 Jen W. NguyÍn Trong suÓt cu¶c chi‰n chÓng C¶ng tØ 1954 ljn 1975, nܧc ViŒt Nam C¶ng Hòa (VNCH) Çã träi qua 3 nhiŒm kÿ t°ng thÓng. NhiŒm kÿ ÇÀu tiên do cÓ T°ng ThÓng Ngô ñình DiŒm chÃp chánh k‹ tØ næm 1955. Tám næm sau Çó, tÙc là vào næm 1963, ông bÎ sát håi trong m¶t cu¶c Çäo chánh bªi quân Ƕi chû xܧng (qua s¿ h‡ tr® bí mÆt cûa Hoa Kÿ). NhiŒm kÿ thÙ nhì do T°ng ThÓng NguyÍn Væn ThiŒu chÃp chánh tØ 1967 ljn 1971. NhiŒm kÿ thÙ ba b¡t ÇÀu tØ næm 1971 cÛng do ông ThiŒu chÃp chánh. CuÓi tháng 4 næm 1975, quân C¶ng Sän B¡c ViŒt (CSBV) bao vây thû Çô Saigon, ông ThiŒu tØ chÙc và trao quyŠn låi cho Phó T°ng ThÓng TrÀn Væn HÜÖng. Sau cái ch‰t cûa cÓ T°ng ThÓng Ngô ñình DiŒm vào næm 1963, miŠn Nam ViŒt Nam bÎ rÖi vào cÖn khûng hoäng chính trÎ kéo dài 4 næm. Trong th©i gian này, m¶t sÓ tܧng lãnh trong quân Ƕi lÀn lÜ®t lên ngôi cÀm quyŠn, nhÜng không m¶t ai ÇÀy Çû khä næng Ç‹ lèo lái con thuyŠn quÓc gia trong cÖn bão tÓ. ñ‰n næm 1967, cÖn khûng hoäng chính trÎ có th‹ g†i là chÃm dÙt. Trong m¶t cu¶c bÀu cº toàn quÓc, Trung Tܧng NguyÍn Væn ThiŒu Çã ÇÜ®c bÀu làm vÎ T°ng ThÓng cûa nܧc ViŒt Nam C¶ng Hòa. Thi‰u Tܧng (?) NguyÍn Cao Kÿ, ngÜ©i ÇÙng chung lá phi‰u v§i ông ThiŒu, Çã ÇÜ®c bÀu vào chÙc vø Phó T°ng ThÓng. Trܧc khi trª thành T°ng ThÓng VNCH næm 1967, ông ThiŒu Çã tØng gi» m¶t vài chÙc vø quan tr†ng trong quân Ƕi. Ông Çã tØng làm tÜ lŒnh SÜ ñoàn 5 B¶ Binh, m¶t sÜ Çoàn then chÓt trong vø lÆt Ç° T°ng ThÓng Ngô ñình DiŒm vào næm 1963. Ông ThiŒu cÛng Çã tØng làm Chû TÎch H¶i ñÒng Quân Nhân trong khoäng th©i gian tØ 1965 ljn 1967 (trܧc khi trª thành T°ng ThÓng). Sau khi Ç¡c cº chÙc vø T°ng ThÓng, væn phòng làm viŒc cûa ông ÇÜ®c d©i vŠ Dinh ñ¶c LÆp. TØ Çó trª vŠ sau, trong ngôi dinh th¿ này, cu¶c Ç©i chính trÎ cûa ông Çã phäi trãi qua nhiŠu cÖn phong ba bão táp mà không m¶t ai, k‹ cä chính ông, Çã có th‹ ܧc lÜ®ng ÇÜ®c mÙc Ƕ tàn phá hung hãn cûa nó ª trong giai Çoån sau cùng.
Trong suÓt 8 næm cÀm quyŠn, ông ThiŒu Çã thâu g¥t ÇÜ®c m¶t sÓ thành quä tÓt ÇËp trên con ÇÜ©ng chính trÎ. Ông Ç¡c cº næm 1967, tái Ç¡c cº næm 1971, và trong hai nhiŒm kÿ cûa ông miŠn Nam ViŒt Nam Çã rÃt v»ng vàng trong công viŒc xây d¿ng thành lÛy chÓng låi s¿ xâm læng cûa quân C¶ng Sän B¡c ViŒt. Tuy nhiên, cÛng trong khoäng th©i gian ông làm T°ng ThÓng, chính ông cÛng Çã phåm phäi nhiŠu l‡i lÀm h‰t sÙc quan tr†ng mà rÃt nhiŠu ngÜ©i, tØ dân ljn quân, tØ ÇÒng minh ljn kÈ thù, Çã không ng§t l©i lên ti‰ng chÌ trích nh»ng viŒc làm này cûa ông. Trong sÓ nh»ng viŒc ông làm, có 3 ÇiŠu mà ông Çã làm Çúng. Nh»ng viŒc Çó là: 1) NhÆn ÇÎnh vŠ s¿ dÓi trá cûa C¶ng Sän qua câu nói, "ñØng nghe nh»ng gì C¶ng Sän nói, mà hãy nhìn kÏ nh»ng gì C¶ng Sän làm," 2) giúp Richard Nixon Ç¡c cº T°ng ThÓng næm 1968, và 3) không chÃp nhÆn s¿ phän b¶i mÆp m© cûa Hoa Kÿ ÇÓi v§i miŠn Nam ViŒt Nam k‹ tØ næm 1973. Còn trong nh»ng viŒc do ông ThiŒu làm, có 3 l‡i lÀm l§n nhÃt cÀn phäi nói ljn: 1) Chi‰n lÜ®c "ñÀu Bé ñít To" næm 1975, 2) cách thÙc chÌ huy "thi‰u rõ ràng" ÇÓi v§i quân Ƕi, và 3) không tåo d¿ng m¶t chi‰n lÜ®c chÓng C¶ng lâu dài cho miŠn Nam ViŒt Nam. N‰u ai Çã tØng sÓng v§i C¶ng Sän và hi‹u rõ chánh sách cûa C¶ng Sän, thì së ch£ng khi nào quên ÇÜ®c l©i tuyên bÓ bÃt hû cûa ông ThiŒu: ñØng nghe nh»ng gì C¶ng Sän nói, mà hãy nhìn kÏ nh»ng gì C¶ng Sän làm." BÃt cÙ ngÜ©i ViŒt QuÓc Gia nào, dù thích ho¥c ghét ông ThiŒu, cÛng ÇŠu ÇÒng š v§i câu nói này. ñi‹n hình là ÇÀu næm 1968, chánh phû Hà N¶i tuyên bÓ tåm th©i ngÜng chi‰n m¶t th©i gian ng¡n trong dÎp T‰t MÆu Thân Ç‹ ÇÒng bào Nam B¡c ÇÜ®c æn T‰t bình an. NhÜng trong Çêm giao thØa, rång mùng 1 T‰t, quân CSBV và VC ª miŠn Nam mª cu¶c t°ng tÃn công ª kh¡p nÖi trên toàn quÓc. Hàng træm ngàn ngÜ©i vô t¶i Çã bÎ C¶ng Sän ÇÜa vào m¶t cu¶c sÓng thäm khÓc Çiêu linh. Næm 1973, Hà N¶i kš bän HiŒp ñÎnh Paris, m¶t hiŒp ÇÎnh Çình chi‰n và cÃm chÌ m†i hoåt Ƕng tÃn công quân s¿ cûa cä hai miŠn Nam B¡c. Trong khi VNCH lo ki‰n thi‰t quÓc gia, B¡c ViŒt låi bí mÆt thuyên chuy‹n b¶ Ƕi và vÛ khí vào Nam. Cu¶c xâm læng låi ti‰p tøc kéo dài ljn næm 1975, chi‰c m¥t nå cûa C¶ng Sän r§t xuÓng làm nh»ng ngÜ©i nhË då thÙc tÌnh. ñ‰n lúc Çó h† ngÅm nghï låi l©i nói bÃt hû cûa ông ThiŒu rÒi m§i bi‰t r¢ng Çã quá mu¶n rÒi. VŠ viŒc ông ThiŒu giúp Richard Nixon Ç¡c cºa T°ng ThÓng vào næm 1968, Çó là m¶t viŒc mà ông ThiŒu nên làm. Và ông Çã làm ÇiŠu Çó khi ông ThiŒu viŒn c§ kéo dài th©i gian và tØ chÓi không kš vào bän hiŒp ÇÎnh mà Hoa Kÿ và B¡c ViŒt Çã soån thäo. ñÜÖng kim T°ng ThÓng Hoa Kÿ lúc Çó là ông Lyndon Johnson. Chính ông Johnson Çã nhiŠu lÀn gây áp l¿c và b¡t ông ThiŒu phäi ÇÒng š v§i chánh sách hòa giäi, và ÇÒng th©i phäi ÇÒng š v§i nh»ng yêu cÀu do quân C¶ng Sän ÇÜa ra. Ông ThiŒu khéo léo kéo dài th©i gian Ç‹ tính toán thêm nh»ng nܧc c© chính trÎ. Ông không kš tên vào hiŒp ÇÎnh hòa bình là vì ông không Ç‹ cho B¡c ViŒt có cÖ h¶i mau chóng chà Çåp và xâm chi‰m miŠn Nam. Thêm vào Çó, ông ThiŒu cÛng bi‰t rõ Ùng cº viên t°ng thÓng cûa ñäng C¶ng Hòa, ông Richard Nixon, là m¶t ngÜ©i chÓng C¶ng quy‰t liŒt. Do Çó, n‰u Nixon th¡ng, và Johnson thua, thì miŠn Nam ViŒt Nam së ÇÜ®c l®i ích nhiŠu hÖn trên bܧc ÇÜ©ng chÓng C¶ng phÜÖng B¡c. (T°ng ThÓng Nixon sau này gây áp l¿c Çòi VNCH phäi kš vào HiŒp ñÎnh Paris næm 1973, và s¿ viŒc này së ÇÜ®c bàn ljn sau trong nh»ng chÜÖng bình luÆn s¡p t§i). Trong nh»ng ÇiŠu nh¡c ljn bên trên, có lë s¿ kiŒn quan tr†ng nhÃt, ÇÜ®c lÎch sº nh¡c ljn nhiŠu nhÃt, và cÛng Çã mang ljn cho T°ng ThÓng ThiŒu nh»ng chÌ trích d» d¶i nhÃt, Çó là viŒc ông ra lŒnh rút bÕ Quân ñoàn 1 và Quân ñoàn 2 vào mùa Xuân 1975, Ç‹ thi‰t lÆp m¶t phòng tuy‰n v»ng ch¡c hÖn cho Quân ñoàn 3 và 4 (chi‰n lÜ®c "ñÀu Bé ñít To"). Lúc Çó, Hoa Kÿ Çã lui binh khÕi ViŒt Nam ÇÜ®c 2 næm. Các nguÒn viŒn tr® quân s¿ cÛng bÎ c¡t giäm gÀn nhÜ h‰t. Chánh phû VNCH không còn ÇÀy Çû Çån dÜ®c, phø tùng, xæng dÀu, súng Óng, phi cÖ, tr¿c thæng, chi‰n xa, ho¥c bÃt cÙ nguÒn ti‰p liŒu nào khác Ç‹ chÓng låi s¿ xâm læng cûa quân C¶ng Sän. Trong khi Çó, ÇÜÖng nhiên B¡c ViŒt vÅn ti‰p tøc nhÆn thêm ÇÜ®c nhiŠu viŒn tr® quân s¿ tØ Nga Sô, Trung C¶ng, cùng các quÓc gia thu¶c khÓi C¶ng Sän ñông Âu. Tháng 1 næm 1975, C¶ng Sän B¡c ViŒt tÃn công tÌnh Phܧc Long. Các ÇÖn vÎ trú phòng cûa VNCH chÓng trä mãnh liŒt làm ÇÎch quân phäi tung ÇÜa thêm quân d¿ bÎ vào trÆn chi‰n. Quân C¶ng Sän pháo kích nhÜ mÜa và Çánh các trÆn bi‹n ngÜ©i nhÜ rå. Sau 3 tuÀn lÍ kÎch chi‰n, quân trú phòng h‰t Çån, Phܧc Long thÃt thû. C¶ng Sän B¡c ViŒt liŠn gia tæng cÜ©ng Ƕ xâm læng b¢ng cách tÃn công thÎ xã Ban Mê Thu¶t khoäng 2 tháng sau Çó vì bi‰t rõ Quân ñ¶i VNCH Çã bÎ Hoa Kÿ bÕ rÖi và Çang bÎ thi‰u thÓn Çû m†i thÙ vŠ m¥t quân s¿. Ngày 12.3.1975, Ban Mê Thu¶t thÃt thû. ViŒc này Çã làm cho ông ThiŒu lo ngåi không ít. Vì bi‰t r¢ng quân Ƕi không còn Çû phÜÖng tiŒn Ç‹ phòng thû m¶t chi‰n tuy‰n quá dài ª Quân ñoàn 2, ông ThiŒu liŠn thi hành chi‰n lÜ®c "ñÀu Bé ñít To": Rút bÕ Cao Nguyên, mang quân vŠ tái phÓi trí ª Quân ñoàn 3, rÒi sau Çó së xem xét tình hình và mong r¢ng nh»ng vùng Çã mÃt dÀn dà së ÇÜ®c chi‰m låi. LÎch sº sau này cho r¢ng chính quy‰t ÇÎnh này cûa ông ThiŒu Çã ÇÜa ljn s¿ søp Ç° sau cùng cûa miŠn Nam ViŒt Nam. ViŒc này hoàn toàn không Çúng, ho¥c có th‹ nói là chÌ Çúng m¶t phÀn nào. Các gi§i chÙc truyŠn thông vô š thÙc cûa Hoa Kÿ Çã ÇÜa ra m¶t sÓ nhÆn ÇÎnh h‰t sÙc buÒn cÜ©i Ç‹ Ç° h‰t trách nhiŒm lên ÇÀu ông ThiŒu cùng Quân ñ¶i miŠn Nam ViŒt Nam. Thº hÕi, giä sº nhÜ lúc Çó Hoa Kÿ không bÕ rÖi ViŒt Nam C¶ng Hòa, thì liŒu C¶ng Sän có cÖ h¶i nào chi‰m ÇÜ®c Phܧc Long và Ban Mê Thu¶t hay không? Câu trä l©i là Không! ñi‹n hình là næm 1972 khi Quân ñ¶i VNCH có ÇÀy Çû viŒn tr® quân s¿, h† Çã Çánh cho quân C¶ng Sän xây xÄm m¥t mày, lòi khoai mì ói bo bo, ljn n°i các cán binh B¡c ViŒt thi‰u ÇiŠu nhÜ xô ÇÄy và chà Çåp lên nhau Ç‹ nhanh chân chåy khÕi chi‰n trÜ©ng. Do Çó, n‰u ví dø Hoa Kÿ không c¡t giäm nguÒn viŒn tr® quân s¿ ljn mÙc Ƕ gÀn nhÜ không còn gì, thì làm gì có chuyŒn "ñÀu Bé ñít To" Ç‹ Cao Nguyên rÖi vào tay C¶ng Sän. ñây không phäi là m¶t lš thuy‰t nh¢m bào ch»a l‡i lÀm cûa ông ThiŒu trong chi‰n lÜ®c "ñÀu Bé ñít To." NhÜng n‰u bÃt cÙ ai muÓn phán xét quy‰t ÇÎnh này cûa ông ThiŒu, thì trܧc h‰t, ngÜ©i Çó hãy Ç¥t mình vào phÜÖng vÎ cûa ông ThiŒu vào th©i Çi‹m Çó rÒi hãy t¿ hÕi mình së phäi làm gì n‰u bÎ Hoa Kÿ bÕ rÖi. Tuy nhiên, dÅu cho viŒc rút bÕ Cao Nguyên là m¶t quy‰t ÇÎnh vån bÃt Ç¡c dï, nhÜng ông ThiŒu cÛng phäi hoàn toàn chÎu trách nhiŒm trên lãnh v¿c ban hành hiŒu lŒnh. ñã nhiŠu lÀn, nhÃt là vào th©i Çi‹m ÇÀu næm 1975 khi tình hình b¡t ÇÀu Çên tÓi, trong nh»ng bu°i h†p v§i các vÎ TÜ LŒnh Quân ñoàn, ông ThiŒu Çã nhiŠu lÀn thay Ç°i quy‰t ÇÎnh vŠ chi‰n lÜ®c mà ông ch£ng hŠ thông báo cho thu¶c cÃp. NhÜ viŒc rút quân khÕi Quân ñoàn 1 hÒi tháng 3 næm 1975, ông ThiŒu muÓn rút hai SÜ ñoàn Dù và Thûy Quân Løc Chi‰n (TQLC) tØ Quân ñoàn 1 vŠ Saigon (Ç‹ ti‰p viŒn cho nh»ng nÖi khác bÎ nhiŠu áp l¿c cûa C¶ng Sän) nhÜng ông chÌ cho Tܧng Ngô Quang Trܪng (TÜ LŒnh Quân ñoàn 1) bi‰t r¢ng së chÌ rút SÜ ñoàn Dù mà thôi, nhÜng không hŠ Çá Ƕng gì ljn viŒc muÓn rút luôn cä SÜ ñoàn TQLC. RÒi ông ThiŒu cÛng thay Ç°i quy‰t ÇÎnh "tº thû Hu‰, bÕ Hu‰, rÒi tº thû Hu‰..." nhiŠu lÀn nhÜng låi ch£ng h¶i š v§i Tܧng Trܪng Ç‹ Tܧng Trܪng có th‹ phát h†a m¶t chi‰n lÜ®c quân s¿ hoàn häo. Trong 8 næm cÀm quyŠn, tØ 1967 ljn 1975, ông ThiŒu Çã làm gì ÇÜ®c cho miŠn Nam ViŒt Nam? Tác giä xin nh¡c låi l©i nói cûa ông ta: "ñØng Nghe Nh»ng Gì C¶ng Sän Nói, Mà Hãy Nhìn KÏ Nh»ng Gì C¶ng Sän Làm." Ông ThiŒu Çã Ç‹ låi trong lÎch sº m¶t câu nói bÃt hû mà bÃt cÙ m¶t con ngÜ©i chÓng C¶ng nào trên th‰ gi§i cÛng ÇŠu phäi ghi nh§ và h†c hÕi. Tuy nhiên, có lë câu ÇÀu tiên trong l©i tuyên bÓ này cûa ông ThiŒu cÛng nên phäi ÇÜ®c sºa låi thành, "ñØng Nghe Nh»ng Gì NgÜ©i MÏ HÙa...", và dÎch sang các ti‰ng Tây, Tàu, ƒn, MÍ, Latin, Ý, ñÙc, Chà Và, v.v. Ç‹ cho hàng ngàn "chính khách salon" trên th‰ gi§i có th‹ dÍ dàng ghi nh§ và h†c thu¶c lòng.
 
|
sau, và ÇÜ®c lãi chút ÇÌnh. HÒi nhÕ ông rÃt mê bóng tròn, nên thÜ©ng láu lÌnh Ç‹ dành chút tiŠn ki‰m ÇÜ®c Ç‹ m‡i chiŠu Chû NhÆt bÕ ch® Çi coi Çá bóng. Bu°i ch® hôm Çó, ông lÃy bánh ra æn và còn cho bån æn n»a. Sau trÆn Çá, ông vŠ ÇÜa Çû sÓ tiŠn bán bánh ngày hôm Çó cho mË, giÓng nhÜ m‡i ngày khác, mà không hŠ nói v§i bà là ông Çã Çi coi Çá banh.
