Bi�n kh�o v� Nh�n иnh
Jen W. Nguy�n
Sau nhi�u n�m lo�n ly m�u l�a, t�nh h�nh chi�n s� t�i mi�n Nam Vi�t Nam b�t �u gia t�ng �n m�t th�i �i�m n�ng b�ng v�o gi�a th�p ni�n 1960. Ch�nh ph� Vi�t Nam C�ng H�a (VNCH) g�p nhi�u kh� kh�n n�i b� trong giai �o�n �u c�a th�p ni�n n�y. Nh�ng sang n�m 1967, qu�n �i ch�nh ph� tr߷ng th�nh, th�u g�t ���c nhi�u th�nh qu� t�t �p tr�n chi�n tr߶ng. L�c l��ng Vi�t C�ng (VC) t�i mi�n Nam b� ��nh �u�i kh�p n�i. Nh�ng n� l�c c�a H� N�i trong vi�c x� d�ng M�t Tr�n Gi�i Ph�ng Mi�n Nam Vi�t Nam (MTGPMNVN) � l�t � ch�nh ph� VNCH �ang tr�n �� ti�u hao m�n m�i. Do �� v�o kho�ng gi�a n�m 1967, c�c gi�i ch�c cao c�p C�ng S�n B�c Vi�t �� �i �n m�t quy�t �nh to l�n � l�t ng��c th� c�. Quy�t �nh n�y l� vi�c m� m�t cu�c t�ng t�n c�ng v� ��i v� b�t th�nh l�nh tr�n to�n l�nh th� mi�n Nam Vi�t Nam trong d�p Xu�n M�u Th�n 1968.
Tr� l�i n�m 1967, ngo�i vi�c b� qu�n �i VNCH ��nh �u�i, Vi�t C�ng l�i c�n ph�i �i �u v�i c�c l�c l��ng b� chi�n thu�c nh�ng qu�c gia �ng minh v�i VNCH nh� Th�i Lan, T�n T�y Lan (New Zealand), �c ��i L�i, Nam Tri�u Ti�n (South Korea), v� Hoa K�. Trong khi ��, � mi�n B�c ch�nh ph� C�ng S�n �ang b� �i�u ��ng d߾i chi�n d�ch Rolling Thunder, t�c c�n m�a bom d�i h�n c�a Hoa K�. Nhi�u c� s� qu�n s� c�a B�c Vi�t b� ph� h�y, c�c c� quan h�nh ch�nh, trung t�m hu�n luy�n, kho ch�a v� kh�, qu�n d�ng, v� gu�ng m�y kinh t� ���c d�ng cho vi�c x�m l�ng mi�n Nam Vi�t Nam �u b� ti�u tan d߾i l�n m�a bom c�a Kh�ng L�c Hoa K�. N�u cu�c chi�n ti�p t�c k�o d�i, B�c Vi�t nh�t �nh s� ph�i �u h�ng v� �i�u ki�n. Kh�ng c�n c�ch n�o kh�c h�n, B�c Vi�t b�n ph�i ch�n m�t gi�i ph�p t�o b�o kh�c. Th�ng 3 n�m 1967, trong Ngh� Quy�t 13 c�a Trung ��ng ��ng C�ng S�n B�c Vi�t (CSBV) m�t quy�t �nh t�o b�o �� ���c ghi r� nh� sau: "...аng kh�i � gi�nh th�ng l�i quy�t �nh trong th�i gian c�ng ng�n c�ng t�t" (Nguy�n ��c Ph߽ng, Nh�ng Tr�n ��nh L�ch S� Trong Chi�n Tranh Vi�t Nam, tr. 187).
Cu�c t�ng t�n c�ng n�y ���c qu�n C�ng S�n �t t�n l� T�ng C�ng K�ch - T�ng Kh�i Ngh�a (TCK-TKN), c� ngh�a l� "t�t c� qu�n C�ng S�n s� �ng l��t t�n c�ng, v� nh�n d�n mi�n Nam s� v�ng d�y � �ng h�." Tr�n ph߽ng di�n t�ng c�ng k�ch, C�ng S�n B�c Vi�t mu�n ��t ���c ba m�c ��ch ch�nh y�u sau ��y: 1) l�m s�p � tinh th�n chi�n �u c�a qu�n �i Vi�t Nam C�ng H�a, 2) tuy�n truy�n v� x�ch �ng phong tr�o ph�n chi�n t�i M�, v� 3) ti�u di�t l�c l��ng Vi�t C�ng � mi�n Nam � B�c Vi�t ���c l�m ho�n to�n l�m b� ch� c�ng cu�c x�m l��c. V� tr�n ph߽ng di�n T�ng Kh�i Ngh�a, qu�n C�ng S�n mu�n to�n d�n mi�n Nam s� v�ng l�n l�t � ch�nh quy�n. Nh�ng trong nh�ng ch� � tr�n, B�c Vi�t ch� th�nh c�ng v� m�t tuy�n truy�n, nh�ng �� th�t b�i h�u h�t tr�n c�c ph߽ng di�n kh�c.
Th� nh�t, � l�m s�p � tinh th�n chi�n �u c�a qu�n �i Vi�t Nam C�ng H�a, ch�nh ph� H� N�i �� ra l�nh cho l�c l��ng C�ng S�n tr�n to�n qu�c h�y m� m�t cu�c ��i t�n s�t, gi�t h�t t�t c� b� con, h� h�ng, b�ng h�u th�n quy�n c�a c�c qu�n nh�n Nam Vi�t Nam. Ng߶i t�t hay ng߶i x�u, kh�ng c�n bi�t, nh�ng vi�c quan tr�ng l� ph�i gi�t ch�t h� � c�c binh s� VNCH s� s� h�i v� b� lung l�c tinh th�n. C�ng qu�n c�ng nh�n ���c ch� th� l� ph�i h� s�t m�i th�nh ph�n trong gi�i tr� th�c nh� c�c gi�o vi�n, c�ng ch�c, y s�, h�c s�, t�c l� nh�ng ng߶i m� C�ng S�n cho l� s� g�y nguy hi�m cho ch�ng sau n�y. C�c th� �o�n gi�t ng߶i c�a qu�n C�ng S�n th�t t�n b�o, bao g�m c�c h�nh �ng ch�t �u, m� b�ng d�n tr�u, ch�n s�ng t�p th�, l�c th�t l�ng tr�, d�ng tr�u ng�a phanh th�y con n�t, v.v. Nh�ng th� �o�n gi�t ng߶i n�y �� ���c l�c l��ng C�ng S�n thi h�nh tri�t �. �i�n h�nh l� trong k� T�t M�u Th�n t�i Hu�, t� t�ng ni, linh m�c, y s�, gi�o vi�n, c�ng ch�c, cho �n c�c thi�u ni�n h�c sinh v� tr� em th� ng�y c�n b� s�a m�, t�ng c�ng tr�n d߾i 3,000 ng߶i �� b� C�ng S�n ch�n s�ng d� man.
Th� nh�, B�c Vi�t mu�n Hoa K� r�t qu�n v� n߾c. C�ng S�n mu�n ��nh l�n � g�y ti�ng vang, v� mong r�ng con s� t�n th�t cao s� l�m cho ng߶i d�n Hoa K� s� s� h�i v� ng�n ng�m chi�n tranh. C�c phong tr�o ph�n chi�n s� d�y l�n, ch�nh ph� M� s� n�n l�ng, v� ng�n kho�n vi�n tr� qu�n s� cho Vi�t Nam C�ng H�a s� b� h�n ch� ho�c c�t ��t. V� v�y, B�c Vi�t mu�n x� d�ng cu�c t�ng c�ng k�ch nh� m�t l� b�i tuy�n truy�n � ��t ���c chi�n th�ng tr�n m�t tr�n truy�n th�ng.
Th� ba, B�c Vi�t mu�n l�i d�ng c�ng cu�cc T�ng C�ng K�ch - T�ng Kh�i Ngh�a n�y � ti�u di�t ho�n to�n c� c�u c�a M�t Tr�n Gi�i Ph�ng Mi�n Nam (MTGPMN). M�t Tr�n GPMN t� l�u �� v�n l� m�t c�ng c� x�m l��c b� m�t c�a t�p �o�n l�nh ��o H� N�i. ���c ra �i v�o cu�i n�m 1960 v� sau g�n t�m n�m chi�n �u, M�t Tr�n GPMN �� kh�ng l�m g� ���c � l�t � ch�nh ph� mi�n Nam. Th�nh tho�ng Vi�t C�ng c�ng c� ���c m�t v�i tr�n ��nh l�n g�y thi�t h�i n�ng cho qu�n �i ch�nh ph�. Nh�ng nh�n chung tr�n to�n di�n cu�c chi�n, C�ng qu�n v�n kh�ng �� s�c ��nh b�i qu�n �i Vi�t Nam C�ng H�a. � kh�p n�i tr�n to�n qu�c, h� b� qu�n �i ch�nh ph� truy k�ch v� ti�u di�t l�n l�n. T� nh�ng m�t tr�n xa x�i � v�ng phi qu�n s�, qua Cao Nguy�n trung ph�n, k�o d�i xu�ng �ng b�ng ch�u th� s�ng C�u Long, qu�n �i mi�n Nam m�i ng�y c�ng l�n m�nh. N�u cu�c chi�n ti�p t�c k�o d�i th�m v�i n�m n�a th� M�t Tr�n GPMN, c�ng c� x�m l�ng c�a B�c Vi�t, s� b� tan t�nh tr߾c s� chi�n �u m�nh li�t c�a c�c binh s� mi�n Nam Vi�t Nam.
N�ng l�ng mu�n mau l� k�t th�c cu�c x�m chi�m, v� mu�n ��a th�m b� �i t� mi�n B�c v�o � thay th� nh�ng c�p ch� huy Vi�t C�ng "v� t�ch s�" � mi�n Nam, H� N�i b� m�t ra l�nh to�n th� l�c l��ng M�t Tr�n Gi�i Ph�ng Mi�n Nam ph�i �i v�o c�i ch�t. N�u cu�c t�ng c�ng k�ch mang �n th�ng l�i, H� N�i s� ti�u di�t M�t Tr�n Gi�i Ph�ng Mi�n Nam v� sau n�y. N�u cu�c t�ng c�ng k�ch b� th�t b�i, H� N�i s� lo�i tr� �i ���c m�t c�ng c� v� d�ng t�n k�m � tr߾c m�t. L�c �y b� �i ch�nh quy B�c Vi�t s� ���c thuy�n chuy�n v�o mi�n Nam � ti�p t�c k� v� M�t Tr�n GPMN. Trong quy�n Vietnam At War, Trung T߾ng Phillips Davison �� ��a ra nh�n �nh r�t ch�nh x�c nh� sau: "B�c Vi�t �ang b� thua thi�t trong cu�c chi�n v� h� ph�i nu�i d��ng m�t ��o qu�n Vi�t C�ng t�i mi�n Nam Vi�t Nam, v� v�a ph�i lo �n chuy�n c߾p ng�i � th�ng tr� ��o qu�n n�y... C�c gi�i ch�c H� N�i r�t lo s� M�t Tr�n Gi�i Ph�ng Mi�n Nam s� �i �n m�t th߽ng thuy�t nh��ng b� v�i ch�nh ph� Vi�t Nam C�ng H�a... D�u cho M�t Tr�n GPMN kh�ng �i �n s� nh��ng b� n�y, th� h� c�ng kh�ng th� n�o chi�n th�ng ���c v� n�i b� c�a h� �ang g�p ph�i r�t nhi�u v�n � kh� kh�n l�m suy s�p tinh th�n m�t c�ch tr�m tr�ng." (Phillips B. Davison, Vietnam At War, Novato: Presidio Press, tr.438).
N�m 1967, trong c�c cu�c h�nh qu�n t�i Dakto, Qui Nh�n, v� T�y Ninh, Qu�n L�c Vi�t Nam C�ng H�a c�ng Hoa K� t�ch th�u ���c m�t s� t�i li�u quan tr�ng li�n quan �n chi�n d�ch T�ng C�ng K�ch - T�ng Kh�i Ngh�a. Theo c�c ngu�n tin n�y, qu�n B�c Vi�t �ang d� t�nh m� m�t cu�c t�ng x�m l��c ��i quy m� v�o n�m 1968. Tuy nhi�n, kh�ng ai bi�t ���c qu�n C�ng S�n s� x� d�ng bao nhi�u binh s�? H� s� xu�t ph�t t� nh�ng ��u? Khi n�o h� s� t�n c�ng? V� h� s� ��nh v�o nh�ng m�c ti�u n�o? ��n d��c, th�c ph�m, v� c�c ngu�n ti�p li�u kh�c h� �� t�ch tr� ���c bao nhi�u � chu�n b� cho cu�c t�ng t�n c�ng n�y? R�i �n c�u h�i sau c�ng, v� c�ng l� c�u h�i nan gi�i nh�t, l� c� ph�i th�t s� qu�n C�ng S�n s� m� m�t cu�c t�ng c�ng k�ch tr�n to�n qu�c kh�ng? Hay ��y ch� l� m�t cu�c th�m d� t�nh h�nh theo ki�u d߽ng ��ng k�ch t�y � l�m hao m�n tin th�n �ch th�?
Nh�ng s� suy �o�n c�a qu�n �i �ng �� ch�ng k�o d�i ���c bao l�u. V�o khuya ��m giao th�a 30.1.1968, trong l�c d�n ch�ng �ang vui ��n m�ng Xu�n, qu�n C�ng S�n �� �ng lo�t m� m�t cu�c t�ng t�n c�ng � kh�p n�i tr�n to�n l�nh th� mi�n Nam Vi�t Nam. V�i m�t l�c l��ng ��ng ��o 85,000 ng߶i trong ��t t�n c�ng �u ti�n (th�t s� qu�n C�ng S�n �� x� d�ng t�t c� l� 320,000 c�n binh trong chi�n d�ch T�ng C�ng K�ch - T�ng Kh�i Ngh�a), h� �� t�n c�ng v�o 36 t�nh l�, 64 th� x�, 5 th�nh ph� l�n, c�ng 50 x� �p l�n nh� � mi�n Nam Vi�t Nam. Trong s� nh�ng th�nh ph� v� t�nh l� b� ��nh th� th� �� Saigon, th�nh ph� Hu�, v� th� x� Qu�ng Tr� �� ph�i h�ng ch�u nh�ng c�n b�o l�a t�n ph� n�ng n� nh�t.
� m�t tr�n Saigon, �c c�ng Vi�t C�ng t�n c�ng v�o c�c c� �i�m quan tr�ng nh� T�a ��i S� Hoa K�, Dinh еc L�p, ��i ph�t thanh S�i G�n, B� T�ng Tham M�u Qu�n L�c Vi�t Nam C�ng H�a, v� phi tr߶ng T�n S�n Nh�t. Trong khi ��, h�ng ng�n c�n binh Vi�t C�ng �� tr� tr�n v�o c�c khu d�n c� trong th�nh ph� � gi�t ch�c, b�n ph�, v� �t ch�y nhi�u nh� d�n. S� vi�c n�y �� g�y nhi�u kh� kh�n cho ch�nh ph� Vi�t Nam C�ng H�a trong c�ng cu�c ph�n c�ng v� t�i l�p tr�t t�. T�i Hu�, Vi�t C�ng t�p trung n� l�c ��nh v�o B� T� L�nh S� �o�n 1 B� Binh. C�c n�i kh�c nh� phi tr߶ng T�y L�c, khu ��i N�i, ��i ph�t thanh Hu�, c�ng m�t s� c� s� h�nh ch�nh l�n nh� c�ng b� ��nh ph� d� d�i. Vi�t C�ng h�o k�ch b�a b�i v�o c�c khu ��ng d�n c� � Hu� v� �� t�o n�n kh�ng bi�t l� bao nhi�u th�m c�nh �au bu�n, nh� tan c�a n�t cho h�ng ch�c ng�n d�n l�nh. Ngo�i vi�c b� m�t m�t t�i s�n, gia ��nh ly t�n, ng߶i d�n Hu� �� l�i ph�i mang chung m�t ni�m �au gh� g�m: H�n 3,000 th߶ng d�n v� t�i �� b� Vi�t C�ng ch�n s�ng d� man. ��y c�ng l� m�t trong nh�ng n�i �au th߽ng �i�u t�n kh�c li�t nh�t trong l�ch s� chi�n tranh c�a d�n t�c Vi�t Nam.
Tr�n chi�n T�t M�u Th�n k�o d�i r�ng r� g�n b�y th�ng tr߶ng, t� cu�i th�ng 1 �n cu�i th�ng 8. Tuy b� �ch qu�n b�t ng� t�n c�ng v�o ng�y T�t, t� l� ng�y m� h�n ph�n n�a t�ng s� binh s� c�a mi�n Nam Vi�t Nam ���c ph�p r�i tr�i � v� nh� �n T�t c�ng gia ��nh. Nh�ng c�c binh s� VNCH �� kh�ng r�i b� h�ng ng�. H� � l�i c�m c� chi�n �u v�i qu�n s� �t �i h�n �i ph߽ng nhi�u l�n. S� c�m c� n�y r�t v�ng ch�c tr�n ph߽ng di�n qu�n s� l�n tinh th�n. Nhi�u qu�n nh�n v�a v� �n nh� ch�a k�p �n T�t v�i gia ��nh �� li�n v�i v� tr� l�i c�ng �n v�. T�i Saigon, nhi�u cu�c giao tranh d� d�i �� x�y ra � nh�ng n�i nh� khu v�c H�ng Xanh, Phi Tr߶ng T�n S�n Nh�t, C�u Ch� Y, Tr߶ng �ua Ph� Th�, ��i ph�t thanh Saigon, v� khu ng߶i T�u � Ch� L�n. M�t v�i c� s� h�nh ch�nh quan tr�ng nh� T�a ��i S� Hoa K�, Dinh еc L�p, v� B� T� L�nh H�i Qu�n c�ng �u b� Vi�t C�ng ��nh, nh�ng nh�ng n�i n�y kh�ng b� h� h�n g�. Duy t�i T�a ��i S� Hoa K� c� v�i qu�n nh�n M� canh g�t b� �ch b�n t� th߽ng.
N�i t�m l�i, v�o d�p T�t M�u Th�n n�m 1968 c�c gi�i ch�c C�ng S�n H� N�i mu�n m� m�t cu�c t�n c�ng b�t ng� tr�n to�n l�nh th� Nam Vi�t Nam � mau s�m ho�n th�nh gi�c m�ng x�m l�ng. Nh�ng h�u nh� m�i toan t�nh c�a h� �u b� s�p �. Sau hai ��t t�n c�ng l�n t� cu�i th�ng 1 �n cu�i th�ng 5, c� s�u m߽i ng�n (60,000) c�n binh Vi�t C�ng b� m�ng, 16,000 b� b�t l�m t� binh, mi�n B�c ti�p t�c b� d�i bom, v� ng߶i d�n mi�n Nam �� ch�ng v�ng l�n kh�i ngh�a. M�i ng߶i ai c�ng m�nh d�n ��ng v� ph�a ch�nh ph� VNCH � ch�ng l�i s� x�m l�ng t�n �c c�a Vi�t C�ng. V� ��y c�ng l� m�t trong nh�ng th�t b�i chua cay nh�t c�a ch�nh quy�n C�ng S�n H� N�i trong cu�c chi�n x�m l�ng mi�n Nam.
|
L�c l��ng b� chi�n VNCH tr߾c T�t
|
Statistics - V�o �u n�m 1968, qu�n �i VNCH c� 120 ti�u �o�n B� Binh, 20 ti�u �o�n Bi�t еng Qu�n, 9 ti�u �o�n Nh�y D�, v� 6 ti�u �o�n Th�y Qu�n L�c Chi�n. M�i ti�u �o�n c� qu�n s� t� 650 �n 700 ng߶i (Charles T. Kamps, The History Of The Vietnam War, tr.110).
|
L�c l��ng C�ng S�n t�i mi�n Nam Vi�t Nam tr߾c T�t |
C�c t�nh b�o Hoa K� cho bi�t v�o �u n�m 1968 qu�n C�ng S�n t�i mi�n Nam g�m c� 180,000 c�n binh B�c Vi�t, 90,000 qu�n du k�ch (l�c l��ng C�ng S�n g�c mi�n Nam), v� kho�ng 40,000 ph� l�c qu�n (Charles T. Kamps, The History Of The Vietnam War, tr.110), v�i t�ng c�ng qu�n s� 310,000 ng߶i. Trong kho�ng th�i gian tr߾c cu�c t�ng t�n c�ng T�t M�u Th�n, m�c � x�m nh�p c�a qu�n B�c Vi�t v�o mi�n Nam ���c gia t�ng l�n �n 25,000 b� �i m�i th�ng v� k�o d�i su�t 5 th�ng tr߾c T�t. V�i qu�n s� nh� th�, l�c l��ng C�ng S�n t�ng c�ng ���c 37 �n v� l�n c� c�p s� �o�n v� trung �o�n bi�t l�p, ho�c t߽ng �߽ng v�i 202 ti�u �o�n ch�nh quy (Charles T. Kamps, The History Of The Vietnam War, tr.112). |
L�c l��ng C�ng S�n t�n c�ng trong d�p T�t |
C� t�t c� 323,000 qu�n C�ng S�n ���c x� d�ng trong cu�c t�ng t�n c�ng T�t M�u Th�n. Trong ��t t�n c�ng �u, 35 ti�u �o�n t�n c�ng v�o V�ng 1 Chi�n Thu�t, 28 ti�u �o�n t�n c�ng V�ng 2, 15 ti�u �o�n t�i V�ng 3, v� 19 ti�u �o�n ��nh v�o V�ng 4 (Charles T. Kamps, The History Of The Vietnam War, tr.110). |
Thi�t h�i qu�n s� v� d�n s� |
T� ng�y 30.1.1968 �n 31.3.1968, con s� thi�t h�i ���c ghi nh�n nh� sau:
- Qu�n еi VNCH: 4,954 t� th߽ng, 15,097 b� th߽ng, 926 m�t t�ch
- Hoa K� v� c�c l�c l��ng �ng minh: 4,124 t� th߽ng, 19,285 b� th߽ng, 604 m�t t�ch
- C�ng S�n: 59,373 t� th߽ng, b� th߽ng (kh�ng r�), 9,461 t� binh
- D�n ch�ng: 14,300 t� th߽ng, 24,000 b� th߽ng, 627,000 t� n�n
(Nguy�n ��c Ph߽ng, Nh�ng Tr�n ��nh Trong L�ch S� Chi�n Tranh Vi�t Nam, 1963-75, tr.197). |
20 th�ng 1 |
C�ng S�n B�c Vi�t tr�n l�n �i 881 Nam g�n c�n c� Khe Sanh. ��i еi 1 Th�y Qu�n L�c Chi�n ch�ng tr� m�nh li�t, �y lui ��t t�n c�ng c�a �ch qu�n. C�n c� Khe Sanh b� ph�o k�ch n�ng, m�t kho d� tr� ��n b� ph� h�y v� phi ��o b� h� h�i. иch qu�n ph�o k�ch аi 861, nh�ng cu�c t�n c�ng sau �� �� b� l�c l��ng TQLC Hoa K� tr�n ng�n �i n�y b� g�y. |
26 th�ng 1 |
Ti�u �o�n 37 B�Q VNCH �n t�ng c߶ng cho c�n c� Khe Sanh. ��y l� l�c l��ng t�ng vi�n sau c�ng trong kho�ng th�i gian Khe Sanh b� v�y h�m. |
28 th�ng 1 |
Qu�n еi VNCH b�t ���c m�t t� Vi�t C�ng � ngo�i � Qui Nh�n. C�c t� binh cho bi�t C�ng S�n s� t�n c�ng v�o th�nh ph� n�y v� c�c th� x� kh�c trong d�p T�t M�u Th�n (Nguy�n ��c Ph߽ng, Nh�ng Tr�n ��nh L�ch S� Trong Chi�n Tranh Vi�t Nam, tr.188). |
29 th�ng 1 |
Chi�n d�ch T�ng C�ng K�ch - T�ng Kh�i Ngh�a c�a C�ng S�n b�t �u v�i 85,000 c�n binh ��nh ph� 36 t�nh l�, 64 th� x�, 5 th�nh ph� l�n, c�ng 50 x� �p l�n nh� t�i mi�n Nam Vi�t Nam. Cu�c t�n c�ng �u ti�n �� x�y ra t�i 5 th� x� thu�c V�ng 2 Chi�n Thu�t:
- Qui Nh�n l�c 4 gi� 10 s�ng
- Kontum l�c 2 gi� s�ng
- Pleiku l�c 4 gi� 40 s�ng
- Darlac l�c 1 gi� 30 s�ng
- Nha Trang l�c 12 gi� 30 s�ng
- T�ng H�nh Dinh Qu�n �o�n 1 t�i �� N�ng (thu�c Qu�n �o�n 1) l�c 3 gi� 40 s�ng
C�ng trong ��m nay, Vi�t C�ng �t k�ch v�o Chi Khu H�i An, ph�o k�ch v�o th� x� Qu�ng Tr�, phi tr߶ng �� N�ng, phi tr߶ng Non N߾c c�ch Nam �� N�ng 4 km v� ph�o k�ch t�n c�ng nhi�u �n b�t l� t� tr�n to�n qu�c. C� 5 th� x� k� tr�n v� T�ng H�nh Dinh Qu�n �o�n 1 �u b� Vi�t C�ng l�t v�o. C�c th� x� Qui Nh�n, Nha Trang v� Pleiku �� ���c gi�i t�n nhanh ch�ng. T�ng h�nh dinh Qu�n �o�n 1 �y l�i �ch trong v�i gi� �ng h�. C�c l�c l��ng Vi�t C�ng t�i th� x� Ban M� Thu�t v� Kontum c�ng b� �y lui ngay nh�ng t�i 2 n�i n�y �ch qu�n b�m s�t, t�o �p l�c xung quanh v� sau nhi�u ng�y qu�n �i VNCH m�i ho�n to�n l�m ch� t�nh h�nh. |
30 th�ng 1 |
R�ng ng�y 1 th�ng 1 l�c 2 gi� s�ng, C�ng S�n t�n c�ng th� �� Saigon. C�c l�c l��ng �c c�ng Vi�t C�ng m� cu�c t�n c�ng v�o T�a ��i S� Hoa K�, Dinh еc L�p, B� T� L�nh H�i Qu�n, B� T�ng Tham M�u Qu�n L�c VNCH, ��i ph�t thanh Saigon, v� phi tr߶ng T�n S�n Nh�t. Trong khi ��, c�c �n v� ch� l�c c�a C�ng qu�n t� ngo�i � ti�n v�o c�c khu ��ng d�n c� g�y n�o lo�n v�i c�c v� �t nh� v� gi�t ng߶i. t�i Saigon, l�c l��ng ch� l�c Vi�t C�ng ���c ph�n chia nhi�m v� nh� sau:
- M�t ti�u �o�n thu�c Trung �o�n 271 c�a C�ng Tr߶ng 9, ���c t�ng c߶ng b�i Ti�u �o�n 56-U80 h�p s�c t�n c�ng Trung T�m Hu�n Luy�n Quang Trung v� v�ng ph� c�n
- Hai Ti�u �o�n 267 v� 269, c�ng m�t �n v� c�a Trung �o�n 271 ��nh phi tr߶ng T�n S�n Nh�t
- Hai ti�u �o�n thu�c Trung �o�n 273 c�a C�ng Tr߶ng 9 t�n c�ng chi khu Th� ��c
- Ti�u �o�n 1 C� Chi c�ng m�t ti�u �o�n kh�c thu�c Ti�u �o�n 101 c�a C�ng Tr߶ng 7, v� m�t �n v� thu�c Ti�u �o�n 2 C�-Gi�i R s� ��nh chi�m c�c c�n c� qu�n s� t�i G� V�p
- Ti�u �o�n 2 G� M�n (G� V�p H�c M�n) ph�i h�p v�i �i �c c�ng J1-F100 t�n c�ng c�ng s� 4 B� T�ng Tham M�u
- Ti�u �o�n 3 D� An ��nh v�o khu v�c H�ng Xanh
- Ti�u �o�n 4 Th� ��c g�y �p l�c v�ng xa l�
- Ti�u �o�n 6 B�nh T�n ��nh v�o khu v�c Ph� Th� B� H�t
- Ti�u �o�n 508 Long An t�n c�ng v�ng B�nh T�y
(Nguy�n ��c Ph߽ng, Nh�ng Tr�n ��nh Trong L�ch S� Chi�n Tranh Vi�t Nam, 1963-75, tr.191-2).
C�c cu�c t�n c�ng v�o nh�ng c� quan h�nh ch�nh �u b� mau ch�ng �y lui. Duy t�i T�a ��i S� Hoa K�, cu�c chi�n k�o d�i g�n 7 ti�ng �ng h� tr߾c khi to�n b� �c c�ng Vi�t C�ng b� ti�u di�t. Ph�a b�n ��i ph�t thanh Saigon, m�t l�c l��ng Nh�y D� VNCH b�o v� n�i n�y �� ti�u di�t g�n to�n b� to�n �c c�ng quy�t t� c�a C�ng qu�n. |
. |
|
30 th�ng 1 |
T�i V�ng 1 Chi�n Thu�t:
- Hu� b� t�n c�ng v�o ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 2 gi� s�ng
- Qu�ng Tr� ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 4 gi� s�ng
- Qu�ng T�n ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 4 gi� s�ng
- Qu�ng Ng�i ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 4 gi� s�ng
T�i V�ng 2 Chi�n Thu�t:
- B�nh Thu�n b� t�n c�ng v�o ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 3 gi� 25 s�ng
- Tuy�n ��c ��m 31 th�ng 1, r�ng ng�y 1 th�ng 2 l�c 2 gi� s�ng
T�i V�ng 3 Chi�n Thu�t:
- Th� �� Saigon, v�ng Ch� L�n, v� khu v�c Gia иnh b� t�n c�ng ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 1 th�ng 2 l�c 2 gi� s�ng
- B�nh D߽ng ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 4 gi� 25 s�ng
- B� T� L�nh S� �o�n 25 B� Binh b� t�n c�ng l�c 8 gi� 30 s�ng ng�y 31 th�ng 1
- Bi�n Ho� ��m 31 th�ng 1, r�ng ng�y 1 th�ng 2 l�c 3 gi� s�ng
- Long Kh�nh ��m 2 th�ng 2, r�ng ng�y 3 th�ng 2 l�c 1 gi� s�ng
T�i V�ng 4 Chi�n Thu�t:
- Phong Dinh b� t�n c�ng ��m 30 th�ng 1, r�ng ng�y 31 th�ng 1 l�c 3 gi� s�ng
- V�nh Long ��m 30 th�ng 1, r�ng 31 th�ng 1 l�c 3 gi� 30 s�ng
- Ki�n H�a ��m 31 th�ng 1, r�ng ng�y 1 th�ng 2 l�c 3 gi� s�ng
- иnh T߶ng ��m 31 th�ng 1, r�ng ng�y 1 th�ng 2 l�c 4 gi� s�ng
- Ki�n Giang ��m 31 th�ng1, r�ng ng�y 1 th�ng 2 l�c 2 gi� 40 s�ng
- V�nh B�nh ��m 31 th�ng 1, r�ng ng�y ng�y 1 th�ng 2 l�c 4 gi� 15 s�ng
- Ki�n T߶ng ��m 2 th�ng 2, r�ng ng�y 3 th�ng 2 l�c 4 gi� 15 s�ng
- B� T� L�nh Bi�t Khu 44 ��m 4 th�ng 2, r�ng ng�y 5 th�ng 2 l�c 1 gi� 25 s�ng
- G� C�ng ��m 5 th�ng 2, r�ng ng�y 6 th�ng 2 l�c 2 gi� 35 s�ng
- B�c Li�u ��m 10 th�ng 2, r�ng ng�y 11 th�ng 2
|
. |
|
6 th�ng 1 |
��m 6 th�ng 1, chi�n xa PT-76 c�a B�c Vi�t v�i b� �i t�ng thi�t t�n c�ng Tr�i L�c L��ng Уc Bi�t L�ng Vei c�ch c�n c� Khe Sanh 6 miles (10 km). Ng�y h�m sau, tr�i L�ng Vei th�t th�. |
1 th�ng 2 |
Chi�n �o�n 1 Nh�y D� VNCH g�m hai Ti�u �o�n 2 v� 7 c�ng v�i Chi �o�n 3 Thi�t K� t� ph�a B�c ti�n v�o gi�o t�a c� �� Hu�. ��m 1 th�ng 2, Vi�t C�ng l�i ��nh v�o 8 t�nh l� kh�c: Th�nh ph� Ki�n H�a, иnh T߶ng, G� C�ng, Ki�n Giang, V�nh B�nh thu�c v�ng 4 Chi�n Thu�t, th�nh ph� B�nh D߽ng, Bi�n H�a thu�c V�ng 3 Chi�n Thu�t, v� th�nh ph� Tuy�n ��c thu�c V�ng 2 Chi�n Thu�t. |
2 th�ng 2 |
Chi�u ng�y 2 th�ng 2, Ti�u �o�n 9 Nh�y D� VNCH ���c tr�c th�ng v�n t� Qu�ng Tr� v�o t�ng vi�n cho m�t tr�n Hu�. Vi�t C�ng t�n c�ng y�u �t v�o th� x� Ki�n T߶ng v� m� m�t cu�c t�n c�ng kh�c v�o c�c �n v� tr� ph�ng t�i Long Kh�nh nh�ng �u b� �y lui ngay. |
5 th�ng 2 |
Qu�n еi Vi�t Nam C�ng H�a ph�t �ng chi�n d�ch Tr�n H�ng ��o � ph�n c�ng ti�u di�t �ch qu�n t�i th� �� Saigon v� v�ng ph� c�n. Chi�n d�ch n�y k�o d�i �n ng�y 17 th�ng 2 m�i ch�m d�t. Trong khi �� c�ng trong ng�y n�y, Vi�t C�ng m� nh�ng cu�c t�n c�ng mu�n v�o t�nh l� G� C�ng, B� T� L�nh Bi�t Khu 44, nh�ng kh�ng g�y ���c thi�t h�i n�o ��ng k�. |
10 th�ng 2 |
Vi�t C�ng �t nh�p th� x� B�c Li�u �t tr�n 1,000 c�n nh� c�a d�n ch�ng. T�i Hu�, C�ng qu�n c�n duy tr� �p l�c t�i v�ng C�a H�u v� khu v�c B�c c�u B�ch H�. C�c th� x� v� th� tr�n kh�c �u ���c gi�i t�a. T�i �� th�nh Saigon v� khu Ch� L�n, c�c qu�n �i VNCH ti�p t�c m� c�c cu�c l�c so�t trong n�i th�nh v� h�nh qu�n t�o thanh v�ng ven ��. C�c l�c l��ng Vi�t C�ng b� ch�y v� r�t kh�i �� th�nh. |
. |
|
12 th�ng 2 |
T�i m�t tr�n Hu�, Chi�n �o�n A Th�y Qu�n L�c Chi�n VNCH ���c ��a �n thay th� cho Chi�n �o�n 1 Nh�y D�. |
19 th�ng 2 |
Th�y Qu�n L�c Chi�n VNCH v� l�c l��ng b� chi�n Hoa K� ti�n h�nh chi�n d�ch S�ng Th�n 739-68. L�c l��ng C�ng S�n g�p ph�i s�c ph�n c�ng m�nh m� c�a �i ph߽ng n�n �� lui v�o c� th� t�i Th�nh N�i. |
21 th�ng 2 |
Ti�u �o�n 37 Bi�t еng Qu�n VNCH ��nh tan m�t ��t t�n c�ng c�a b� �i B�c Vi�t t�i ph�ng tuy�n h߾ng ��ng t�i c�n c� Khe Sanh. |
22 th�ng 2 |
B� T� L�nh Qu�n �o�n 1 cho t�ng c߶ng th�m hai Ti�u �o�n 21 v� 39 Bi�t еng Qu�n VNCH. Ъn l�c n�y, qu�n C�ng S�n ch�u kh�ng n�i v� ��nh ph�i th�o ch�y kh�i th�nh ph� Hu�. |
25 th�ng 2 |
M�t tr�n Hu� ch�m d�t khi Bi�t еng Qu�n VNCH chi�m ���c khu Gia H�i, v� qu�n �i VNCH l�m ch� t�nh h�nh t�i Hu� sau 26 ng�y binh bi�n. C�ng trong ng�y n�y, Vi�t C�ng ph�o k�ch v� �t nh�p v�o qu�n y vi�n t�nh l� An Xuy�n l�c 2 gi� 25 s�ng, nh�ng b� l�c l��ng an ninh ch�nh ph� gi�i t�a khu v�c v�o l�c 4 gi� s�ng. |
29 th�ng 2 |
��m 29 th�ng 2 v� r�ng ng�y 1 th�ng 3, ��nh nhau d� d�i t�i ph�ng tuy�n h߾ng ��ng trong c�n c� Khe Sanh. Ba ��t xung phong bi�n ng߶i c�a C�ng qu�n b� tan n�t b�i s�c kh�ng c� m�nh li�t c�a 200 tay s�ng Bi�t еng Qu�n VNCH. C�ng qu�n r�t lui v� � l�i 70 x�c ch�t tr�n chi�n tr߶ng. |
29 th�ng 2 |
H�i Qu�n Vi�t-M� ch�n b�t ���c 3 t�u b�c s�t ch� s�ng c�a C�ng S�n B�c Vi�t x�m nh�p l�nh th� Nam Vi�t Nam. Ba chi�c t�u n�y, m�t b� b�t g�p t�i c�a ��c Ph� thu�c t�nh Qu�ng Ng�i, m�t t�k c�a B� Ы thu�c t�nh An Xuy�n, v� m�t t�i Хm V�n � t�nh Kh�nh H�a. T�u C�ng S�n �� n� s�ng ch�ng tr�. Hai chi�c ngo�i kh�i Qu�ng Ng�i v� An Xuy�n b� b�n ch�m t�i ch�. Chi�c ngo�i kh�i Nha Trang b� truy k�ch n�n �� ch�y ��m v�o b� ph�t n�. |
5 th�ng 3 |
Vi�t C�ng l�i m� cu�c t�n c�ng m�i v�o nhi�u th�nh th� v� c�c c� s� c�a Qu�n L�c VNCH. ��y l� cu�c t�n c�ng th� 3 c� t�nh c�ch �ng lo�t k� t� cu�c t�n c�ng �u ti�n ng�y T�t. Trong l�n n�y, v�ng H�u Giang b� t�n c�ng nhi�u nh�t. Cu�c t�n c�ng n�ng nh�t l� v�o t�nh l� Qu�n Long t�c C� Mau. Trong ng�y n�y, l�n �u ti�n Vi�t C�ng ph�o k�ch v�o phi tr߶ng Cam Ranh l�m h� h�i nh� �߶ng bay. C�c cu�c t�n c�ng v� sau n�y �u kh�ng c� hi�u l�c. Vi�t C�ng c�t ��nh � duy tr� ti�ng vang �i v�i qu�c t� v� l�m s�o tr�n cu�c s�ng b�nh th߶ng c�a d�n ch�ng Mi�n Nam. |
11th�ng 3 |
M�t cu�c h�nh qu�n ��i quy m� ���c t� ch�c � n�i ti�p cho chi�n d�ch Tr�n H�ng ��o ���c �t ra c�p b�ch t�i th� �� v�o d�p T�t. Cu�c h�nh qu�n n�y ���c �t t�n l� "Quy�t Th�ng". Kho�ng 50,000 binh s� thu�c c�c �n v� c�a 6 s� �o�n v� 2 chi�n �o�n �� tham d� cu�c h�nh qu�n n�y t�i 5 t�nh quanh Saigon g�m c�c t�nh Gia иnh, Long An, Bi�n H�a, B�nh D߽ng v� H�u Ngh�a. Ph�a VNCH, tham d� cu�c h�nh qu�n g�m c� c�c �n v� thu�c S� �o�n 5 v� S� �o�n 25 B� Binh, m�t chi�n �o�n Nh�y D�, m�t chi�n �o�n Th�y Qu�n L�c Chi�n, m�t �n v� Bi�t еng Qu�n v� m�t s� C�nh S�t. V� ph�a Hoa K� c� c�c �n v� thu�c S� �o�n 9
v� S� �o�n 25.
T�i gi�i tuy�n c�c cu�c h�nh qu�n Lam S�n 192, 193 v� mang s� k� ti�p ���c li�n ti�p khai di�n t�i Cao Nguy�n, m� cu�c h�nh qu�n Mac Arthur v�i s� h�p t�c gi�a S� �o�n 4 B� Binh Hoa K� v� c�c l�c l��ng thu�c Khu 23 Chi�n thu�t. T�i Qu�ng Nam - Qu�ng T�n c� cu�c h�nh qu�n Wallowa Wheeler, t�i Qu�ng Ng�i c� cu�c h�nh qu�n Musoatine, v.v... ��y ch� l� nh�ng cu�c h�nh qu�n c� t�nh c�ch th�ng th߶ng. |
15 th�ng 4 |
M�t tr�n Khe Sanh ���c ho�n to�n gi�i t�a. |
3 th�ng 5 |
Hoa K� v� C�ng S�n B�c Vi�t tuy�n b� ch�n Paris (Ph�p) l�m �a �i�m h�i ngh� v� h�a b�nh Vi�t Nam. |
5 th�ng 5 |
S�ng s�m ng�y 5 th�ng 5, C�ng S�n m� cu�c t�ng c�ng k�ch ��t 2 v�o Saigon. Cu�c t�n c�ng n�y ���c chia th�nh 2 giai �o�n: T� ng�y 5 �n ng�y 12 th�ng 5, v� t� 25 th�ng 5 �n 18 th�ng 6. Nh�ng l�n n�y c�c cu�c t�n c�ng �� b� l�c l��ng Bi�t еng Qu�n VNCH nhanh ch�ng b� g�y. ��t t�n c�ng th� nh� bao g�m c�c th�nh ph�n ��i �n v� C�ng S�n nh� Trung �o�n аng Nai, Trung �o�n Quy�t Th�ng, C�ng Tr߶ng 9, c�c Trung �o�n bi�t l�p 208 v� 209 c�ng m�t s� ti�u �o�n �a ph߽ng nh� c�c Ti�u �o�n 267, 269 v� 6 B�nh T�n. Ngo�i ra, C�ng qu�n x� d�ng 2 ti�u �o�n ph�o binh v�i lo�i h�a ti�n 122 ly v� s�ng c�i 82 ly � g�y n� lo�n b�ng c�ch ph�o k�ch b�a b�i v�o nh�ng khu ��ng ��c d�n c�. Tuy nhi�n, v� c�c l�c l��ng qu�n s� VNCH chi�n �u qu� d� d�i n�n cu�c t�n c�ng trong giai �o�n 2 c�ng �� th�t b�i v�i s� �u h�ng t�p th� c�a nhi�u c�n binh Vi�t C�ng. |
17 th�ng 8 |
T�ng C�ng K�ch ��t 3: Giai �o�n ch�t c�a chi�n d�ch T�ng C�ng K�ch - T�ng Kh�i Ngh�a c�a C�ng S�n b�t �u v�o ng�y 17 th�ng 8 v� k�o d�i su�t 6 tu�n l�. Theo c�c tin t�c t�nh b�o th�u th�p, m�c ti�u l�n n�y c�a C�ng qu�n l� g�y thi�t h�i n�ng cho c�c l�c l��ng Hoa K� � t�o chi�n th�ng l�n v� m�t t�m l� v� ch�nh tr�. V� trong ��t t�ng t�n c�ng sau c�ng n�y, c� hai cu�c ��ng � l�n ���c ghi nh�n t�i T�y Ninh v�i C�ng Tr߶ng 5 v� 9 c�a Vi�t C�ng ��nh nhau v�i S� �o�n 25 B� Binh Hoa K�, v� t�i m�t tr�n T�m K�, S� �o�n 23 B� Binh Hoa K� �� ��ng � m�nh v�i S� �o�n 2 C�ng S�n B�c Vi�t. Tr߾c h�a l�c d� d�i c�a qu�n �i M�, c�c l�c l��ng C�ng S�n �� ph�i th�o lui v� ph�i h�ng ch�u nh�ng thi�t h�i qu� n�ng n�. |
|