khai ph½i bày chü trß½ng này. H÷ sþ dß lu§n qu¯c tª, h÷ sþ dß lu§n ch¯ng chiªn tranh tÕi MÛ, và quan tr÷ng h½n hªt...h÷ sþ Nga Sô và Trung Cµng s¨ có phän Ñng và trñc tiªp gia nh§p chiªn. Vi®c này r¤t là nguy hi¬m và có th¬ s¨ ðßa ðªn thª chiªn thÑ 3. Nåm 1965, chánh phü Hoa KÏ ðã b¡t ð¥u leo thang chiªn tranh. Máy bay MÛ dµi bom B¡c Vi®t và trong khi ðó thì các lñc lßþng løc quân b¡t ð¥u m· nhæng cuµc hành quân tìm và di®t (search and destroy) · mi«n Nam Vi®t Nam. Chiªn d¸ch dµi bom ðßþc ð£t tên là Rolling Thunder (S¤m Sét Cu°n Cuµn) ðßþc thñc hi®n · cä hai mi«n Nam B¡c. — mi«n B¡c, các cån cÑ quân sñ và các kho dñ træ nhiên li®u ð«u là nhæng møc tiêu cho các phi vø dµi bom. — mi«n Nam, nhæng ð¸a ði¬m khä nghi cüa quân VC cûng th߶ng xuyên b¸ oanh tÕc. Møc ðích chánh cüa Rolling Thunder là s¨ làm cho B¡c Vi®t b¸ d¥n dà hao mòn ð¬ h÷ không còn khä nång vi®n trþ cho quân VC · mi«n Nam. Hoa KÏ không mu¯n "1-2-3" ðánh mµt tr§n ð¬ ð¶i b¢ng cách san b¢ng mi«n B¡c v¾i bom ðÕn phi c½. H÷ sþ nªu ði quá tr¾n thì s¨ g£p phäi phän Ñng mÕnh m¨ cüa Nga Sô và Trung Cµng. Và hai c߶ng qu¯c Cµng Sän này có th¬ s¨ nhäy vào vòng chiªn ra tay bênh vñc cho gã ðàn em B¡c Vi®t Nam. N²i sþ này cüa chánh phü Hoa KÏ cûng ðúng ph¥n nào. Vì ðó là kinh nghi®m mà chính h÷ ðã h÷c höi ðßþc trong tr§n chiªn Nam Tri«u Tiên t× nåm 1950 ðªn 1953. Nhßng chiªn d¸ch dµi bom Rolling Thunder ðã không mang ðªn mµt kªt quä t¯t ð©p nhß ng߶i MÛ mong mu¯n. Nhi«u c½ s· quân sñ cüa B¡c Vi®t b¸ ðánh s§p, nhi«u kho dñ træ nhiên li®u b¸ phá hüy, nhi«u ð߶ng xá và c¥u c¯ng b¸ hß hÕi, nhßng chánh phü Hà Nµi vçn ngoan c¯ và không quan tâm ðªn n²i kh± cñc cùng cüa ng߶i dân mi«n B¡c. Bao nhiêu ngân kh¯ ð«u ðßþc dùng vào vi®c vi®n trþ cho quân VC · mi«n Nam. T® hÕi h½n næa, sau mµt th¶i gian b¸ oanh tÕc, chánh phü Hà Nµi ðã di chuy¬n các kho vû khí cùng v§t li®u quan tr÷ng ðªn nhæng vùng ðông ðúc dân cß. Lþi døng lòng nhân ðÕo cüa Hoa KÏ v¾i chü trß½ng không ném bom vào nhæng n½i có dân lành cß ngø, chánh phü Hà Nµi ðã m£c nhiên bán rë mÕng s¯ng cüa dân lành ð¬ tiªp tøc theo ðu±i công cuµc xâm lßþc mi«n Nam. Nhßng chiªn d¸ch Rolling Thunder b¸ th¤t bÕi không phäi chï vì lý do quân Cµng Sän mi«n B¡c là hÕng ng߶i "giöi ðòn gánh ch¸u ð¤m ån xôi". Mµt trong nhæng nguyên nhân chánh làm suy yªu chiªn d¸ch dµi bom này chính là chü trß½ng dµi bom gi¾i hÕn cüa Hoa KÏ. Các gi¾i chÑc quân sñ tÕi Hoa Th¸nh Яn (Washington D.C.) ðã chia thành 2 phe. Mµt phe üng hµ vi®c dµi bom mÕnh m¨ ð¬ mau l© kªt thúc chiªn tranh, còn phe kia thì chü trß½ng "v×a ðánh v×a ðàm", tÑc là dµi bom ti tí ð¬ cho Hà Nµi th¤m ðòn r°i bò vào bàn hµi ngh¸. Phe üng hµ chánh sách mÕnh m¨ dµi bom g°m ÐÕi Tß¾ng William C. Westmoreland (t±ng tß l®nh lñc lßþng Hoa KÏ tÕi Vi®t Nam) và Ðô Яc Häi Quân Ulysses S. Grant Sharp (t±ng tß l®nh lñc lßþng Hoa KÏ tÕi Thái Bình Dß½ng). Còn phía ch¯ng ð¯i thì có Bµ Trß·ng Qu¯c Phòng, ông Robert S. McNamara, và John McNaughton, Phø Tá Qu¯c Phòng v« An Ninh Qu¯c Tª (Assistant Secretary of Defense for International Security Affairs). ÐÕi Tß¾ng Westmoreland và Ðô Яc Sharp ð«u có mµt chü trß½ng thÆng th¡n và rõ ràng: Phäi ðánh nhanh, ðánh mÕnh, và ðánh ngay vào yªu huy®t cüa Hà Nµi. Và chính vì h÷ là nhæng quân nhân có m£t trên chiªn tr߶ng, am t߶ng m÷i vi®c, nên h÷ ðã có mµt nh§n xét r¤t hþp tình hþp thª v¾i th¶i c½ quân sñ. Nhßng trong khi ðó các ông McNamara, John McNaughton, cùng nhi«u gi¾i chÑc dân sñ khác ðã không có m£t tÕi chiªn tr߶ng Vi®t Nam mà lÕi có quy«n quyªt ð¸nh ch÷n lña møc tiêu ð¬ dµi bom. T® hÕi h½n næa, nhóm ng߶i này thuµc thª h® l¾n lên sau th¶i chiªn (sau Ю Nh¸ Thª Chiªn) thì làm thª nào h÷ lÕi sánh ðßþc v¾i nhæng quân nhân ð¥y ¡p kinh nghi®m nhß Ðô Яc Sharp ho£c là ÐÕi Tß¾ng Westmoreland? Do ðó h¥u nhß t¤t cä các các gi¾i chÑc "v×a ðánh v×a ðàm" · Washington ð«u có chung mµt n²i sþ là nªu Hà Nµi ån bom ðÕn quá nhi«u thì không ch×ng Trung Cµng s¨ trñc tiªp nhäy vào vòng chiªn. Và nªu nhß thª thì ng߶i MÛ s¨ r¤t khó mà dành ph¥n th¡ng ðßþc trong cuµc chiªn · Vi®t Nam. Trong quy¬n Vietnam At War, Trung Tß¾ng Phillip Davison có mµt nh§n ð¸nh rõ ràng v« vi®c này. Ông viªt: "Sñ suy ðoán cüa hai ông "M" (ý nói McNamara và McNaughton) ð«u không thoát khöi mµt n²i sþ s®t là Trung Cµng s¨ can thi®p trong tr߶ng hþp các c½ s· quan tr÷ng cüa B¡c Vi®t b¸ chiªn d¸ch dµi bom tiêu hüy. Cä hai ông ð«u không mu¯n khai tri¬n chiªn d¸ch Rolling Thunder, ho£c gia tång mÑc ðµ dµi bom, cä hai ng߶i ai cûng ð«u mu¯n giªt chªt chiªn d¸ch này" (Phillip Davison: Vietnam At War, tr.389). Trong t§p tài li®u Vietnam The War In The Air cüa Rene Francillon, tác giä viªt nhß sau v« sñ th¤t bÕi cüa chiªn d¸ch Rolling Thunder: "Khi chiªn d¸ch Rolling Thunder b¡t ð¥u, các møc tiêu...ð«u do Hoa Th¸nh Яn chï ð¸nh, và t¤t cä ð«u n¢m trong mµt danh sánh 94 møc tiêu ðã ðßþc lña ch÷ sÇn, nhæng l®nh oanh tÕc và con s¯ phi vø ðßþc phép xØ døng s¨ ðßþc thông báo cho các c¤p chï huy (tÕi chiªn tr߶ng Vi®t Nam) sau. Vì l¨ ðó, chiªn d¸ch dµi bom không ðßþc thi hành ðúng mÑc ðµ, và các phi công Không Quân và Häi Quân Hoa KÏ ðã phäi chiªn ð¤u v¾i mµt tay, nªu không mu¯n nói là cä hai tay, trói qu£p · sau lßng h÷" (Rene Francillon: Vietnam The War in the Air, tr.46). Trong khoäng th¶i gian t× ð¥u nåm 1965 cho ðªn g¥n cu¯i nåm 1968, có t¤t cä 300,000 phi vø oanh tÕc ðã ðßþc xØ døng cho chiªn d¸ch Rolling Thunder. Trong ðó có 860,000 t¤n bom ðã ðßþc thä và hªt thäy là 922 phi c½ cüa Hoa KÏ b¸ b¡n r¾t (Mallar Press: NAM - The Vietnam Experience 1965-75, tr.80). Chiªn d¸ch dµi bom tr߶ng kÏ kéo dài g¥n 4 nåm tr߶ng này ðã không ðü mÕnh ð¬ ðánh cho B¡c Vi®t ngã quÜ. Chánh phü Hà Nµi tiªp tøc ch¸u ðñng ð¬ theo ðu±i công cuµc xâm lång mi«n Nam. R°i cuµc chiªn kéo dài nhi«u nåm sau ðó. Hoa KÏ d¥n dà b¸ ðu¯i sÑc vì hao t±n quá nhi«u. Ъn khi cuµc chiªn kªt thúc, dß lu§n thª gi¾i t£ng cho Hoa KÏ mµt câu höi chua nhß me: "tÕi sao các ông ðã thua · Vi®t Nam"? Nåm 1965 cûng là mµt th¶i ði¬m nóng böng cüa chiªn tranh. Nhi«u tr§n ðánh dæ dµi xäy ra trên 4 Vùng Chiªn Thu§t. Vào tháng 2, cån cÑ (Camp) Holloway cüa Hoa KÏ g¥n Pleiku b¸ t¤n công. Ъn tháng 6, qu§n lÜ Ð°ng Xoài b¸ tràn ng§p. Qua tháng 8, trÕi Lñc Lßþng Уc Bi®t (LLÐB) tÕi ÐÑc C½ b¸ ðánh bi¬n ng߶i. R°i giæa tháng 10, mµt trÕi LLÐB khác tÕi Pleime b¸ công kích. Sau tr§n Pleime, mµt chiªn d¸ch hành quân ðßþc m· rµng tÕi thung lûng Ia-Drang (g¥n Pleime) ð¬ càn quét tàn quân Cµng Sän (sau tr§n Pleime) vào khoäng cu¯i tháng 10. Ðây cûng là mµt chiªn d¸ch vî ðÕi cüa lñc lßþng liên quân MÛ và VNCH. Ðây là l¥n ð¥u tiên quân ðµi Hoa KÏ m· cuµc hành quân · c¤p sß ðoàn v¾i sñ y¬m trþ cüa hàng tråm phi c½, trñc thång, và cä pháo ðài B-52 không y¬m. Do ðó, danh t× "MÛ hóa chiªn tranh" ðã ðßþc ghi nh§n ngay · th¶i ði¬m này. T× ðó v« sau, nåm 1965 ðßþc coi nhß là nåm ð¥u tiên nß¾c MÛ b¸ lôi cu¯n sâu vào cuµc chiªn.
 
|
