Bieân khaûo vaø Nhaän Ñònh
Jen W. Nguyeãn
Cuoäc xaâm laêng cuûa quaân Baéc Vieät khoâng phaûi chæ ñi thaúng moät ñöôøng daøi töø Baéc Vieät qua soâng Beán Haûi ôû Vó Tuyeán 17 roài xuoâi xuoáng mieàn Nam. Cuoäc xaâm laêng cuûa quaân Baéc Vieät ñaõ khoâng ñôn sô vaø deã daøng nhö theá. Keå töø naêm 1959, Baéc Vieät ñaõ baét ñaàu thieát laäp moät heä thoáng vaän chuyeån ñi töø Baéc vaøo Nam. Heä thoáng naøy chaïy daøi xuyeân qua röøng giaø, nuùi ñoài, vaø soâng ngoøi ôû caû ba quoác gia Vieät, Mieân, vaø Laøo. Taïi Laøo, quaân Coäng Saûn taäp trung nhieàu binh ñoaøn maïnh meõ ñôïi dòp taán coâng vaøo mieàn Trung ñeå chia ñoâi laõnh thoå Vieät Nam Coäng Hoøa (VNCH). ÔÛ mieàn Nam, gaàn bieân giôùi Vieät-Mieân (Mieân: Cam Boát), quaân Coäng Saûn thieát laäp nhieàu caên cöù quaân söï bí maät. Caùc kho chöùa quaân duïng, thuoác men, thöïc phaåm, xe coä, v.v. ñeàu ñöôïc canh gaùc caån maät vaø lieân tuïc baûo trì ñeå yeåm trôï caùc löïc löôïng Coäng Saûn ñoùng quaân trong laõnh thoå Cam Boát. Naêm 1970, hai quoác gia Hoa Kyø vaø Vieät Nam Coäng Hoøa ñeàu ñoàng yù môû cuoäc haønh quaân ñaïi quy moâ tieâu dieät caùc haäu caàn (caên cöù) cuûa quaân Baéc Vieät trong laõnh thoå Cam Boát.
Trong khi ñoù taïi Cam Boát, chaùnh phuû Hoaøng Gia gaëp nhieàu khoù khaên noäi boä. Hoaøng thaân Norodom Sihanouk phaûi ñoái ñaàu vôùi hai löïc löôïng lôïi haïi laø quaân Khmer Ñoû (Coäng Saûn Cam Boát) vaø Coäng Saûn Baéc Vieät Nam ñoùng quaân treân laõnh thoå Cam Boát). Chaùnh saùch cuûa oâng Sihanouk "nöûa traéng nöûa ñen." OÂng khoâng thaân Coäng Saûn, nhöng cuõng khoâng daùm thaúng tay ñaùnh Coäng Saûn. OÂng bieát ñöôïc quaân Baéc Vieät bí maät cho haøng chuïc ngaøn boä ñoäi xaâm nhaäp Nam Vieät Nam qua caùc neûo ñöôøng trong laõnh thoå Cam Boát, nhöng oâng laïi khoâng maïnh meõ leân tieáng phaûn ñoái. Ngöôïc laïi, oâng Sihanouk ñaõ laøm ngô ñeå maëc cho boä ñoäi Baéc Vieät tung hoaøng treân laõnh thoå cuûa quoác gia oâng.
Thaùng 3 naêm 1970, lôïi duïng luùc oâng Sihanouk sang Phaùp ñeå chöõa beänh ñau gan, Thuû Töôùng Lon Nol ñöùng leân laät ñoå chaùnh phuû. OÂng Lon Nol xuaát thaân töø trong quaân ñoäi Hoaøng Gia, vaø vì laø moät ngöôøi choáng Coäng trieät ñeå neân oâng ñaõ khoâng chaáp nhaän vieäc boä ñoäi Baéc Vieät duøng laõnh thoå Cam Boát ñeå laøm baøn ñaïp cho coâng cuoäc xaâm laêng. Sau khi leân caàm quyeàn, Thuû Töôùng Lon Nol laäp töùc ra leänh cho quaân ñoäi Hoaøng Gia môû caùc cuoäc taán coâng vaøo caùc vò trí ñoùng quaân cuûa boä ñoäi Baéc Vieät. Nhöng treân phöông dieän quaân soá vaø hoûa löïc, quaân ñoäi cuûa Thuû Töôùng Lon Nol khoâng bì ñöôïc vôùi keû thuø. Quaân Baéc Vieät vaø quaân Khmer Ñoû ñöôïc trang bò toái taân, vaø coù nhieàu tay suùng hôn quaân ñoäi chaùnh phuû. Ngoaøi ra, caû hai löïc löôïc Coäng Saûn Baéc Vieät vaø Khmer Ñoû ñeàu phoái hôïp chaët cheû ñeå trôû thaønh moät löïc löôïng quaân söï voâ cuøng huøng haäu treân ñaát mieân. Trong moät cuoäc phaûn coâng to lôùn, quaân Coäng Saûn Baéc Vieät vôùi quaân soá töø 40 ñeán 50,000 ñaùnh thoác töø Ñoâng sang Taây. Cuoäc phaûn coâng naøy ñöa Coäng quaân hoï ñeán gaàn thuû ñoâ Phnom Penh. Neàn an ninh cuûa chaùnh phuû Lon Nol luùc aáy bò ñe doïa traàm troïng (David Phillipson, Vietnam At War, The History 1945-75 , tr.624 ).
Trong tình huoáng aáy, Thuû Töôùng Lon Nol lieàn nhôø Hoa Kyø can thieäp. Khoâng moät chuùt do döï, Hoa Kyø lieàn hoäi yù chaùnh phuû Vieät Nam Coäng Hoøa. Caû hai quoác gia naøy hieåu roõ neáu Cam Boát bò maát vaøo tay Coäng Saûn thì Baéc Vieät seõ ñöôïc töï do xaâm nhaäp Nam Vieät Nam treân moät chieán tuyeán roäng raõi keùo daøi haøng traêm caây soá. Ngaøy 22 thaùng 4, Toång Thoáng Nixon quyeát ñònh göûi quaân can thieäp vaøo tình hình chieán söï ôû Cam Boát. Trong moät buoåi hoïp vôùi Hoäi Ñoàng An Ninh Quoác Gia, oâng ñaõ soaïn thaûo moät keá hoaïch nhö sau: Ngaøy 29 thaùng 4, quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa seõ haønh quaân vaøo khu "Moû Veït" , vaø moät ngaøy sau ñoù, 1 thaùng 5, quaân ñoäi Myõ seõ tieán quaân vaøo luïc soaùt khu "Löôõi Caâu." Trong thôøi ñieåm naøy, löïc löôïng tình baùo cuûa Hoa Kyø vaø VNCH ñeàu cho raèng boä chæ huy cuûa Maët Traän Giaûi Phoùng Mieàn Nam (Vieät Coäng) ñaët trong khu vöïc "Löôõi Caâu."
Cuoäc haønh quaân vaøo laõnh thoå Cam Boát ñöôïc chia thaønh nhieàu ngaõ. Ñeå luïc soaùt khu vöïc "Löôõi Caâu" , löïc löôïng Thieát Kî Hoa Kyø seõ töø höôùng Nam haønh quaân ngöôïc leân höôùng Baéc, song song vôùi moät cuoäc taán coâng cuûa Sö Ñoaøn 1 Khoâng Kî töø höôùng Ñoâng keùo qua, trong khi ñoù Löõ Ñoaøn 3 Duø VNCH seõ truy luøng ñòch quaân töø phía Baéc, roài moät cuoäc tröïc thaêng vaän seõ ñöôïc tung vaøo ñeå chaän caùc ngaõ ñöôøng ruùt lui cuûa ñòch quaân. Trong chieán dòch haønh quaân ñaàu tieân, toång coäng quaân soá Vieät-Myõ goàm khoaûng 15,000 ngöôøi. Ngaøy 1 thaùng 5, chieán tröôøng Cam Boát ñöôïc doïn deïp saïch seõ vôùi nhieàu phi vuï oanh taïc, vaø löïc löôïng ñoàng minh baét ñaàu tieán quaân sang Cam Boát. Trong khi ñoù veà höôùng Nam, cuoäc haønh quaân vaøo khu "Moû Veït" ñaõ khoâng gaëp trôû ngaïi naøo. Ba tieåu ñoaøn Boä Binh VNCH phoái hôïp cuøng moät thieát ñoaøn Thieát Kî goàm 75 thieát giaùp ñuû loaïi -- toång coäng khoaûng 8,700 binh só -- baét ñaàu di chuyeån sang Cam Boát ñeå bao vaây Caên Cöù 706 vaø 367 cuûa Coäng Saûn Baéc Vieät. Sau khi trieät haï caùc caên cöù naøy, löïc löôïng VNCH seõ tieán veà höôùng Taây ñeán thò xaõ Svay Rieng, roài seõ di chuyeån ngöôïc leân höôùng Baéc ñeå luïc soaùt Caên Cöù 354. Nhieàu vuï chaïm suùng maïnh ñaõ xaûy ra trong hai ngaøy ñaàu tieân. Nhöng sau ñoù quaân Coäng Saûn phaûi traùnh neù vaø ruùt saâu vaøo laõnh thoå Cam Boát.
Ñeán ngaøy 3 thaùng 5, nhieàu kho quaân duïng bí maät cuûa quaân Coäng Saûn baét ñaàu bò khaùm phaù. Ñuû thöù loaïi vuõ khí vaø ñaïn döôïc bò tòch thu. Caùc haàm hoá, nhaø döôõng thöông, vaø khu huaán luyeän daõ chieán ñeàu bò phaù huûy. Cuoäc haønh quaân vaøo laõnh thoå Cam Boát keát thuùc vaøo cuoái thaùng Saùu vôùi quaân ñoäi Hoa Kyø khôûi ñaàu cuoäc lui binh, sau ñoù ñeán caùc ñôn vò VNCH laàn löôït ruùt lui theo thöù töï. Chieán dòch caøn queùt maät khu Coäng Saûn ñaõ thaønh coâng myõ maõn. Nhieàu ñôn vò Coäng Saûn Baéc Vieät bò ñaùnh tan naùt, phaûi gaáp gaùp boû chaïy vaø khoâng kòp tieâu huûy nhöõng taøi lieäu toái maät cuûa hoï. Theâm vaøo ñoù, löïc löôïng ñoàng minh cuõng tìm ñöôïc nhieàu caên cöù quaân söï bí maät cuûa quaân Baéc Vieät trong laõnh thoå Cam Boát. Veà phaàn chieán lôïi phaåm, hoï tòch thu ñöôïc 23,000 loaïi vuõ khí caù nhaân (ñuû trang bò cho 74 tieåu ñoaøn Coäng Saûn Baéc Vieät), 2,500 vuõ khí coäng ñoàng (ñuû trang bò cho 25 tieåu ñoaøn), 16,700,000 vieân ñaïn côõ nhoû (ñuû cho quaân Coäng Saûn tieâu duøng trong moät naêm), 14 trieäu caân gaïo, 143,000 ñaïn côõ lôùn (cho hoûa tieån, suùng coái, suùng khoâng giaät).
Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa
Quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa taêng tröôûng leân ñeán khoaûng 950,000 binh só thuoäc caùc quaân chuûng Haûi, Luïc, vaø Khoâng Quaân. Theo söï nhaän xeùt cuûa söû gia Tom Carhart trong quyeån Battles And Campaigns In Vietnam xuaát baûn vaøo naêm 1984, löïc löôïng Coäng Saûn bò thua thieät naëng ôû thôøi ñieåm 1970 vì gaëp phaûi söï chieán ñaáu gioûi giang cuûa quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa. (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam , tr.134).
Quaân soá Coäng Saûn
Keå töø ñaàu naêm 1970, Coäng Saûn taïi Nam Vieät Nam coù 133,000 boä ñoäi chính quy Baéc Vieät, vôùi 52,000 du kích cuøng 58,000 phuï löïc quaân, toång coäng goàm 243,000 ngöôøi. Löïc löôïng naøy ñöôïc yeåm trôï bôûi 84,000 quaân Vieät Coäng raõi raùc ôû mieàn Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.144).
Hoûa löïc Coäng Saûn
Nga Soâ vaø Trung Coäng tieáp tuïc gia taêng vieän trôï cho Baéc Vieät. Caùc loaïi vuõ khí chaùnh yeáu goàm coù 122 ly, hoûa tieån 107 ly, suùng coái 82 ly, suùng khoâng giaät 75 ly, suùng choáng xe taêng RPG-2 vaø B-40, caùc ñaïi lieân 14.5 ly vaø 12.7 ly, vaø moãi moät quaân nhaân Coäng Saûn thoâng thöôøng ñeàu ñöôïc trang bò suùng tröôøng töï ñoäng AK-47 vôùi loaïi ñaïn 7.62 ly. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.144).
Thaùng 2
Boä Tröôûng Quoác Phoøng Hoa Kyø, oâng M. Lair sang thaêm Vieät Nam. Taïi ñaây oâng ñaõ ñoàng yù cho Töôùng Abrams xöû duïng hoûa löïc yeåm trôï cho Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa trong chieán dòch haønh quaân tieâu dieät quaân Baéc Vieät trong laõnh thoå Cam Boát.
Thaùng 3
Sö Ñoaøn 26 Thuûy Quaân Luïc Chieán Hoa Kyø baét ñaàu ruùt quaân khoûi Vieät Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.143).
18 thaùng 3
Töôùng Lon Nol laät ñoå thaùi töû Norodom Sihanouk, vaø leân caàm quyeàn vôùi chöùc vò Thuû Töôùng. Ñeå phaûn ñoái söï hieän dieän baát hôïp phaùp cuûa haøng traêm ngaøn boä ñoäi Coäng Saûn Baéc Vieät treân laõnh thoå Cam Boát, Thuû Töôùng Lon Nol ra leänh cho quaân ñoäi môû caùc cuoäc taán coâng. Tuy nhieân, quaân ñoäi Hoaøng Gia Cam Boát chæ coù toång coäng 32,000 ngöôøi. Quaân Baéc Vieät choáng cöï maïnh meõ. Caùc truïc loä chính daãn veà thuû ñoâ Nam Vang haàu nhö bò caét ñöùt. Trong khi ñoù löïc löôïng Kmer Ñoû (Coäng Saûn Cam Boát ñöôïc hoã trôï bôûi Trung Coäng) cuõng gaây aùp löïc naëng neà ôû nhieàu nôi treân laõnh thoå Cao Mieân.
Thaùng 4
Sö Ñoaøn 1 Boä Binh Hoa Kyø baét ñaàu ruùt quaân khoûi Vieät Nam. Löõ Ñoaøn 3, thuoäc Sö Ñoaøn 4 Boä Binh, cuõng baét ñaàu rôøi khoûi Vieät Nam. Phaàn coøn laïi cuûa sö ñoaøn laàn löôït veà nöôùc vaøo khoaûng thaùng 12. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.143).
Thaùng 4 ñeán thaùng 10
ÔÛ Vuøng 1 Chieán Thuaät, Sö Ñoaøn 101 Hoa Kyø môû chieán dòch Texas Star caøn queùt hai tænh Quaûng Trò vaø Thöøa Thieân. Cuoäc haønh quaân baét ñaàu vaøo thaùng 4 vaø keát thuùc vaøo thaùng 10. Khoaûng 1,782 quaân Coäng Saûn bò haï. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.144).
13 thaùng 4
Ngaøy 13 thaùng 4 quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa vöôït bieân giôùi vaøo laõnh thoå Cam Boát ñeå tieâu dieät caùc caên cöù quaân söï bí maät cuûa Coäng Saûn Baéc Vieät. Cuoäc haønh quaân mang teân Toaøn Thaéng 41 ñöôïc ñieàu ñoäng döôùi quyeàn chæ huy cuûa Trung Töôùng Ñoã Cao Trí, Tö Leänh Quaân Ñoaøn 3. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.237).
13 thaùng 4
Ngaøy 13 thaùng 4 quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa vöôït bieân giôùi vaø taán coâng vaøo caùc khu vöïc taäp trung cuûa quaân Coäng Saûn Baéc Vieät. Cam Boát. Chieán dòch Toaøn Thaéng 41 ñöôïc ñieàu ñoäng vaø chæ huy bôûi Trung Töôùng Ñoã Cao Trí, Tö Leänh Quaân Ñoaøn 3. Trong ñôït taán coâng ñaàu tieân naøy, Chieán Ñoaøn 225 (moät thaønh phaàn cuûa Sö Ñoaøn 25 Boä Binh), Chieán Ñoaøn 318 Thieát Kî, vaø Chieán Ñoaøn 333 Bieät Ñoäng Quaân chia laøm 3 muõi duøi caøn queùt vuøng Caùnh Thieân Thaàn (vuøng Nguõ Long thuoäc quaän Goø Daàu tænh Taây Ninh). Sau ba ngaøy haønh quaân, quaân Baéc Vieät bò thieät haïi naëng vôùi 700 boä ñoäi bò tieâu dieät treân traän ñòa. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.237-8).
20 thaùng 4
Trong moät cuoäc haønh quaân khaùc, 3 thieát ñoaøn vaø 3 tieåu ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân VNCH caøn queát khu vöïc ' Quaï. Sau hai ngaøy ñuïng ñoä, quaân Baéc Vieät boû chaïy vaø ñeå laïi nhieàu kho vuõ khí. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.238).
28 thaùng 4
Thieát Ñoaøn 2, Thieát Ñoaøn 6, cuøng caùc löïc löôïng Ñòa Phöông Quaân VNCH trôû laïi khu vöïc ' Quaï, nhöng khoâng coù ñuïng ñoä naøo ñaùng keå. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.238).
29 thaùng 4
Quaân ñoäi VNCH khôûi ñaàu cuoäc haønh quaân Toaøn Thaéng 42 vôùi hai chi ñoaøn Thieát Kî (thuoäc Sö Ñoaøn 5 vaø 25 Boä Binh), moät trung ñoaøn cuûa Sö Ñoaøn 25 Boä Binh, vaø Lieân Ñoaøn 2 Bieät Ñoäng Quaân vôùi toång coäng quaân soá khoaûng 8,700 ngöôøi. Taát caû ñeàu ñöôïc ñaët döôùi quyeàn chæ huy cuûa Thieáu Töôùng Ñoã Cao Trí. Ngay sau khi cuoäc haønh quaân ñöôïc khai dieãn, moät löïc löôïng khaùc goàm 4,300 binh só cuûa Sö Ñoaøn 9 Boä Binh, naêm chi ñoaøn Thieát Kî, vaø moät Lieân Ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân cuûa Quaân Ñoaøn 4 cuõng ñöôïc ñieàu ñoäng vaøo traän ñòa. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.238-9).
1 thaùng 5
Ñeâm 30 thaùng 4 ñeán saùng ngaøy 1 thaùng 5 , cuoäc haønh quaân Toaøn Thaéng 43 baét ñaàu vôùi söï phoái hôïp cuûa caùc löïc löôïng Vieät-Myõ. Phía beân Hoa Kyø coù söï tham döï cuûa Sö Ñoaøn 1 Kî Binh Khoâng Vaän. Phía beân VNCH coù caùc Sö Ñoaøn 9, Sö Ñoaøn 22, Sö Ñoaøn 23, vaø Sö Ñoaøn 25 Boä Binh, phoái hôïp cuøng naêm lieân ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân, löõ ñoaøn 3 Nhaûy Duø, Thieát Ñoaøn 2 Thieát Giaùp, vaø moät löõ ñoaøn Thuûy Quaân Luïc Chieán. Taát caû ñeàu ñöôïc ñaët döôùi quyeàn chæ huy cuûa Chuaån Töôùng R.L. Skoemaker (Tö Leänh Phoù Sö Ñoaøn 1 Kî Binh Khoâng Vaän). (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75, tr.240 ). (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.146 )
3-7 thaùng 5
Caùc löïc löôïng Hoa Kyø tieán vaøo Mimot baét tay vôùi caùc ñôn vò VNCH trong cuoäc haønh quaân Toaøn Thaéng 42. Ngaøy 5 thaùng 5 hoï chieám thò xaõ Snuol. Ngaøy 6 thaùng 5 , chieán dòch Toaøn Thaéng 44 baét ñaàu. Sö Ñoaøn 25 Boä Binh Hoa Kyø môû cuoäc haønh quaân caøn queùt Caên Cöù 354 cuûa CSBV trong laõnh thoå Cam Boát veà phía Taây cuûa tænh Taây Ninh, vaø Löõ Ñoaøn 2 thuoäc Sö Ñoaøn 1 Kî Binh Khoâng Vaän Hoa Kyø taán coâng Caên Cöù 351 cuûa quaân Baéc Vieät cuõng naèm trong laõnh thoå Cam Boát (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.144 ). Ngaøy 7 thaùng 5 löïc löôïng Hoa Kyø khaùm phaù ñöôïc caên cöù quaân söï vó ñaïi cuûa Sö Ñoaøn 7 Vieät Coäng. Taïi caên cöù naøy, quaân Coäng Saûn ñaõ thieát laäp 182 coâng söï chieán ñaáu chöùa ñöïng voâ soá quaàn aùo, thöïc phaåm, thuoác men, vaø quaân duïng. Ngoaøi ra, nhieàu baõi söûa chöõa quaân xa, nhaø aên, saân taäp baén, lôùp hoïc, caùc traïi chaên nuoâi gia suùc, treân 300 loaïi xe coä ñuû loaïi, 30 taán gaïo, vaø hôn 7 taán baép cuõng ñaõ ñöôïc tìm thaáy. Caùc vuõ khí tòch thu goàm coù 1,282 vuõ khí caù nhaân, 202 vuõ khí coäng ñoäng, 1.5 trieäu vieân ñaïn cho caùc loaïi suùng nhoû, hôn 26 taán chaát noå, 22 thuøng mìn choáng caù nhaân. Löïc löôïng Hoa Kyø ñaët teân cho caên cöù naøy laø The City . (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.240-1).
8 thaùng 5
Moät caên cöù khaùc naèm caùch The City khoaûng 40 km veà phía Taây Baéc, theo höôùng Lieân Tænh Loä 131, bò tìm thaáy. Caên cöù naøy ñöôïc ñaët teân Rock Island East chöùa ñöïng khoaûng 6.5 trieäu vieân ñaïn phoøng khoâng, khoaûng 500 ngaøn vieân ñaïn cho caùc loaïi suùng nhoû, vaø haøng ngaøn hoûa tieån cuøng nhieàu toång ñaøi ñieän thoaïi. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.241).
9 thaùng 5
Quaân ñoäi VNCH môû cuoäc haønh quaân Cöûu Long 1 vôùi muïc ñích khai thoâng soâng Cöûu Long töø Vieät Nam ñeán Nam Vang (thuû ñoâ Cam Boát) ñeå ñöa Vieät kieàu hoài höông. Moät löïc löôïng ñaëc nhieäm thuûy boä goàm 40 taøu cuûa Haûi Quaân cuøng caùc ñôn vò Thuûy Quaân Luïc Chieán VNCH ñaõ giuùp chuyeån vaän 40,000 ñoàng Vieät kieàu töø Cam Boát veà Vieät Nam an toaøn. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.241).
14 thaùng 5
Chieán dòch Bình Taây 2 ñöôïc khai dieãn. Sö Ñoaøn 22 Boä Binh VNCH cuøng Löõ Ñoaøn 2 Thieát Kî VNCH taán coâng Caên Cöù 701 cuûa quaân Baéc Vieät trong laõnh thoå Cam Boát. Cuoäc haønh quaân keùo daøi 2 tuaàn leã. Quaân ñoäi VNCH tìm thaáy nhieàu kho chöùa quaân duïng, vuõ khí, thuoác men, thöïc phaåm cuûa quaân Baéc Vieät. (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam , tr.146).
25-28 thaùng 5
Caùc löôïng löôïng Vieät Nam Coäng Hoøa töø hai Lieân Tænh Loä 7 vaø 15 tieán quaân veà Kongpong Cham ñeå giaûi cöùu cho Boä Tö Leänh Quaân Khu 1 cuûa quaân ñoäi Hoaøng Gia Cam Boát ñang bò Sö Ñoaøn 9 Vieät Coäng bao vaây. Doïc theo Lieân Tænh Loä 7, Tieåu Ñoaøn 272 VC vaø Trung Ñoaøn 88 CSBV taán coâng Thieát Ñoaøn 5 VNCH, nhöng ñaõ bò löïc löôïng VNCH tieâu dieät troïn veïn. Saùng ngaøy 25 , hai thieát ñoaøn 15 vaø 18 laïi ñaùnh tan moät tieåu ñoaøn VC khaùc treân Lieân Tænh Loä 15. Ngaøy 28 thaùng 5 , moät tieåu ñoaøn VC bò thieät haïi naëng neà trong moät cuoäc giao tranh aùc lieät veà phía Taây Nam ñoàn ñieàn Chup. Ñeán ñaây, cuoäc bao vaây Kompong Cham cuûa quaân Coäng Saûn Baéc Vieät keå nhö ñaõ bò quaân ñoäi VNCH hoaøn toaøn phaù vôõ. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.239-40).
17 thaùng 6
Cuoäc haønh quaân Cöûu Long 2 vaø 3 ñöôïc tieán haønh vôùi muïc ñích caøn queùt khu vöïc phía Nam Cam Boát, vaø ñeå yeåm trôï quaân ñoäi Cam Boát thieát laäp caùc caên cöù quaân söï trong vuøng. Chieán dòch naøy keát thuùc vaøo ngaøy 30 thaùng 6. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.241).
Thaùng 7
Khoaûng giöõa thaùng 7, löïc löôïng Hoa Kyø taïi Vieät Nam chæ coøn khoaûng 298,600 binh só cuøng 39,900 Thuûy Quaân Luïc Chieán. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.143).
30 thaùng 6
Theo chæ thò cuûa Toång Thoáng Nixon, caùc löïc löôïng Hoa Kyø ruùt khoûi Cam Boát tröôùc ngaøy naøy. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.241).
22 thaùng 7
Caùc löïc löôïng haønh quaân VNCH ruùt quaân khoûi laõnh thoå Cam Boát. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75 , tr.240).
Thaùng 8
Sö Ñoaøn 7 Thuûy Quaân Luïc Chieán Hoa Kyø baét ñaàu ruùt quaân khoûi Vieät Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.143).
Thaùng 9 ñeán thaùng 10
Sö Ñoaøn 101 Hoa Kyø phoái hôïp cuøng Sö Ñoaøn 1 Boä Binh VNCH trong chieán dòch Jefferson Glenn ôû tænh Thöøa Thieân. Sau hai thaùng haønh quaân, löïc löôïng ñoàng minh tieâu dieät 2,026 quaân Coäng Saûn. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.144).
Thaùng 10
Löõ Ñoaøn 199 Light Infantry Brigrade rôøi Vieät Nam trôû veà Myõ. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.143).
Sö Ñoaøn 25 Boä Binh Hoa Kyø cuõng trôû veà Myõ noäi trong naêm naøy. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.143).
Keát quaû
Keát quaû cuûa cuoäc haønh quaân vaøo Cam Boát trong naêm 1970 ñöôïc söû gia Tom Carhart ghi nhaän nhö sau:
Coäng Saûn Baéc Vieät : 11,369 cheát, 2,328 tuø binh.Vieät Nam Coäng Hoøa : 538 cheát, 3,009 bò thöông.Hoa Kyø : 338 cheát, 1,525 bò thöông.Chieán lôïi phaåm do quaân ñoäi VNCH vaø Hoa Kyø thaâu hoaïch : 25,000 vuõ khí ñuû loaïi, 435 xe coä ñuû loaïi, haøng trieäu vieân ñaïn nhoû, haøng traêm ngaøn loaïi ñaïn coái, hoûa tieån, haøng taán thuoác men vaø thöïc phaåm.Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.137 ).
Caùc löïc löôïng Hoa Kyø tieán vaøo Mimot baét tay vôùi caùc ñôn vò VNCH trong cuoäc haønh quaân Toaøn Thaéng 42. Ngaøy 5 thaùng 5 hoï chieám thò xaõ Snuol. Ngaøy 6 thaùng 5, chieán dòch Toaøn Thaéng 44 baét ñaàu. Sö Ñoaøn 25 Boä Binh Hoa Kyø môû cuoäc haønh quaân caøn queùt Caên Cöù 354 cuûa CSBV trong laõnh thoå Cam Boát veà phía Taây cuûa tænh Taây Ninh, vaø Löõ Ñoaøn 2 thuoäc Sö Ñoaøn 1 Kî Binh Khoâng Vaän Hoa Kyø taán coâng Caên Cöù 351 cuûa quaân Baéc Vieät cuõng naèm trong laõnh thoå Cam Boát (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.144). Ngaøy 7 thaùng 5 löïc löôïng Hoa Kyø khaùm phaù ñöôïc caên cöù quaân söï vó ñaïi cuûa Sö Ñoaøn 7 Vieät Coäng. Taïi caên cöù naøy, quaân Coäng Saûn ñaõ thieát laäp 182 coâng söï chieán ñaáu chöùa ñöïng voâ soá quaàn aùo, thöïc phaåm, thuoác men, vaø quaân duïng. Ngoaøi ra, nhieàu baõi söûa chöõa quaân xa, nhaø aên, saân taäp baén, lôùp hoïc, caùc traïi chaên nuoâi gia suùc, treân 300 loaïi xe coä ñuû loaïi, 30 taán gaïo, vaø hôn 7 taán baép cuõng ñaõ ñöôïc tìm thaáy. Caùc vuõ khí tòch thu goàm coù 1,282 vuõ khí caù nhaân, 202 vuõ khí coäng ñoäng, 1.5 trieäu vieân ñaïn cho caùc loaïi suùng nhoû, hôn 26 taán chaát noå, 22 thuøng mìn choáng caù nhaân. Löïc löôïng Hoa Kyø ñaët teân cho caên cöù naøy laø The City. (Nguyeãn Ñöùc Phöông, Nhöõng Traän Ñaùnh Lòch Söû Trong Chieán Tranh Vieät Nam 1963-75, tr.240-1).