 Jen W. Nguyn Trong su¯t cuµc chiªn ch¯ng Cµng t× 1954 ðªn 1975, nß¾c Vi®t Nam Cµng Hòa (VNCH) ðã träi qua 3 nhi®m kÏ t±ng th¯ng. Nhi®m kÏ ð¥u tiên do c¯ T±ng Th¯ng Ngô Ðình Di®m ch¤p chánh k¬ t× nåm 1955. Tám nåm sau ðó, tÑc là vào nåm 1963, ông b¸ sát hÕi trong mµt cuµc ðäo chánh b·i quân ðµi chü xß¾ng (qua sñ h² trþ bí m§t cüa Hoa KÏ). Nhi®m kÏ thÑ nhì do T±ng Th¯ng Nguyn Vån Thi®u ch¤p chánh t× 1967 ðªn 1971. Nhi®m kÏ thÑ ba b¡t ð¥u t× nåm 1971 cûng do ông Thi®u ch¤p chánh. Cu¯i tháng 4 nåm 1975, quân Cµng Sän B¡c Vi®t (CSBV) bao vây thü ðô Saigon, ông Thi®u t× chÑc và trao quy«n lÕi cho Phó T±ng Th¯ng Tr¥n Vån Hß½ng. Sau cái chªt cüa c¯ T±ng Th¯ng Ngô Ðình Di®m vào nåm 1963, mi«n Nam Vi®t Nam b¸ r½i vào c½n khüng hoäng chính tr¸ kéo dài 4 nåm. Trong th¶i gian này, mµt s¯ tß¾ng lãnh trong quân ðµi l¥n lßþt lên ngôi c¥m quy«n, nhßng không mµt ai ð¥y ðü khä nång ð¬ lèo lái con thuy«n qu¯c gia trong c½n bão t¯. Ъn nåm 1967, c½n khüng hoäng chính tr¸ có th¬ g÷i là ch¤m dÑt. Trong mµt cuµc b¥u cØ toàn qu¯c, Trung Tß¾ng Nguyn Vån Thi®u ðã ðßþc b¥u làm v¸ T±ng Th¯ng cüa nß¾c Vi®t Nam Cµng Hòa. Thiªu Tß¾ng (?) Nguyn Cao KÏ, ng߶i ðÑng chung lá phiªu v¾i ông Thi®u, ðã ðßþc b¥u vào chÑc vø Phó T±ng Th¯ng. Trß¾c khi tr· thành T±ng Th¯ng VNCH nåm 1967, ông Thi®u ðã t×ng giæ mµt vài chÑc vø quan tr÷ng trong quân ðµi. Ông ðã t×ng làm tß l®nh Sß Ðoàn 5 Bµ Binh, mµt sß ðoàn then ch¯t trong vø l§t ð± T±ng Th¯ng Ngô Ðình Di®m vào nåm 1963. Ông Thi®u cûng ðã t×ng làm Chü T¸ch Hµi аng Quân Nhân trong khoäng th¶i gian t× 1965 ðªn 1967 (trß¾c khi tr· thành T±ng Th¯ng). Sau khi ð¡c cØ chÑc vø T±ng Th¯ng, vån phòng làm vi®c cüa ông ðßþc d¶i v« Dinh еc L§p. T× ðó tr· v« sau, trong ngôi dinh thñ này, cuµc ð¶i chính tr¸ cüa ông ðã phäi trãi qua nhi«u c½n phong ba bão táp mà không mµt ai, k¬ cä chính ông, ðã có th¬ ß¾c lßþng ðßþc mÑc ðµ tàn phá hung hãn cüa nó · trong giai ðoÕn sau cùng.
Trong su¯t 8 nåm c¥m quy«n, ông Thi®u ðã thâu g£t ðßþc mµt s¯ thành quä t¯t ð©p trên con ð߶ng chính tr¸. Ông ð¡c cØ nåm 1967, tái ð¡c cØ nåm 1971, và trong hai nhi®m kÏ cüa ông mi«n Nam Vi®t Nam ðã r¤t væng vàng trong công vi®c xây dñng thành lûy ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa quân Cµng Sän B¡c Vi®t. Tuy nhiên, cûng trong khoäng th¶i gian ông làm T±ng Th¯ng, chính ông cûng ðã phÕm phäi nhi«u l²i l¥m hªt sÑc quan tr÷ng mà r¤t nhi«u ng߶i, t× dân ðªn quân, t× ð°ng minh ðªn kë thù, ðã không ng¾t l¶i lên tiªng chï trích nhæng vi®c làm này cüa ông. Trong s¯ nhæng vi®c ông làm, có 3 ði«u mà ông ðã làm ðúng. Nhæng vi®c ðó là: 1) Nh§n ð¸nh v« sñ d¯i trá cüa Cµng Sän qua câu nói, "Ð×ng nghe nhæng gì Cµng Sän nói, mà hãy nhìn kÛ nhæng gì Cµng Sän làm," 2) giúp Richard Nixon ð¡c cØ T±ng Th¯ng nåm 1968, và 3) không ch¤p nh§n sñ phän bµi m§p m¶ cüa Hoa KÏ ð¯i v¾i mi«n Nam Vi®t Nam k¬ t× nåm 1973. Còn trong nhæng vi®c do ông Thi®u làm, có 3 l²i l¥m l¾n nh¤t c¥n phäi nói ðªn: 1) Chiªn lßþc "Ð¥u Bé Ðít To" nåm 1975, 2) cách thÑc chï huy "thiªu rõ ràng" ð¯i v¾i quân ðµi, và 3) không tÕo dñng mµt chiªn lßþc ch¯ng Cµng lâu dài cho mi«n Nam Vi®t Nam. Nªu ai ðã t×ng s¯ng v¾i Cµng Sän và hi¬u rõ chánh sách cüa Cµng Sän, thì s¨ chÆng khi nào quên ðßþc l¶i tuyên b¯ b¤t hü cüa ông Thi®u: Ð×ng nghe nhæng gì Cµng Sän nói, mà hãy nhìn kÛ nhæng gì Cµng Sän làm." B¤t cÑ ng߶i Vi®t Qu¯c Gia nào, dù thích ho£c ghét ông Thi®u, cûng ð«u ð°ng ý v¾i câu nói này. Ði¬n hình là ð¥u nåm 1968, chánh phü Hà Nµi tuyên b¯ tÕm th¶i ngßng chiªn mµt th¶i gian ng¡n trong d¸p Tªt M§u Thân ð¬ ð°ng bào Nam B¡c ðßþc ån Tªt bình an. Nhßng trong ðêm giao th×a, rÕng mùng 1 Tªt, quân CSBV và VC · mi«n Nam m· cuµc t±ng t¤n công · kh¡p n½i trên toàn qu¯c. Hàng tråm ngàn ng߶i vô tµi ðã b¸ Cµng Sän ðßa vào mµt cuµc s¯ng thäm kh¯c ðiêu linh. Nåm 1973, Hà Nµi ký bän Hi®p иnh Paris, mµt hi®p ð¸nh ðình chiªn và c¤m chï m÷i hoÕt ðµng t¤n công quân sñ cüa cä hai mi«n Nam B¡c. Trong khi VNCH lo kiªn thiªt qu¯c gia, B¡c Vi®t lÕi bí m§t thuyên chuy¬n bµ ðµi và vû khí vào Nam. Cuµc xâm lång lÕi tiªp tøc kéo dài ðªn nåm 1975, chiªc m£t nÕ cüa Cµng Sän r¾t xu¯ng làm nhæng ng߶i nh© dÕ thÑc tïnh. Ъn lúc ðó h÷ ngçm nghî lÕi l¶i nói b¤t hü cüa ông Thi®u r°i m¾i biªt r¢ng ðã quá muµn r°i. V« vi®c ông Thi®u giúp Richard Nixon ð¡c cØa T±ng Th¯ng vào nåm 1968, ðó là mµt vi®c mà ông Thi®u nên làm. Và ông ðã làm ði«u ðó khi ông Thi®u vi®n c¾ kéo dài th¶i gian và t× ch¯i không ký vào bän hi®p ð¸nh mà Hoa KÏ và B¡c Vi®t ðã soÕn thäo. Ðß½ng kim T±ng Th¯ng Hoa KÏ lúc ðó là ông Lyndon Johnson. Chính ông Johnson ðã nhi«u l¥n gây áp lñc và b¡t ông Thi®u phäi ð°ng ý v¾i chánh sách hòa giäi, và ð°ng th¶i phäi ð°ng ý v¾i nhæng yêu c¥u do quân Cµng Sän ðßa ra. Ông Thi®u khéo léo kéo dài th¶i gian ð¬ tính toán thêm nhæng nß¾c c¶ chính tr¸. Ông không ký tên vào hi®p ð¸nh hòa bình là vì ông không ð¬ cho B¡c Vi®t có c½ hµi mau chóng chà ðÕp và xâm chiªm mi«n Nam. Thêm vào ðó, ông Thi®u cûng biªt rõ Ñng cØ viên t±ng th¯ng cüa Ðäng Cµng Hòa, ông Richard Nixon, là mµt ng߶i ch¯ng Cµng quyªt li®t. Do ðó, nªu Nixon th¡ng, và Johnson thua, thì mi«n Nam Vi®t Nam s¨ ðßþc lþi ích nhi«u h½n trên bß¾c ð߶ng ch¯ng Cµng phß½ng B¡c. (T±ng Th¯ng Nixon sau này gây áp lñc ðòi VNCH phäi ký vào Hi®p иnh Paris nåm 1973, và sñ vi®c này s¨ ðßþc bàn ðªn sau trong nhæng chß½ng bình lu§n s¡p t¾i). Trong nhæng ði«u nh¡c ðªn bên trên, có l¨ sñ ki®n quan tr÷ng nh¤t, ðßþc l¸ch sØ nh¡c ðªn nhi«u nh¤t, và cûng ðã mang ðªn cho T±ng Th¯ng Thi®u nhæng chï trích dæ dµi nh¤t, ðó là vi®c ông ra l®nh rút bö Quân Ðoàn 1 và Quân Ðoàn 2 vào mùa Xuân 1975, ð¬ thiªt l§p mµt phòng tuyªn væng ch¡c h½n cho Quân Ðoàn 3 và 4 (chiªn lßþc "Ð¥u Bé Ðít To"). Lúc ðó, Hoa KÏ ðã lui binh khöi Vi®t Nam ðßþc 2 nåm. Các ngu°n vi®n trþ quân sñ cûng b¸ c¡t giäm g¥n nhß hªt. Chánh phü VNCH không còn ð¥y ðü ðÕn dßþc, phø tùng, xång d¥u, súng ¯ng, phi c½, trñc thång, chiªn xa, ho£c b¤t cÑ ngu°n tiªp li®u nào khác ð¬ ch¯ng lÕi sñ xâm lång cüa quân Cµng Sän. Trong khi ðó, ðß½ng nhiên B¡c Vi®t vçn tiªp tøc nh§n thêm ðßþc nhi«u vi®n trþ quân sñ t× Nga Sô, Trung Cµng, cùng các qu¯c gia thuµc kh¯i Cµng Sän Ðông Âu. Tháng 1 nåm 1975, Cµng Sän B¡c Vi®t t¤n công tïnh Phß¾c Long. Các ð½n v¸ trú phòng cüa VNCH ch¯ng trä mãnh li®t làm ð¸ch quân phäi tung ðßa thêm quân dñ b¸ vào tr§n chiªn. Quân Cµng Sän pháo kích nhß mßa và ðánh các tr§n bi¬n ng߶i nhß rÕ. Sau 3 tu¥n l k¸ch chiªn, quân trú phòng hªt ðÕn, Phß¾c Long th¤t thü. Cµng Sän B¡c Vi®t li«n gia tång c߶ng ðµ xâm lång b¢ng cách t¤n công th¸ xã Ban Mê Thuµt khoäng 2 tháng sau ðó vì biªt rõ Quân еi VNCH ðã b¸ Hoa KÏ bö r½i và ðang b¸ thiªu th¯n ðü m÷i thÑ v« m£t quân sñ. Ngày 12.3.1975, Ban Mê Thuµt th¤t thü. Vi®c này ðã làm cho ông Thi®u lo ngÕi không ít. Vì biªt r¢ng quân ðµi không còn ðü phß½ng ti®n ð¬ phòng thü mµt chiªn tuyªn quá dài · Quân Ðoàn 2, ông Thi®u li«n thi hành chiªn lßþc "Ð¥u Bé Ðít To": Rút bö Cao Nguyên, mang quân v« tái ph¯i trí · Quân Ðoàn 3, r°i sau ðó s¨ xem xét tình hình và mong r¢ng nhæng vùng ðã m¤t d¥n dà s¨ ðßþc chiªm lÕi. L¸ch sØ sau này cho r¢ng chính quyªt ð¸nh này cüa ông Thi®u ðã ðßa ðªn sñ søp ð± sau cùng cüa mi«n Nam Vi®t Nam. Vi®c này hoàn toàn không ðúng, ho£c có th¬ nói là chï ðúng mµt ph¥n nào. Các gi¾i chÑc truy«n thông vô ý thÑc cüa Hoa KÏ ðã ðßa ra mµt s¯ nh§n ð¸nh hªt sÑc bu°n c߶i ð¬ ð± hªt trách nhi®m lên ð¥u ông Thi®u cùng Quân еi mi«n Nam Vi®t Nam. ThØ höi, giä sØ nhß lúc ðó Hoa KÏ không bö r½i Vi®t Nam Cµng Hòa, thì li®u Cµng Sän có c½ hµi nào chiªm ðßþc Phß¾c Long và Ban Mê Thuµt hay không? Câu trä l¶i là Không! Ði¬n hình là nåm 1972 khi Quân еi VNCH có ð¥y ðü vi®n trþ quân sñ, h÷ ðã ðánh cho quân Cµng Sän xây x¦m m£t mày, lòi khoai mì ói bo bo, ðªn n±i các cán binh B¡c Vi®t thiªu ði«u nhß xô ð¦y và chà ðÕp lên nhau ð¬ nhanh chân chÕy khöi chiªn tr߶ng. Do ðó, nªu ví dø Hoa KÏ không c¡t giäm ngu°n vi®n trþ quân sñ ðªn mÑc ðµ g¥n nhß không còn gì, thì làm gì có chuy®n "Ð¥u Bé Ðít To" ð¬ Cao Nguyên r½i vào tay Cµng Sän. Ðây không phäi là mµt lý thuyªt nh¢m bào chæa l²i l¥m cüa ông Thi®u trong chiªn lßþc "Ð¥u Bé Ðít To." Nhßng nªu b¤t cÑ ai mu¯n phán xét quyªt ð¸nh này cüa ông Thi®u, thì trß¾c hªt, ng߶i ðó hãy ð£t mình vào phß½ng v¸ cüa ông Thi®u vào th¶i ði¬m ðó r°i hãy tñ höi mình s¨ phäi làm gì nªu b¸ Hoa KÏ bö r½i. Tuy nhiên, dçu cho vi®c rút bö Cao Nguyên là mµt quyªt ð¸nh vÕn b¤t ð¡c dî, nhßng ông Thi®u cûng phäi hoàn toàn ch¸u trách nhi®m trên lãnh vñc ban hành hi®u l®nh. Ðã nhi«u l¥n, nh¤t là vào th¶i ði¬m ð¥u nåm 1975 khi tình hình b¡t ð¥u ðên t¯i, trong nhæng bu±i h÷p v¾i các v¸ Tß L®nh Quân Ðoàn, ông Thi®u ðã nhi«u l¥n thay ð±i quyªt ð¸nh v« chiªn lßþc mà ông chÆng h« thông báo cho thuµc c¤p. Nhß vi®c rút quân khöi Quân Ðoàn 1 h°i tháng 3 nåm 1975, ông Thi®u mu¯n rút hai Sß Ðoàn Dù và Thüy Quân Løc Chiªn (TQLC) t× Quân Ðoàn 1 v« Saigon (ð¬ tiªp vi®n cho nhæng n½i khác b¸ nhi«u áp lñc cüa Cµng Sän) nhßng ông chï cho Tß¾ng Ngô Quang Trß·ng (Tß L®nh Quân Ðoàn 1) biªt r¢ng s¨ chï rút Sß Ðoàn Dù mà thôi, nhßng không h« ðá ðµng gì ðªn vi®c mu¯n rút luôn cä Sß Ðoàn TQLC. R°i ông Thi®u cûng thay ð±i quyªt ð¸nh "tØ thü Huª, bö Huª, r°i tØ thü Huª..." nhi«u l¥n nhßng lÕi chÆng hµi ý v¾i Tß¾ng Trß·ng ð¬ Tß¾ng Trß·ng có th¬ phát h÷a mµt chiªn lßþc quân sñ hoàn häo. Trong 8 nåm c¥m quy«n, t× 1967 ðªn 1975, ông Thi®u ðã làm gì ðßþc cho mi«n Nam Vi®t Nam? Tác giä xin nh¡c lÕi l¶i nói cüa ông ta: "Ð×ng Nghe Nhæng Gì Cµng Sän Nói, Mà Hãy Nhìn KÛ Nhæng Gì Cµng Sän Làm." Ông Thi®u ðã ð¬ lÕi trong l¸ch sØ mµt câu nói b¤t hü mà b¤t cÑ mµt con ng߶i ch¯ng Cµng nào trên thª gi¾i cûng ð«u phäi ghi nh¾ và h÷c höi. Tuy nhiên, có l¨ câu ð¥u tiên trong l¶i tuyên b¯ này cüa ông Thi®u cûng nên phäi ðßþc sØa lÕi thành, "Ð×ng Nghe Nhæng Gì Ng߶i MÛ HÑa...", và d¸ch sang các tiªng Tây, Tàu, „n, M, Latin, Ý, ÐÑc, Chà Và, v.v. ð¬ cho hàng ngàn "chính khách salon" trên thª gi¾i có th¬ d dàng ghi nh¾ và h÷c thuµc lòng.
 
|
sau, và ðßþc lãi chút ðïnh. H°i nhö ông r¤t mê bóng tròn, nên th߶ng láu lïnh ð¬ dành chút ti«n kiªm ðßþc ð¬ m²i chi«u Chü Nh§t bö chþ ði coi ðá bóng. Bu±i chþ hôm ðó, ông l¤y bánh ra ån và còn cho bÕn ån næa. Sau tr§n ðá, ông v« ðßa ðü s¯ ti«n bán bánh ngày hôm ðó cho m©, gi¯ng nhß m²i ngày khác, mà không h« nói v¾i bà là ông ðã ði coi ðá banh.
