Cambodia


Biên khäo và NhÆn ñÎnh
Jen W. NguyÍn

Cu¶c xâm læng cûa quân B¡c ViŒt không phäi chÌ Çi th£ng m¶t ÇÜ©ng dài tØ B¡c ViŒt qua sông B‰n Häi ª Vï Tuy‰n 17 rÒi xuôi xuÓng miŠn Nam. Cu¶c xâm læng cûa quân B¡c ViŒt Çã không ÇÖn sÖ và dÍ dàng nhÜ th‰. K‹ tØ næm 1959, B¡c ViŒt Çã b¡t ÇÀu thi‰t lÆp m¶t hŒ thÓng vÆn chuy‹n Çi tØ B¡c vào Nam. HŒ thÓng này chåy dài xuyên qua rØng già, núi ÇÒi, và sông ngòi ª cä ba quÓc gia ViŒt, Miên, và Lào. Tåi Lào, quân C¶ng Sän tÆp trung nhiŠu binh Çoàn månh më Ç®i dÎp tÃn công vào miŠn Trung Ç‹ chia Çôi lãnh th° ViŒt Nam C¶ng Hòa (VNCH). Ÿ miŠn Nam, gÀn biên gi§i ViŒt-Miên (Miên: Cam BÓt), quân C¶ng Sän thi‰t lÆp nhiŠu cæn cÙ quân s¿ bí mÆt. Các kho chÙa quân døng, thuÓc men, th¿c phÄm, xe c¶, v.v. ÇŠu ÇÜ®c canh gác cÄn mÆt và liên tøc bäo trì Ç‹ y‹m tr® các l¿c lÜ®ng C¶ng Sän Çóng quân trong lãnh th° Cam BÓt. Næm 1970, hai quÓc gia Hoa Kÿ và ViŒt Nam C¶ng Hòa ÇŠu ÇÒng š mª cu¶c hành quân Çåi quy mô tiêu diŒt các hÆu cÀn (cæn cÙ) cûa quân B¡c ViŒt trong lãnh th° Cam BÓt.

Trong khi Çó tåi Cam BÓt, chánh phû Hoàng Gia g¥p nhiŠu khó khæn n¶i b¶. Hoàng thân Norodom Sihanouk phäi ÇÓi ÇÀu v§i hai l¿c lÜ®ng l®i håi là quân Khmer ñÕ (C¶ng Sän Cam BÓt) và C¶ng Sän B¡c ViŒt Nam Çóng quân trên lãnh th° Cam BÓt). Chánh sách cûa ông Sihanouk "nºa tr¡ng nºa Çen." Ông không thân C¶ng Sän, nhÜng cÛng không dám th£ng tay Çánh C¶ng Sän. Ông bi‰t ÇÜ®c quân B¡c ViŒt bí mÆt cho hàng chøc ngàn b¶ Ƕi xâm nhÆp Nam ViŒt Nam qua các nÈo ÇÜ©ng trong lãnh th° Cam BÓt, nhÜng ông låi không månh më lên ti‰ng phän ÇÓi. NgÜ®c låi, ông Sihanouk Çã làm ngÖ Ç‹ m¥c cho b¶ Ƕi B¡c ViŒt tung hoàng trên lãnh th° cûa quÓc gia ông.


ARVN soldiers conducting a military operation to destroy secret North Vietnamese Communist bases in Cambodia, 1970.



Tháng 3 næm 1970, l®i døng lúc ông Sihanouk sang Pháp Ç‹ ch»a bŒnh Çau gan, Thû Tܧng Lon Nol ÇÙng lên lÆt Ç° chánh phû. Ông Lon Nol xuÃt thân tØ trong quân Ƕi Hoàng Gia, và vì là m¶t ngÜ©i chÓng C¶ng triŒt Ç‹ nên ông Çã không chÃp nhÆn viŒc b¶ Ƕi B¡c ViŒt dùng lãnh th° Cam BÓt Ç‹ làm bàn Çåp cho công cu¶c xâm læng. Sau khi lên cÀm quyŠn, Thû Tܧng Lon Nol lÆp tÙc ra lŒnh cho quân Ƕi Hoàng Gia mª các cu¶c tÃn công vào các vÎ trí Çóng quân cûa b¶ Ƕi B¡c ViŒt. NhÜng trên phÜÖng diŒn quân sÓ và hÕa l¿c, quân Ƕi cûa Thû Tܧng Lon Nol không bì ÇÜ®c v§i kÈ thù. Quân B¡c ViŒt và quân Khmer ñÕ ÇÜ®c trang bÎ tÓi tân, và có nhiŠu tay súng hÖn quân Ƕi chánh phû. Ngoài ra, cä hai l¿c lÜ®c C¶ng Sän B¡c ViŒt và Khmer ñÕ ÇŠu phÓi h®p ch¥t chÈ Ç‹ trª thành m¶t l¿c lÜ®ng quân s¿ vô cùng hùng hÆu trên ÇÃt miên. Trong m¶t cu¶c phän công to l§n, quân C¶ng Sän B¡c ViŒt v§i quân sÓ tØ 40 ljn 50,000 Çánh thÓc tØ ñông sang Tây. Cu¶c phän công này ÇÜa C¶ng quân h† ljn gÀn thû Çô Phnom Penh. NŠn an ninh cûa chánh phû Lon Nol lúc Ãy bÎ Çe d†a trÀm tr†ng (David Phillipson, Vietnam At War, The History 1945-75, tr.624).

Trong tình huÓng Ãy, Thû Tܧng Lon Nol liŠn nh© Hoa Kÿ can thiŒp. Không m¶t chút do d¿, Hoa Kÿ liŠn h¶i š chánh phû ViŒt Nam C¶ng Hòa. Cä hai quÓc gia này hi‹u rõ n‰u Cam BÓt bÎ mÃt vào tay C¶ng Sän thì B¡c ViŒt së ÇÜ®c t¿ do xâm nhÆp Nam ViŒt Nam trên m¶t chi‰n tuy‰n r¶ng rãi kéo dài hàng træm cây sÓ. Ngày 22 tháng 4, T°ng ThÓng Nixon quy‰t ÇÎnh gºi quân can thiŒp vào tình hình chi‰n s¿ ª Cam BÓt. Trong m¶t bu°i h†p v§i H¶i ñÒng An Ninh QuÓc Gia, ông Çã soån thäo m¶t k‰ hoåch nhÜ sau: Ngày 29 tháng 4, quân Ƕi ViŒt Nam C¶ng Hòa së hành quân vào khu "MÕ VËt", và m¶t ngày sau Çó, 1 tháng 5, quân Ƕi MÏ së ti‰n quân vào løc soát khu "LÜ«i Câu." Trong th©i Çi‹m này, l¿c lÜ®ng tình báo cûa Hoa Kÿ và VNCH ÇŠu cho r¢ng b¶ chÌ huy cûa M¥t TrÆn Giäi Phóng MiŠn Nam (ViŒt C¶ng) Ç¥t trong khu v¿c "LÜ«i Câu."

Cu¶c hành quân vào lãnh th° Cam BÓt ÇÜ®c chia thành nhiŠu ngã. ñ‹ løc soát khu v¿c "LÜ«i Câu", l¿c lÜ®ng Thi‰t Kœ Hoa Kÿ së tØ hܧng Nam hành quân ngÜ®c lên hܧng B¡c, song song v§i m¶t cu¶c tÃn công cûa SÜ ñoàn 1 Không Kœ tØ hܧng ñông kéo qua, trong khi Çó L» ñoàn 3 Dù VNCH së truy lùng ÇÎch quân tØ phía B¡c, rÒi m¶t cu¶c tr¿c thæng vÆn së ÇÜ®c tung vào Ç‹ chÆn các ngã ÇÜ©ng rút lui cûa ÇÎch quân. Trong chi‰n dÎch hành quân ÇÀu tiên, t°ng c¶ng quân sÓ ViŒt-MÏ gÒm khoäng 15,000 ngÜ©i. Ngày 1 tháng 5, chi‰n trÜ©ng Cam BÓt ÇÜ®c d†n dËp såch së v§i nhiŠu phi vø oanh tåc, và l¿c lÜ®ng ÇÒng minh b¡t ÇÀu ti‰n quân sang Cam BÓt. Trong khi Çó vŠ hܧng Nam, cu¶c hành quân vào khu "MÕ VËt" Çã không g¥p trª ngåi nào. Ba ti‹u Çoàn B¶ Binh VNCH phÓi h®p cùng m¶t thi‰t Çoàn Thi‰t Kœ gÒm 75 thi‰t giáp Çû loåi -- t°ng c¶ng khoäng 8,700 binh sï -- b¡t ÇÀu di chuy‹n sang Cam BÓt Ç‹ bao vây Cæn CÙ 706 và 367 cûa C¶ng Sän B¡c ViŒt. Sau khi triŒt hå các cæn cÙ này, l¿c lÜ®ng VNCH së ti‰n vŠ hܧng Tây ljn thÎ xã Svay Rieng, rÒi së di chuy‹n ngÜ®c lên hܧng B¡c Ç‹ løc soát Cæn CÙ 354. NhiŠu vø chåm súng månh Çã xäy ra trong hai ngày ÇÀu tiên. NhÜng sau Çó quân C¶ng Sän phäi tránh né và rút sâu vào lãnh th° Cam BÓt.

ñ‰n ngày 3 tháng 5, nhiŠu kho quân døng bí mÆt cûa quân C¶ng Sän b¡t ÇÀu bÎ khám phá. ñû thÙ loåi vÛ khí và Çån dÜ®c bÎ tÎch thu. Các hÀm hÓ, nhà dÜ«ng thÜÖng, và khu huÃn luyŒn dã chi‰n ÇŠu bÎ phá hûy. Cu¶c hành quân vào lãnh th° Cam BÓt k‰t thúc vào cuÓi tháng Sáu v§i quân Ƕi Hoa Kÿ khªi ÇÀu cu¶c lui binh, sau Çó ljn các ÇÖn vÎ VNCH lÀn lÜ®t rút lui theo thÙ t¿. Chi‰n dÎch càn quét mÆt khu C¶ng Sän Çã thành công mÏ mãn. NhiŠu ÇÖn vÎ C¶ng Sän B¡c ViŒt bÎ Çánh tan nát, phäi gÃp gáp bÕ chåy và không kÎp tiêu hûy nh»ng tài liŒu tÓi mÆt cûa h†. Thêm vào Çó, l¿c lÜ®ng ÇÒng minh cÛng tìm ÇÜ®c nhiŠu cæn cÙ quân s¿ bí mÆt cûa quân B¡c ViŒt trong lãnh th° Cam BÓt. VŠ phÀn chi‰n l®i phÄm, h† tÎch thu ÇÜ®c 23,000 loåi vÛ khí cá nhân (Çû trang bÎ cho 74 ti‹u Çoàn C¶ng Sän B¡c ViŒt), 2,500 vÛ khí c¶ng ÇÒng (Çû trang bÎ cho 25 ti‹u Çoàn), 16,700,000 viên Çån c« nhÕ (Çû cho quân C¶ng Sän tiêu dùng trong m¶t næm), 14 triŒu cân gåo, 143,000 Çån c« l§n (cho hÕa ti‹n, súng cÓi, súng không giÆt).


Important events of the year

Quân ñ¶i ViŒt Nam C¶ng Hòa

Quân Ƕi ViŒt Nam C¶ng Hòa tæng trܪng lên ljn khoäng 950,000 binh sï thu¶c các quân chûng Häi, Løc, và Không Quân. Theo s¿ nhÆn xét cûa sº gia Tom Carhart trong quy‹n Battles And Campaigns In Vietnam xuÃt bän vào næm 1984, l¿c lÜ®ng C¶ng Sän bÎ thua thiŒt n¥ng ª th©i Çi‹m 1970 vì g¥p phäi s¿ chi‰n ÇÃu giÕi giang cûa quân Ƕi ViŒt Nam C¶ng Hòa. (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.134).

Quân sÓ C¶ng Sän

K‹ tØ ÇÀu næm 1970, C¶ng Sän tåi Nam ViŒt Nam có 133,000 b¶ Ƕi chính quy B¡c ViŒt, v§i 52,000 du kích cùng 58,000 phø l¿c quân, t°ng c¶ng gÒm 243,000 ngÜ©i. L¿c lÜ®ng này ÇÜ®c y‹m tr® bªi 84,000 quân ViŒt C¶ng rãi rác ª miŠn Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.144).

HÕa l¿c C¶ng Sän

Nga Sô và Trung C¶ng ti‰p tøc gia tæng viŒn tr® cho B¡c ViŒt. Các loåi vÛ khí chánh y‰u gÒm có 122 ly, hÕa ti‹n 107 ly, súng cÓi 82 ly, súng không giÆt 75 ly, súng chÓng xe tæng RPG-2 và B-40, các Çåi liên 14.5 ly và 12.7 ly, và m‡i m¶t quân nhân C¶ng Sän thông thÜ©ng ÇŠu ÇÜ®c trang bÎ súng trÜ©ng t¿ Ƕng AK-47 v§i loåi Çån 7.62 ly. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.144).

Tháng 2

B¶ Trܪng QuÓc Phòng Hoa Kÿ, ông M. Lair sang thæm ViŒt Nam. Tåi Çây ông Çã ÇÒng š cho Tܧng Abrams xº døng hÕa l¿c y‹m tr® cho Quân ñ¶i ViŒt Nam C¶ng Hòa trong chi‰n dÎch hành quân tiêu diŒt quân B¡c ViŒt trong lãnh th° Cam BÓt.

Tháng 3

SÜ ñoàn 26 Thûy Quân Løc Chi‰n Hoa Kÿ b¡t ÇÀu rút quân khÕi ViŒt Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.143).

18 tháng 3

Tܧng Lon Nol lÆt Ç° thái tº Norodom Sihanouk, và lên cÀm quyŠn v§i chÙc vÎ Thû Tܧng. ñ‹ phän ÇÓi s¿ hiŒn diŒn bÃt h®p pháp cûa hàng træm ngàn b¶ Ƕi C¶ng Sän B¡c ViŒt trên lãnh th° Cam BÓt, Thû Tܧng Lon Nol ra lŒnh cho quân Ƕi mª các cu¶c tÃn công. Tuy nhiên, quân Ƕi Hoàng Gia Cam BÓt chÌ có t°ng c¶ng 32,000 ngÜ©i. Quân B¡c ViŒt chÓng c¿ månh më. Các trøc l¶ chính dÅn vŠ thû Çô Nam Vang hÀu nhÜ bÎ c¡t ÇÙt. Trong khi Çó l¿c lÜ®ng Kmer ñÕ (C¶ng Sän Cam BÓt ÇÜ®c h‡ tr® bªi Trung C¶ng) cÛng gây áp l¿c n¥ng nŠ ª nhiŠu nÖi trên lãnh th° Cao Miên.

Tháng 4

SÜ ñoàn 1 B¶ Binh Hoa Kÿ b¡t ÇÀu rút quân khÕi ViŒt Nam. L» ñoàn 3, thu¶c SÜ ñoàn 4 B¶ Binh, cÛng b¡t ÇÀu r©i khÕi ViŒt Nam. PhÀn còn låi cûa sÜ Çoàn lÀn lÜ®t vŠ nܧc vào khoäng tháng 12. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.143).

Tháng 4 ljn tháng 10

Ÿ Vùng 1 Chi‰n ThuÆt, SÜ ñoàn 101 Hoa Kÿ mª chi‰n dÎch Texas Star càn quét hai tÌnh Quäng TrÎ và ThØa Thiên. Cu¶c hành quân b¡t ÇÀu vào tháng 4 và k‰t thúc vào tháng 10. Khoäng 1,782 quân C¶ng Sän bÎ hå. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.144).

13 tháng 4

Ngày 13 tháng 4 quân Ƕi ViŒt Nam C¶ng Hòa vÜ®t biên gi§i vào lãnh th° Cam BÓt Ç‹ tiêu diŒt các cæn cÙ quân s¿ bí mÆt cûa C¶ng Sän B¡c ViŒt. Cu¶c hành quân mang tên Toàn Th¡ng 41 ÇÜ®c ÇiŠu Ƕng dܧi quyŠn chÌ huy cûa Trung Tܧng ñ‡ Cao Trí, TÜ LŒnh Quân ñoàn 3. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.237).

13 tháng 4

Ngày 13 tháng 4 quân Ƕi ViŒt Nam C¶ng Hòa vÜ®t biên gi§i và tÃn công vào các khu v¿c tÆp trung cûa quân C¶ng Sän B¡c ViŒt. Cam BÓt. Chi‰n dÎch Toàn Th¡ng 41 ÇÜ®c ÇiŠu Ƕng và chÌ huy bªi Trung Tܧng ñ‡ Cao Trí, TÜ LŒnh Quân ñoàn 3. Trong Ç®t tÃn công ÇÀu tiên này, Chi‰n ñoàn 225 (m¶t thành phÀn cûa SÜ ñoàn 25 B¶ Binh), Chi‰n ñoàn 318 Thi‰t Kœ, và Chi‰n ñoàn 333 BiŒt ñ¶ng Quân chia làm 3 mÛi dùi càn quét vùng Cánh Thiên ThÀn (vùng NgÛ Long thu¶c quÆn Gò DÀu tÌnh Tây Ninh). Sau ba ngày hành quân, quân B¡c ViŒt bÎ thiŒt håi n¥ng v§i 700 b¶ Ƕi bÎ tiêu diŒt trên trÆn ÇÎa. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.237-8).

20 tháng 4

Trong m¶t cu¶c hành quân khác, 3 thi‰t Çoàn và 3 ti‹u Çoàn BiŒt ñ¶ng Quân VNCH càn qu‰t khu v¿c ' Quå. Sau hai ngày Çøng Ƕ, quân B¡c ViŒt bÕ chåy và Ç‹ låi nhiŠu kho vÛ khí. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.238).

28 tháng 4

Thi‰t ñoàn 2, Thi‰t ñoàn 6, cùng các l¿c lÜ®ng ñÎa PhÜÖng Quân VNCH trª låi khu v¿c ' Quå, nhÜng không có Çøng Ƕ nào Çáng k‹. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.238).

29 tháng 4

Quân Ƕi VNCH khªi ÇÀu cu¶c hành quân Toàn Th¡ng 42 v§i hai chi Çoàn Thi‰t Kœ (thu¶c SÜ ñoàn 5 và 25 B¶ Binh), m¶t trung Çoàn cûa SÜ ñoàn 25 B¶ Binh, và Liên ñoàn 2 BiŒt ñ¶ng Quân v§i t°ng c¶ng quân sÓ khoäng 8,700 ngÜ©i. TÃt cä ÇŠu ÇÜ®c Ç¥t dܧi quyŠn chÌ huy cûa Thi‰u Tܧng ñ‡ Cao Trí. Ngay sau khi cu¶c hành quân ÇÜ®c khai diÍn, m¶t l¿c lÜ®ng khác gÒm 4,300 binh sï cûa SÜ ñoàn 9 B¶ Binh, næm chi Çoàn Thi‰t Kœ, và m¶t Liên ñoàn BiŒt ñ¶ng Quân cûa Quân ñoàn 4 cÛng ÇÜ®c ÇiŠu Ƕng vào trÆn ÇÎa. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.238-9).

1 tháng 5

ñêm 30 tháng 4 ljn sáng ngày 1 tháng 5, cu¶c hành quân Toàn Th¡ng 43 b¡t ÇÀu v§i s¿ phÓi h®p cûa các l¿c lÜ®ng ViŒt-MÏ. Phía bên Hoa Kÿ có s¿ tham d¿ cûa SÜ ñoàn 1 Kœ Binh Không VÆn. Phía bên VNCH có các SÜ ñoàn 9, SÜ ñoàn 22, SÜ ñoàn 23, và SÜ ñoàn 25 B¶ Binh, phÓi h®p cùng næm liên Çoàn BiŒt ñ¶ng Quân, l» Çoàn 3 Nhäy Dù, Thi‰t ñoàn 2 Thi‰t Giáp, và m¶t l» Çoàn Thûy Quân Løc Chi‰n. TÃt cä ÇŠu ÇÜ®c Ç¥t dܧi quyŠn chÌ huy cûa ChuÄn Tܧng R.L. Skoemaker (TÜ LŒnh Phó SÜ ñoàn 1 Kœ Binh Không VÆn). (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.240). (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.146)

3-7 tháng 5

Các l¿c lÜ®ng Hoa Kÿ ti‰n vào Mimot b¡t tay v§i các ÇÖn vÎ VNCH trong cu¶c hành quân Toàn Th¡ng 42. Ngày 5 tháng 5 h† chi‰m thÎ xã Snuol. Ngày 6 tháng 5, chi‰n dÎch Toàn Th¡ng 44 b¡t ÇÀu. SÜ ñoàn 25 B¶ Binh Hoa Kÿ mª cu¶c hành quân càn quét Cæn CÙ 354 cûa CSBV trong lãnh th° Cam BÓt vŠ phía Tây cûa tÌnh Tây Ninh, và L» ñoàn 2 thu¶c SÜ ñoàn 1 Kœ Binh Không VÆn Hoa Kÿ tÃn công Cæn CÙ 351 cûa quân B¡c ViŒt cÛng n¢m trong lãnh th° Cam BÓt (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.144). Ngày 7 tháng 5 l¿c lÜ®ng Hoa Kÿ khám phá ÇÜ®c cæn cÙ quân s¿ vï Çåi cûa SÜ ñoàn 7 ViŒt C¶ng. Tåi cæn cÙ này, quân C¶ng Sän Çã thi‰t lÆp 182 công s¿ chi‰n ÇÃu chÙa Ç¿ng vô sÓ quÀn áo, th¿c phÄm, thuÓc men, và quân døng. Ngoài ra, nhiŠu bãi sºa ch»a quân xa, nhà æn, sân tÆp b¡n, l§p h†c, các tråi chæn nuôi gia súc, trên 300 loåi xe c¶ Çû loåi, 30 tÃn gåo, và hÖn 7 tÃn b¡p cÛng Çã ÇÜ®c tìm thÃy. Các vÛ khí tÎch thu gÒm có 1,282 vÛ khí cá nhân, 202 vÛ khí c¶ng Ƕng, 1.5 triŒu viên Çån cho các loåi súng nhÕ, hÖn 26 tÃn chÃt n°, 22 thùng mìn chÓng cá nhân. L¿c lÜ®ng Hoa Kÿ Ç¥t tên cho cæn cÙ này là The City. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.240-1).

8 tháng 5

M¶t cæn cÙ khác n¢m cách The City khoäng 40 km vŠ phía Tây B¡c, theo hܧng Liên TÌnh L¶ 131, bÎ tìm thÃy. Cæn cÙ này ÇÜ®c Ç¥t tên Rock Island East chÙa Ç¿ng khoäng 6.5 triŒu viên Çån phòng không, khoäng 500 ngàn viên Çån cho các loåi súng nhÕ, và hàng ngàn hÕa ti‹n cùng nhiŠu t°ng Çài ÇiŒn thoåi. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.241).

9 tháng 5

Quân Ƕi VNCH mª cu¶c hành quân Cºu Long 1 v§i møc Çích khai thông sông Cºu Long tØ ViŒt Nam ljn Nam Vang (thû Çô Cam BÓt) Ç‹ ÇÜa ViŒt kiŠu hÒi hÜÖng. M¶t l¿c lÜ®ng Ç¥c nhiŒm thûy b¶ gÒm 40 tàu cûa Häi Quân cùng các ÇÖn vÎ Thûy Quân Løc Chi‰n VNCH Çã giúp chuy‹n vÆn 40,000 ÇÒng ViŒt kiŠu tØ Cam BÓt vŠ ViŒt Nam an toàn. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.241).

14 tháng 5

Chi‰n dÎch Bình Tây 2 ÇÜ®c khai diÍn. SÜ ñoàn 22 B¶ Binh VNCH cùng L» ñoàn 2 Thi‰t Kœ VNCH tÃn công Cæn CÙ 701 cûa quân B¡c ViŒt trong lãnh th° Cam BÓt. Cu¶c hành quân kéo dài 2 tuÀn lÍ. Quân Ƕi VNCH tìm thÃy nhiŠu kho chÙa quân døng, vÛ khí, thuÓc men, th¿c phÄm cûa quân B¡c ViŒt. (Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.146).

25-28 tháng 5

Các lÜ®ng lÜ®ng ViŒt Nam C¶ng Hòa tØ hai Liên TÌnh L¶ 7 và 15 ti‰n quân vŠ Kongpong Cham Ç‹ giäi cÙu cho B¶ TÜ LŒnh Quân Khu 1 cûa quân Ƕi Hoàng Gia Cam BÓt Çang bÎ SÜ ñoàn 9 ViŒt C¶ng bao vây. D†c theo Liên TÌnh L¶ 7, Ti‹u ñoàn 272 VC và Trung ñoàn 88 CSBV tÃn công Thi‰t ñoàn 5 VNCH, nhÜng Çã bÎ l¿c lÜ®ng VNCH tiêu diŒt tr†n vËn. Sáng ngày 25, hai thi‰t Çoàn 15 và 18 låi Çánh tan m¶t ti‹u Çoàn VC khác trên Liên TÌnh L¶ 15. Ngày 28 tháng 5, m¶t ti‹u Çoàn VC bÎ thiŒt håi n¥ng nŠ trong m¶t cu¶c giao tranh ác liŒt vŠ phía Tây Nam ÇÒn ÇiŠn Chup. ñ‰n Çây, cu¶c bao vây Kompong Cham cûa quân C¶ng Sän B¡c ViŒt k‹ nhÜ Çã bÎ quân Ƕi VNCH hoàn toàn phá v«. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.239-40).

17 tháng 6

Cu¶c hành quân Cºu Long 2 và 3 ÇÜ®c ti‰n hành v§i møc Çích càn quét khu v¿c phía Nam Cam BÓt, và Ç‹ y‹m tr® quân Ƕi Cam BÓt thi‰t lÆp các cæn cÙ quân s¿ trong vùng. Chi‰n dÎch này k‰t thúc vào ngày 30 tháng 6. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.241).

Tháng 7

Khoäng gi»a tháng 7, l¿c lÜ®ng Hoa Kÿ tåi ViŒt Nam chÌ còn khoäng 298,600 binh sï cùng 39,900 Thûy Quân Løc Chi‰n. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.143).

30 tháng 6

Theo chÌ thÎ cûa T°ng ThÓng Nixon, các l¿c lÜ®ng Hoa Kÿ rút khÕi Cam BÓt trܧc ngày này. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.241).

22 tháng 7

Các l¿c lÜ®ng hành quân VNCH rút quân khÕi lãnh th° Cam BÓt. (NguyÍn ñÙc PhÜÖng, Nh»ng TrÆn ñánh LÎch Sº Trong Chi‰n Tranh ViŒt Nam 1963-75, tr.240).

Tháng 8

SÜ ñoàn 7 Thûy Quân Løc Chi‰n Hoa Kÿ b¡t ÇÀu rút quân khÕi ViŒt Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.143).

Tháng 9 ljn tháng 10

SÜ ñoàn 101 Hoa Kÿ phÓi h®p cùng SÜ ñoàn 1 B¶ Binh VNCH trong chi‰n dÎch Jefferson Glenn ª tÌnh ThØa Thiên. Sau hai tháng hành quân, l¿c lÜ®ng ÇÒng minh tiêu diŒt 2,026 quân C¶ng Sän. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.144).

Tháng 10

L» ñoàn 199 Light Infantry Brigrade r©i ViŒt Nam trª vŠ MÏ. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.143).


SÜ ñoàn 25 B¶ Binh Hoa Kÿ cÛng trª vŠ MÏ n¶i trong næm này. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.143).

K‰t quä

K‰t quä cûa cu¶c hành quân vào Cam BÓt trong næm 1970 ÇÜ®c sº gia Tom Carhart ghi nhÆn nhÜ sau:

  • C¶ng Sän B¡c ViŒt: 11,369 ch‰t, 2,328 tù binh.
  • ViŒt Nam C¶ng Hòa: 538 ch‰t, 3,009 bÎ thÜÖng.
  • Hoa Kÿ: 338 ch‰t, 1,525 bÎ thÜÖng.
  • Chi‰n l®i phÄm do quân Ƕi VNCH và Hoa Kÿ thâu hoåch: 25,000 vÛ khí Çû loåi, 435 xe c¶ Çû loåi, hàng triŒu viên Çån nhÕ, hàng træm ngàn loåi Çån cÓi, hÕa ti‹n, hàng tÃn thuÓc men và th¿c phÄm.
(Tom Carhart, Battles And Campaigns In Vietnam, tr.137).