Trong tháng 3 và tháng 4, toàn bµ Sß Ðoàn 1 Không KÜ Hoa KÏ l¥n lßþt tr· v« nß¾c. Nhßng Læ Ðoàn 3 cüa sß ðoàn này lÕi còn · lÕi Vi®t Nam cho ðªn khoäng giæa nåm 1972 thì m¾i rút ði. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.164).

Tháng 3, Sß Ðoàn 1 Thiªt KÜ Hoa KÏ ðßþc di chuy¬n sang Tây ÐÑc, nhßng mµt chi ðµi cüa sß ðoàn này ðßþc · lÕi Vi®t Nam ðªn khoäng mµt nåm sau. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.164).

Tháng 4 và tháng 5, hai trung ðoàn (1 và 5) cüa Sß Ðoàn 1 Thüy Quân Løc Chiªn Hoa KÏ rút khöi Vi®t Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.164).

Læ Ðoàn 2 thuµc Sß Ðoàn 25 Bµ Binh Hoa KÏ ðßþc di chuy¬n sang Hawaii vào tháng 4 nåm 1971. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.164).

Các ð½n v¸ Hoa KÏ lui binh khöi Vi®t Nam: Læ Ðoàn 3 cüa Sß Ðoàn 1 Không KÜ (tháng 12), Liên Ðoàn 52 Pháo Binh (tháng 6), Læ Ðoàn 173 Nhäy Dù (tháng 8), Læ Ðoàn 1 cüa Sß Ðoàn 1 Bµ Binh (tháng 8), Liên Ðoàn 108 Pháo Binh (tháng 11), và Sß Ðoàn "Americal." (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.164).

Vào khoäng giæa nåm 1971, lñc lßþng Hoa KÏ ðóng tÕi Vi®t Nam chï còn khoäng 190,500 ng߶i. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.164).

Cuµc hành quân Lam S½n 719 ðßþc xem là chiªn d¸ch quân sñ l¾n nh¤t trong nåm 1971. Trong chiªn d¸ch này, Quân еi Vi®t Nam Cµng Hòa t¤n kích sang Lào ð¬ phá hüy h® th¯ng ð߶ng mòn H° Chí Minh cüa Cµng Sän B¡c Vi®t. Hai møc tiêu chánh yªu g°m Cån CÑ 604 n¢m g¥n th¸ tr¤n Tchepone, và Cån CÑ 611 n¢m g¥n biên gi¾i Vi®t-Lào khoäng 20 km v« phía Tây Nam cüa cån cÑ Khe Sanh.

Quân S¯ Ðôi Bên TÕi Chiªn Tr߶ng HÕ Lào:

Cµng Sän: 42,000
Vi®t Nam Cµng Hòa: 16,000
Hoa KÏ: xem ph¥n chú thích bên dß¾i

Chú Thích: Lñc lßþng Hoa KÏ tham chiªn ðßþc chia làm hai ph¥n: các ð½n v¸ Bµ Chiªn (Bµ Binh, Thiªt Giáp, Pháo Binh, Y¬m Trþ Tiªp V§n...) chï hoÕt ðµng trên lãnh th± Vi®t Nam... Thành ph¥n 2 g°m lñc lßþng Không Quân và trñc thång cüa Bµ Binh có nhi®m vø y¬m trþ, chuy¬n v§n và tiªp tª cho các cánh quân Vi®t Nam trên lãnh th± Lào. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Kª HoÕch Hành Quân". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.20).

Phóng а Hành Quân Lam S½n 719

Các ð½n v¸ VNCH tham chiªn:

• Sß Ðoàn 1 Bµ Binh v¾i các Trung Ðoàn 1 và 3 Bµ Binh. Sau này, vào giai ðoÕn ðánh chiªm Tchepone, Trung Ðoàn 2 Bµ Binh (g°m 5 ti¬u ðoàn) m¾i tham chiªn.
• Liên Ðoàn 1 Bi®t еng Quân v¾i các Ti¬u Ðoàn 21, 37 và 39. Sau này ðßþc tång c߶ng thêm Ti¬u Ðoàn 77 Bi®t еng Quân Biên Phòng vào giai ðoÕn cu¯i cüa cuµc hành quân.
• Læ Ðoàn 1 Thiªt KÜ v¾i các Thiªt Ðoàn 11 và 17, sau này ðßþc tång c߶ng thêm Thiªt Ðoàn 7.
• Các Ti¬u Ðoàn 44 và 64 Pháo Binh · Quân Ðoàn 1, trang b¸ ðÕi bác 155 ly.

(Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Chiªn D¸ch Dewey Canyon 2 b¡t ð¥u v¾i quân ðµi Hoa KÏ tr· lÕi tái chiªm cån cÑ Khe Sanh (ðã ðßþc bö tr¯ng k¬ t× sau tr§n ðánh l¾n trong nåm 1968). Quân ðµi ð°ng minh s¨ xØ døng cån cÑ này ð¬ y¬m trþ cho quân ðµi VNCH trong Cuµc Hành Quân Lam S½n 719. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War, tr.165).

Liên Ðoàn 1 Bi®t еng Quân v¾i ba Ti¬u Ðoàn 21, 37 và 39 ðßþc trñc thång v§n t¾i vùng t§p trung quân g¥n Phú Lµc, v« hß¾ng Ðông B¡c Khe Sanh. Liên Ðoàn 1 Bi®t еng Quân s¨ thiªt l§p mµt cån cÑ höa lñc trong ph¥n ð¤t Vi®t Nam y¬m trþ cho các ti¬u ðoàn c½ hæu hoÕt ðµng bên Lào và cûng ð¬ bäo v® m£t B¡c cho cån cÑ chính Khe Sanh, n½i ð£t Bµ Chï Huy Hành Quân Lam S½n 719. Ngày 5 tháng 2, Ti¬u Ðoàn 37 Bi®t еng Quân và Ti¬u Ðoàn 64 Pháo Binh ðßþc b¯c t¾i Phú Lµc. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

H°i 021920H, mµt phän lñc c½ Häi Quân Hoa KÏ thuµc mçu hÕm Ranger trong mµt phi vø Skyspot ðã thä l¥m 2 trái bom CBU vào v¸ trí d×ng quân cüa Thiªt Ðoàn 11 do Trung Tá Bùi Thª Dung chï huy và hai Ti¬u Ðoàn Dù tùng thiªt g¥n Lang Vei. T±ng cµng có 5 ng߶i chªt, 51 b¸ thß½ng và mµt thiªt v§n xa b¸ thiêu hüy. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Thiªt Giáp Vi®t Nam Cµng Hòa kh·i ð¥u Cuµc Hành Quân Lam S½n 719 v¾i trøc tiªn quân ngay trên Qu¯c Lµ 9 ði thÆng sang Lào. Các lñc lßþng bµ chiªn VNCH ðßþc trñc thång MÛ không v§n sang biên gi¾i. Trong phi vø không v§n kh±ng l° này, Hoa KÏ cùng Vi®t Nam Cµng Hòa ðã xØ døng t±ng cµng 659 chiªc trñc thång, g°m 64 trñc thång thám sát nhß OH-6A và OH-58, 177 trñc thång võ trang nhß AH-1 Cobra và UH-1C, và 418 loÕi trñc thång v§n täi nhß UH1H, CH-47, CH-53, và CH-54. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War", tr.167). Lúc 1 gi¶ chi«u ngày hôm ¤y, Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân (BÐQ) do Thiªu Tá Nguy­n Hi®p chï huy ðßþc trñc thång v§n t¾i Bãi Ðáp BÐQ Nam (trong lãnh th± Lào). Phòng không 12.7 ly cüa Vi®t Cµng b¡n lên dæ dµi khiªn 11 quân nhân Bi®t еng Quân b¸ thß½ng. Trñc thång võ trang cüa toán Không KÜ Hoa KÏ b¡n phá các ± phòng không ð¬ bäo v® cho trñc thång tiªp tøc ð± quân. Các cuµc oanh kích này gây mµt s¯ tiªng n± phø và phá hüy mµt s¯ công sñ cüa ð¸ch. Cuµc ð± quân hoàn t¤t vào lúc 11 gi¶ ðêm. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Th¶i tiªt x¤u khiªn vi®c chuy¬n quân b¢ng trñc thång b¸ ðình hoãn 24 gi¶. Các ð½n v¸ Vi®t Nam Cµng Hòa ðã sang Lào trong ngày hôm tru¾c ðã l§p tÑc bung ra hoÕt ðµng trong vùng trách nhi®m. Lúc 3 gi¶ 45 chi«u, Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân chÕm ð¸ch khoäng 4 cây s¯ Tây B¡c Cån CÑ Höa Lñc30. Kªt quä ð¸ch 8 chªt, 1 AK-47 b¸ t¸ch thu. Phía Bi®t еng Quân có mµt quân nhân hy sinh, mµt ng߶i khác b¸ thß½ng. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Th¶i tiªt thu§n lþi h½n. Lúc 1 gi¶ chi«u · g¥n Bãi Ðáp BÐQ Nam, mµt toán 4 trñc thång Không Quân Vi®t Nam ch· các sî quan tham mßu Quân Ðoàn 1 b¸ phòng không 37 ly cüa Cµng Sän b¡n. Kªt quä 2 trñc thång b¸ r½i, t¤t cä m÷i ng߶i trên 2 trñc thång này ð«u b¸ chªt. Chiªc thÑ nh¤t ch· các ÐÕi Tá Trß·ng Phòng 3 và 4 cüa Quân Ðoàn 1. Chiªc thÑ hai ch· 4 phóng viên ngoÕi qu¯c g°m Larry Burrows cüa báo Life, Henri Huet cüa hãng Associated Press, Ken Potter và Keishaburo Shimamoto cüa báo Newsweek. Tin cho biªt v¸ Trß·ng Phòng 3 có mang theo bän ð° hành quân và ð£c l®nh truy«n tin. Tuy quân ta có løc soát nhßng không tìm ra ch² trñc thång b¸ r½i. Do ðó có th¬ quân Cµng Sän ðã b¡t ðßþc các tài li®u quan tr÷ng ngay t× khi cuµc hành quân kh·i ð¥u. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân ðßþc trñc thång v§n t¾i Bãi Ðáp BÐQ B¡c ð¬ tång c߶ng cho Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân ðã tr¤n ðóng Bãi Ðáp BÐQ Nam t× ngày 8 tháng 2. Cùng lúc ðó, Ti¬u Ðoàn 3/1 Bµ Binh ðßþc trñc thång v§n t¾i Cån CÑ Höa Lñc Delta thuµc vùng Nam ð߶ng s¯ 9. Trong khi ðó tÕi vùng trách nhi®m cüa Liên Ðoàn 1 Bi®t еng Quân, ð¸ch gia tång áp lñc r¤t n£ng. Quanh vùng Phú Lµc, Ti¬u Ðoàn 37 Bi®t еng Quân luôn luôn chÕm nhæng toán ti«n phong ð¸ch, ngoài ra, cûng b¸ pháo liên miên. Trên ph¥n ð¤t Lào, các Ti¬u Ðoàn 39 và 21 Bi®t еng Quân là các ð½n v¸ b¸ ð¸ch quân t¤n công thåm dò nhi«u nh¤t. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

H°i 11 gi¶ trßa, Ti¬u Ðoàn 37 Bi®t еng Quân chÕm súng v¾i quân B¡c Vi®t, hÕ 13 Cµng quân, b¡t s¯ng 1, t¸ch thu 10 AK-47. Phía bên Bi®t еng Quân có 4 quân nhân tØ thß½ng và 6 b¸ thß½ng. Hai trñc thång AH-1 Cobra ðªn y¬m trþ b¸ phòng không B¡c Vi®t b¡n r½i khiªn 2 phi hành ðoàn chªt cùng 2 b¸ thß½ng. Lúc 6 gi¶ 25 chi«u, Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân b¡n hÕ 11 bµ ðµi Cµng Sän B¡c Vi®t · mµt ð¸a ði¬m 4 km v« phía Ðông B¡c cüa Bãi Ðáp BÐQ Nam. Ъn 10 gi¶ ðêm, Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân b¸ súng c¯i ð¸ch quân pháo kích làm 6 ng߶i b¸ thß½ng. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Lúc 1 gi¶ 50 sáng, Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân ch§n ðánh mµt ð½n v¸ Cµng Sän, b¡n hÕ 43 tên, t¸ch thu 2 ðÕi bác phòng không 37 ly, 2 thßþng liên 12.7 ly và mµt s¯ lßþng l¾n súng cá nhân và ðÕn dßþc. Phía Bi®t еng Quân có 1 chªt và 10 b¸ thß½ng. Trong khoäng th¶i gian t× 3 ðªn 5 gi¶ sáng, Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân ðøng ðµ lë të v¾i ch×ng mµt trung ðµi Cµng Sän, b¡n hÕ 15 tên. T× 7 gi¶ sáng ðªn 10 gi¶ sáng, Ti¬u Ðoàn 21 lÕi chÕm súng v¾i mµt ð½n v¸ ð¸ch quân (không rõ quân s¯). Mµt quân nhân Bi®t еng Quân chªt cùng 7 ng߶i khác b¸ thß½ng. V« phía Cµng Sän B¡c Vi®t có 4 bµ ðµi b¸ b¡n hÕ, nhßng h÷ b¸ thi®t hÕi nhi«u trên phß½ng di®n quân døng: 300 thùng ðÕn ðÕi bác chiªn xa ðã b¸ lñc lßþng Bi®t еng Quân t¸ch thu. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Lúc 1 gi¶ 30 chi«u, tÕi ð¸a ði¬m phía Nam Bãi Ðáp BÐQ B¡c, Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân b¸ pháo kích làm 5 quân nhân b¸ thß½ng. Lúc 10 gi¶ 45 t¯i, cûng tÕi vùng Nam Bãi Ðáp BÐQ B¡c, mµt thành ph¥n cüa Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân chÕm ð¸ch, hÕ 5 bµ ðµi Cµng Sän, trong khi ðó phía Bi®t еng Quân có 2 ng߶i b¸ thß½ng. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Lúc 10 gi¶ t¯i, tÕi khía B¡c Bãi Ðáp BÐQ Nam, mµt thành ph¥n cüa Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân chÕm ð¸ch không rõ quân s¯. Sáu bµ ðµi Cµng Sän bö xác tÕi chiªn tr߶ng. Chiªn lþi ph¦m do Bi®t еng Quân t¸ch thu g°m 50 trái sáng. Tính cho ðªn nay, các lßþc lßþng VNCH ðã chiªm Bän Ðông ðßþc g¥n mµt tu¥n l­ nhßng không tiªn thêm t¾i g¥n møc tiêu Tchepone. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Ngày 17 tháng 2, tin tình báo cho biªt lñc lßþng tång vi®n c¤p sß ðoàn cüa quân Cµng Sän B¡c Vi®t t× vùng Phi Quân Sñ ðã b¡t ð¥u xâm nh§p phía B¡c vùng hành quân. RÕng sáng ngày 18 tháng 2, Cµng quân gia tång áp lñc vào các ð½n v¸ Bi®t еng Quân VNCH. Các Ti¬u Ðoàn 21 và 39 Bi®t еng Quân b¸ t¤n công thåm dò và pháo kích kiên tiªp. Tuy nhiên, ðßþc pháo binh và phi c½ y¬m trþ r¤t hi®u quä, các Ti¬u Ðoàn Bi®t еng Quân vçn giæ væng v¸ trí. Lúc 8 gi¶ 30 sáng ngày này, Bµ Chï Huy Liên Ðoàn 1 Bi®t еng Quân tÕi Phú Lµc cûng b¸ pháo kích 8 ðÕn súng c¯i 82 ly khiªn 2 chªt và 4 b¸ thß½ng. Tin tình báo do cung t× cüa tù binh xác nh§n Sß Ðoàn 308 Cµng Sän B¡c Vi®t (g°m ba Trung Ðoàn 64, 88, và 102) ðã tham chiªn và hi®n t§p trung quân tÕi vùng trách nhi®m cüa Bi®t еng Quân. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Trung Ðoàn 102 Cµng Sän B¡c Vi®t (thuµc Sß Ðoàn 308) t¤n công Bãi Ðáp BÐQ B¡c. TÕi n½i này, Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân dß¾i quy«n chï huy cüa Thiªu Tá Vû Ðình Khang ðã ch¯ng trä dæ dµi và ch§n ðÑng nhi«u ðþt c߶ng t§p bi¬n ng߶i cüa Cµng quân. Nhi«u trñc thång Hoa KÏ thuµc Ti¬u Ðoàn 158 Combat Assault ðã bay nhi«u phi vø hi¬m nghèo ð¬ tiªp tª và y¬m trþ cho các binh sî Bi®t еng Quân trong tr§n ðánh này. Các pháo ðµi thuµc Ti¬u Ðoàn 44 Pháo Binh ð£t tÕi Phú Lµc v« hß¾ng Ðông và Cån CÑ Höa Lñc 30 v« hß¾ng Nam cûng tác xÕ t¯i ða vào v¸ trí Cµng quân. Ь tránh höa lñc dæ dµi cüa phi pháo, ð¸ch quân ðã li«u lînh áp døng t¯i ða chiªn thu§t "bám sát" vào vòng rào phòng thü cüa Cån CÑ BÐQ B¡c. Nhi«u trñc thång Hoa KÏ ðªn tiªp tª b¸ trúng ðÕn ð¸ch quân vì không nh§n rõ ðßþc ðâu là bÕn ðâu là thù. Thêm vào ðó, vì các v¸ trí cüa Bi®t еng Quân và Cµng Sän B¡c Vi®t quá g¥n nhau nên phi c½ thä bom y¬m trþ cûng r¤t khó khån.

Tr§n ðánh tÕi cån cÑ Bi®t еng Quân B¡c kéo dài su¯t ngày 19 tháng 2. Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân báo cáo ð¸ch t¤n công mÕnh nh¤t vào s߶n phía Ðông b¢ng súng không gi§t trñc xÕ và súng c¯i 82 ly ð£t r¤t g¥n cån cÑ nên b¡n r¤t chính xác. Nhßng sau nhi«u ðþt t¤n công ti«n pháo h§u xung cüa ð¸ch, Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân vçn giæ væng v¸ trí. Cung t× cüa tù binh xác nh§n ð½n v¸ Cµng quân t¤n công là Trung Ðoàn 102, ðßþc trang b¸ toàn vû khí và quân trang m¾i. Trung Ðoàn này có nhi®m vø thanh toán cån cÑ Bi®t еng Quân B¡c b¢ng m÷i giá ð¬ d÷n ð߶ng cho lñc lßþng tång vi®n cüa chúng có th¬ tiªn sâu h½n vào vùng hành quân. Trong tr§n này, quân B¡c Vi®t tuy b¸ thi®t hÕi n£ng nhßng vçn bám sát tr§n ð¸a và liên tiªp m· nhi«u ðþt t¤n công vì chúng ðßþc b± xung quân s¯ và tång vi®n r¤t nhanh chóng. Nhßng ðªn chi«u Cµng quân ðành phäi rút lui ð¬ chïnh ð¯n hàng ngû vì b¸ chªt quá nhi«u. Xác và vû khí ðü loÕi cüa Cµng quân bö lÕi ng±n ngang trên các s߶n ð°i.

Tr§n ðánh ngày 19 tháng 2 là mµt chiªn th¡ng l¾n cüa Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân. Tuy nhiên ti¬u ðoàn này cûng b¸ yªu sÑc ph¥n nào vì nhi«u binh sî b¸ chªt, còn s¯ b¸ thß½ng không ðßþc di tän ðã nhi«u ngày, lÕi không ðßþc tång vi®n hay giäi töa áp lñc. Nguy hi¬m h½n næa, ðÕn dßþc cüa h÷ cûng g¥n cÕn vì ðã không ðßþc tiªp tª.

Ðêm hôm ðó, Cµng quân sau khi b± xung lñc lßþng lÕi tiªp tøc t¤n công. Cûng vào lúc ðó, các cån cÑ Bi®t еng Quân Nam và Phú Lµc b¸ pháo kích và ðánh c¥m chân nên không th¬ tång vi®n hay y¬m trþ hæu hi®u cho ti¬u ðoàn bÕn ðang b¸ áp lñc n£ng n«. Trên b¯n s߶n ð°i bao quanh cån cÑ Bi®t еng Quân B¡c, ð¸ch quân ð°ng loÕt t¤n công bi¬n ng߶i vào các tuyªn phòng thü cüa Bi®t еng Quân. TÕi h¥m chï huy, Thiªu Tá Vû Ðình Khang, v¸ Ti¬u Ðoàn Trß·ng can tr߶ng vçn bình tînh ði«u ðµng ð½n v¸ phòng thü và phän công. Theo l¶i chï dçn cüa Thiªu Tá Khang, mµt nhân viên y tá Hoa KÏ (b¸ k©t lÕi · Bãi Ðáp BÐQ B¡c vì không có trñc thång ðßa anh ta v« h§u cÑ) ðã dùng máy truy«n tin ð¬ liên lÕc v¾i các phi c½ không y¬m Hoa KÏ trên tr¶i. Khi nhæng t÷a ðµ cüa møc tiêu ðßþc chính xác ghi nh§n, các cuµc oanh tÕc t× trên không trung ð«u ðßþc thi hành r¤t chính xác.

Trong khi ðó, tr§n ðánh · hàng rào phòng thü cüa Cån CÑ BÐQ B¡c ðã tr· nên kh¯c li®t. Mµt s¯ bµ ðµi Cµng Sän v×a may m¡n xâm nh§p vào ðßþc bên trong phòng tuyªn ðã g£p sÑc kháng cñ ghê g¾m cüa lñc lßþng phòng thü. Trong các giao thông hào, các binh sî Bi®t еng Quân ðã phäi xØ døng ðªn lßÞi lê và lñu ðÕn ð¬ ðánh b§t lñc lßþng Cµng quân ra khöi cån cÑ. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

T× 7:30 sáng cho ðªn 2:30 chi«u có 32 phi vø oanh tÕc ðßþc gØi ðªn m£t tr§n · Cån CÑ BÐQ B¡c và Cån CÑ BÐQ Nam. M£c d¥u b¸ thi®t hÕi n£ng vì höa lñc không y¬m, Cµng quân vçn tiªp tøc bao vây. Hàng tråm bµ ðµi B¡c Vi®t b¸ tan xác vì bom ðÕn t× các oanh tÕc c½ cüa Hoa KÏ. Tuy nhiên, lñc lßþng Cµng Sän trong vùng ðßþc y¬m trþ b·i mµt r×ng phòng không d¥y ð£c. Các trñc thång MÛ không th¬ ðáp xu¯ng ð¬ täi thß½ng cho b¤t cÑ mµt ai.

Ъn trßa, tình hình nguy c§p. Phi c½ quan sát cho biªt t× khoäng 400 ðªn 500 quân B¡c Vi®t ðang vây kín v¸ trí cüa Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân. Trong tình thª nguy c§p này, không ðßþc tiªp tª, không ðßþc tång vi®n, không ðßþc täi thß½ng, các binh sî h¥u hªt ðã hªt ðÕn, Thiªu Tá Vû Ðình Khang ðành ra l®nh r¶i bö cån cÑ.

Trß¾c khi rút lui, Thiªu Tá Khang có liên lÕc và thông báo cho các phi c½ Hoa KÏ biªt Cån CÑ Bi®t еng Quân B¡c không còn c¯ thü ðßþc næa. Trong khi ðó, các binh sî Bi®t еng Quân vçn không nao núng. H÷ bình tînh ði thu lßþm vû khí và ðÕn dßþc cüa ð¸ch quân ð¬ tiªp tøc tñ v®. Chi«u ngày 20 tháng 2, Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân m· ð߶ng máu xuyên qua vòng vây cüa Cµng quân. Bµ Tß L®nh Hành Quân tÕi Khe Sanh và Liên Ðoàn 1 Bi®t еng Quân tÕi Phú Lµc m¤t liên lÕc vô tuyªn v¾i Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân lúc 5 gi¶ 10 chi«u ngày 20 tháng 2. Mãi t¾i khuya m¾i nh§n ðßþc tin thành ph¥n còn lÕi cüa Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân, g°m g¥n 200 quân nhân trong s¯ ðó có 107 ng߶i còn khä nång chiªn ð¤u và 92 ng߶i b¸ thß½ng, ðã di chuy¬n ðªn ðßþc cån cÑ Bi®t еng Quân Nam cùng v¾i vû khí. Theo các tài li®u báo cáo cüa Hoa KÏ, trong t±ng s¯ trên 400 quân nhân, thi®t hÕi cüa Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân ðßþc ghi nh§n là 178 ng߶i chªt hay m¤t tích, 148 b¸ thß½ng. Thi®t hÕi v« phía Cµng quân g°m 639 chªt và g¥n 500 vû khí b¸ phá hüy hay t¸ch thâu. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Mµt r×ng pháo kích cüa Cµng quân t× trên tr¶i cao ð± §p xu¯ng Cån CÑ BÐQ Nam. Trong su¯t ngày này, mÑc ðµ pháo kích gia tång vô cùng dæ dµi v¾i ðü loÕi ðÕn t× höa ti¬n 122 ly cho ðªn ðÕi bác t¥m xa 130 ly. — bên trong cån cÑ, Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân giæ væng chiªn tuyªn. Hàng tråm tay súng Mû Nâu kªt thành mµt bÑc t߶ng s¡t và ð¦y lui các ðþt c߶ng t§p bi¬n ng߶i kinh h°n cüa Cµng quân. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Xuyên qua màn lß¾i phòng không d¥y ð£t, 13 chiªc trñc thång li«u lînh ðáp xu¯ng Cån CÑ BÐQ Nam ð¬ di tän thß½ng binh. Sau khi mµt s¯ thß½ng binh ðßþc b¯c ði, · bên trong cån cÑ chï còn lÕi khoäng 400 ng߶i -- k¬ cä mµt s¯ binh sî cüa Ti¬u Ðoàn 39 Bi®t еng Quân v×a di tän ðªn. Phía bên ngoài, quân B¡c Vi®t t§p trung lñc lßþng tiªp tøc bao vây ch£t ch¨. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Sau nhi«u tr§n ðánh d¢ng giai, sang ngày 24 tháng 2, Bµ Tß L®nh Hành Quân tÕi Khe Sanh lßþng ð¸nh lÕi tình hình và nh§n th¤y r¢ng n² lñc bäo v® cån cÑ Bi®t еng Quân Nam tr· nên quá n£ng, ðòi höi h¥u hªt các phß½ng ti®n y¬m trþ phi pháo cüa toàn chiªn tr߶ng khiªn các m£t tr§n quan tr÷ng khác không ðßþc y¬m trþ ð¥y ðü nhß ý mu¯n. Do ðó, Bµ Tß L®nh Hành Quân quyªt ð¸nh di tän Ti¬u Ðoàn 21 Bi®t еng Quân b¢ng trñc thång v« Cån CÑ Höa Lñc 30. Ngày 25 tháng 2, cuµc di tän chiªn thu§t b¡t ð¥u. Các binh sî · Cån CÑ BÐQ Nam ðßþc trñc thång di chuy¬n ðªn Cån CÑ Höa Lñc 30. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

Cån CÑ Höa Lñc 31 b¸ Cµng quân tràn ng§p. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.28). Cån cÑ này n¢m trên mµt ng÷n ð°i nhö cao 456 thß¾c, cách Cån CÑ A Lß¾i (Bän Ðông) khoäng 8 km v« phía B¡c, và ðây cûng là n½i ðóng quân cüa Bµ Chï Huy Læ Ðoàn 3 Nhäy Dù do ÐÕi Tá Nguy­n Vån Th÷ chï huy. Trong ngày 25 tháng 2, quân Cµng Sän xung phong 3 l¥n và ðã b¸ thi®t hÕi vô cùng ghê g¾m. Hai ðþt t¤n công ð¥u tiên cüa h÷ b¸ bë gãy. Quân Cµng Sän phäi xung phong ðªn l¥n thÑ ba v¾i sñ y¬m trþ cüa mµt c½n bão lØa pháo binh, mµt r×ng mßa c¯i ðü loÕi, cµng thêm tr§n ðánh bi¬n ng߶i §p vào t× ba phía có cä chiªn xa hÕng n£ng T-54 ði kèm, thì lúc ðó m¾i bÑng n±i Cån CÑ Höa Lñc 31 tÕi HÕ Lào.

Tài li®u v« tr§n ðánh · Cån CÑ Höa Lñc 31 ðßþc ph± biªn trong Nguy®t San Ðoàn Kªt s¯ 45 xu¤t bän vào tháng 11 nåm 1993. Xin ðßþc trích dçn mµt ðoÕn ng¡n dß¾i ðây:

"Lúc này hàng rào phòng thü cüa cån cÑ ðã b¸ chiªn xa ð¸ch xé nát tÕi nhi«u n½i, nhßng nhæng t± chiªn ð¤u cüa quân Dù vçn anh dûng chiªn ð¤u và hÕ r¤t nhi«u ð¸ch quân... ChÆng bao lâu, nhæng chiªn xa còn lÕi cüa ð¸ch quân leo ðßþc lên ðïnh ð°i v¾i bµ binh ð¸ch tràn theo xông vào nhæng h¥m phòng thü. Sau ðó là tr§n tØ chiªn cu¯i cùng cüa Ti¬u Ðoàn 3 Dù v¾i ð¸ch quân ngay trong giao thông hào. T×ng trái lñu ðÕn n± làm banh xác Cµng quân cûng nhß các chiªn binh Dù tØ thü." (Tr¥n в C¦m, "Chiªn D¸ch HÕ Lào: Tr§n Ðánh Cüa Ti¬u Ðoàn 3 Dù TÕi аi Ma 31". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.43).

"...ChÆng bao lâu, không b¸ ngån cän ðã tràn t¾i sát h¥m chï huy cüa ÐÕi Tá Nguy­n Vån Th÷ và các công sñ phòng thü kª c§n. ÐÕi Úy PHß½ng, Ti¬u Ðoàn Phó Ti¬u Ðoàn 3 Pháo Binh Dù, gØi ði mµt ði®n vån chót trên h® th¯ng truy«n tin ð¬ cäm ½n và vînh bi®t các ð½n v¸ bÕn ðã hªt lòng y¬m trþ! Mµt s¯ ð¸ch quân lao xu¯ng h¥m chï huy b¸ chªt tan xác cùng v¾i Thiªu Tá Hi«n, Tham Mßu Trß·ng Læ Ðoàn 3 Dù, vì trái lñu ðÕn cu¯i cùng cüa ông. Ð¥u h¥m phía bên kia, ng߶i anh hùng Mû Ðö trên аi Ma 31, ÐÕi Úy Nguy­n Vån Ðß½ng (Pháo еi Trß·ng Pháo еi B3 Dù) sau khi xØ døng ðªn kh¦u ðÕi bác 105 cu¯i cùng ð¬ b¡n vào xe tång ð¸ch, ðã dùng súng ng¡n ð¬ b¡n vào kë thù, ch×a viên ðÕn cu¯i cùng cho chính mình!" (Tr¥n в C¦m, "Chiªn D¸ch HÕ Lào: Tr§n Ðánh Cüa Ti¬u Ðoàn 3 Dù TÕi аi Ma 31". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.43).

Tuy quân Cµng Sän chiªm ðßþc Cån CÑ Höa Lñc 31, nhßng h÷ ðã phäi ð±i mµt giá quá ð¡t trong tr§n này. Theo tài li®u ph± biªn trong Nguy®t San Ðoàn Kªt (s¯ 45, tháng 11 nåm 1993), t±ng kªt thi®t hÕi ðôi bên trong tr§n ðánh tÕi Cån CÑ Höa Lñc 31 ðßþc ghi nh§n nhß sau: Vi®t Nam Cµng Hòa: 155 tØ thß½ng, 6 ðÕi bác 105 ly b¸ phá hüy. Cµng Sän B¡c Vi®t: hàng ngàn tØ thß½ng cùng 11 chiªn xa T-54 và PT-76 b¸ b¡n hÕ tÕi ch² (Tr¥n в C¦m, "Chiªn D¸ch HÕ Lào: Tr§n Ðánh Cüa Ti¬u Ðoàn 3 Dù TÕi аi Ma 31". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.43).

Trung Tß¾ng Dß Qu¯c Яng ra l®nh cho mµt phân ðoàn Thiªt Giáp và 2 ÐÕi еi thuµc Ti¬u Ðoàn 8 Dù ðang hoÕt ðµng tÕi vùng b¡c A Lß¾i l§p tÑc ðªn tång vi®n cho Cån CÑ Höa Lñc 31 cách ch×ng 6 cây s¯ v« hß¾ng B¡c ðang b¸ ð¸ch quân vây hãm. Lñc lßþng tiªp cÑu này g°m các chiªn xa và thiªt v§n xa thuµc Thiªt Ðoàn 11 và 17 KÜ Binh. Hai ðÕi ðµi Dù do Thiªu Tá Phú, Ti¬u Ðoàn Phó Ti¬u Ðoàn 8 Dù chï huy. Nhßng g£p tr· ngÕi vì ð¸a thª xa lÕ, ð߶ng r×ng núi di chuy¬n khó khån lÕi b¸ ð¸ch quân phøc kích liên miên nên cánh quân này ðã không k¸p giäi vây Cån CÑ Höa Lñc 31. Khi ð¸ch quân tràn ng§p Cån CÑ Höa Lñc 31 vào h°i 251800H, toán Thiªt Giáp chï còn cách ch×ng hai cây s¯. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Sau khi Cån CÑ Höa Lñc 31 b¸ r½i vào tay ð¸ch quân, Tß¾ng Яng ra l®nh cho toán quân cÑu vi®n hþp cùng thành ph¥n còn lÕi cüa Ti¬u Ðoàn 3 Dù phän công chiªm lÕi v¸ trí này. Toán Thiªt Giáp l¥n ð¥u tiên ðøng ðµ dæ dµi v¾i các chiªn xa ð¸ch tÕi vùng g¥n Cån CÑ Höa Lñc 31. Trong tr§n xa chiªn này, Thiªt Ðoàn 17 KÜ Binh báo cáo b¡n hÕ 22 chiªn xa ð¸ch, g°m 6 chiªc T-54 và 16 chiªc PT-76 mà không b¸ thi®t hÕi mµt chiªn xa nào vì ðÕn thiªt giáp ð¸ch. Tuy nhiên, có 5 chiªn xa M-41 b¸ hß hÕi vì ðÕn B-40 và B-41 cüa bµ binh ð¸ch. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

иch quân dùng bµ binh và chiªn xa toan tràn ng§p lñc lßþng Thiªt Giáp, nhßng v¾i sñ y¬m trþ hæu hi®u cüa các trñc thång võ trang, toán Thiªt Giáp và quân Dù ð¦y lui ð¸ch quân, nhi«u chiªn xa ð¸ch cûng b¸ b¡n hÕ. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Trung Tß¾ng Hoàng Xuân Lãm bay vào Sài Gòn ð¬ trình b¥y trß¾c T±ng Th¯ng Nguy­n Vån Thi®u và ÐÕi Tß¾ng T±ng Tham Mßu Trß·ng Cao Vån Viên v« kª hoÕch ðánh chiªm Tchepone nhß sau: Hai Læ Ðoàn 258 và 147 Thüy Quân Løc Chiªn s¨ xu¤t tr§n thay thª quân Sß Ðoàn 1 Bµ Binh hi®n ðang ðäm trách m£t tr§n Nam ð߶ng s¯ 9 tÕi vùng núi Cô R¯c. Læ Ðoàn 369 Thüy Quân Løc Chiªn còn lÕi ðßþc không v§n t¾i Khe Sanh liên tiªp trong ba ngày 1, 2 và 3 tháng 3 là thành ph¥n tr× b¸. Sß Ðoàn 1 Bµ Binh g°m có các Trung Ðoàn 1 và 3 s¨ tiªn quân b¢ng trñc thång v§n v« hß¾ng Tây B¡c. Các ð½n v¸ này có nhi®m vø thiªt l§p mµt chu²i cån cÑ höa lñc m¾i trên nhæng cao ði¬m phía Nam sông Sepone, sâu h½n trong ph¥n ð¤t Lào ð¬ y¬m trþ cho cánh quân thuµc Trung Ðoàn 2 Bµ Binh ðánh thÆng vào Tchepone. Sß Ðoàn Dù và Læ Ðoàn 1 Thiªt KÜ vçn ch¸u trách nhi®m giæ an ninh m£t b¡c ð߶ng s¯ 9. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

иch quân sau khi ðßþc tång vi®n, t¤n công toán Thiªt Giáp l¥n thÑ hai nhßng cûng b¸ thäm bÕi. Tuy chßa b¸ tràn ng§p, nhßng vì s¯ thß½ng vong khá cao lÕi không ðßþc tän thß½ng và tiªp v§n khó khån nên khä nång tác chiªn cüa toán quân tång vi®n b¸ giäm sút r¤t nhi«u. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Ti¬u Ðoàn 2 Nhäy Dù VNCH phäi di tän chiªn thu§t khöi Cån CÑ Höa Lñc 30. Sau ba ngày di chuy¬n trong r×ng già, ti¬u ðoàn ðßþc trñc thång b¯c v« Khe Sanh. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.28).

Ti¬u Ðoàn 7 Thüy Quân Løc Chiªn thuµc Læ Ðoàn 147 ðßþc trñc thång v§n t¾i Cån CÑ Höa Lñc Delta. Ti¬u Ðoàn 2/3 Bµ Binh ðã b¸ thi®t hÕi khá n£ng trong các tr§n ðánh trß¾c ðây tÕi Cån CÑ Höa Lñc Hotel 2 ðßþc ðßa v« h§u cÑ. Thành ph¥n còn lÕi cüa Trung Ðoàn 3 Bµ Binh di chuy¬n ðªn vùng Cån CÑ Höa Lñc Delta 1 và Bãi Ðáp Brown. Trong 3 ngày liên tiªp, Bµ Chï Huy Læ Ðoàn 147 cùng hai Ti¬u Ðoàn 2 và 4 còn lÕi ðßþc trñc thång v§n t¾i Cån CÑ Höa Lñc Delta. Toàn bµ Læ Ðoàn 258 ðßþc trñc thång v§n t¾i Cån CÑ Höa Lñc Hotel. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Quân Cµng Sän m· cuµc t¤n công l¥n thÑ ba, l¥n này có cä mµt trung ðoàn chiªn xa y¬m trþ. Các chiªn sî VNCH tuy b¸ yªu thª vì ð¸ch quân quá ðông nhßng vçn anh dûng chiªn ð¤u. Trong lúc tình hình nguy ng§p thì các c¯ v¤n Thiªt Giáp tÕi Khe Sanh liên lÕc ðßþc v¾i các Pháo Ðài bay B-52 ð¬ yêu c¥u y¬m trþ. Trong tình trÕng kh¦n c¤p, các phi vø "Arc Light" này ðã ðßþc dùng nhß phi c½ chiªn lßþc y¬m trþ c§n phòng, thä bom r¤t sát phòng tuyªn cüa quân bÕn. Kªt quä ð¸ch quân phäi bö chÕy khi nhi«u chiªn xa cûng nhß bµ ðµi b¸ loÕi ra ngoài vòng chiªn. Sau ðó, toán Thiªt Giáp phá ðßþc vòng vây tr· v« A Lß¾i.

(T±ng kªt, trong khi thi hành nhi®m vø tiªp Ñng Cån CÑ Höa Lñc 31 t× ngày 25 tháng 2 cho t¾i 3/3, toán Thiªt Giáp và quân Dù tùng thiªt b¸ thi®t hÕi 27 tØ thß½ng, 200 b¸ thß½ng, khoäng 30 xe thiªt giáp ðü loÕi b¸ phá hüy. Phía ð¸ch có 6 chiªn xa T-54, 17 PT-76, 2 xe v§n täi Molotova b¸ phá hüy, trên 1,000 tên ð¸ch b¸ chªt, 2 b¸ b¡t s¯ng và trên 300 vû khí ðü loÕi b¸ t¸ch thâu.).

(Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Kª hoÕch ðánh chiªm Tchepone ðßþc thi hành. Ti¬u Ðoàn 3 (thuµc Trung Ðoàn 1 cüa Sß Ðoàn 1 Bµ Binh) ðßþc trñc thång b¯c ðªn bãi ðáp LoLo trên mµt ng÷n ð°i v¾i cao ðµ 723 thß¾c cách th¸ tr¤n Tchepone 13 km v« hß¾ng Ðông Nam. Höa lñc phòng không cüa Cµng quân quá mÕnh m¨ nên cuµc ð± quân tÕm th¶i b¸ trì hoãn. Hai trñc thång võ trang Hoa KÏ b¸ b¡n r½i, mµt s¯ trñc thång v§n täi khác b¸ thi®t hÕi ðáng k¬. Tài li®u "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone" do Tr¥n б C¦m biên soÕn có ghi lÕi cuµc ð± quân hãi hùng này nhß sau:

...khi chiªc trñc thång ð¥u tiên chu¦n b¸ ðáp, ð¸ch quân ð°ng loÕt khai höa. Súng phòng không ðü loÕi ðan mµt màng lß¾i lØa d¥y ð£c khüng khiªp bao phü chiªc trßp30c thång trong bãi ðáp và chøp g÷n nhæng trñc thång ðang bay lßþn trên tr¶i... Mµt c£p trñc thång võ trang ðßþc g÷i t¾i ð¬ d§p tát nhæng ± phòng không, nhßng ð¸ch vçn b¡n lên dæ dµi khiªn cä hai chiªc ð«u b¸ b¡n r½i. Các trñc thång ch· quân khác không th¬ nào ðáp xu¯ng.

Trong bài viªt, tác giä cûng có ghi lÕi chiªn tích cüa mµt toán cäm tØ quân tÕi bãi ðáp trñc thång LoLo:

Cuµc ð± quân phäi trì hoãn ðªn ba l¥n ð¬ phi c½ oanh kích thêm nh¢m tiêu di®t nhæng h÷ng súng ca xÕ b¡n r¤t chính xác cüa Cµng quân. Уc bi®t có mµt ± phòng không 37 ly ðôi ðßþc Cµng quân d¤u kín trong mµt hang núi cao, chï cách LoLo ch×ng vài tråm thß¾c ðã tác xÕ r¤t chính xác gây nhi«u thi®t hÕi cho toán trñc thång. Nhi«u phi tu¥n phän lñc cûng nhß trñc thång võ trang ðã nhào xu¯ng thä bom và b¡n phá ð¬ d§p t¡t h÷ng súng này nhßng vô hi®u.

Ъn trßa, ÐÕi Tá Nguy­n Vån Ði«m trên trñc thång chï huy nóng ruµt ra l®nh cho Thiªu Tá Toàn phäi tri®t hÕ ± phòng không này b¢ng m÷i giá ð¬ trñc thång kh±ng l° câu ðÕi bác 105 t¾i. Mµt ± cäm tØ do HÕ Sî 1 Nguy­n Vån Ðþi chï huy, g°m b¯n ng߶i, thuµc ÐÕi еi 1, tình nguy®n thi hành nhi®m vø khó khån này. Toán cäm tØ ðßþc tr÷ng pháo t× A Lß¾i và Cån CÑ Höa Lñc Brown b¡n che ch·, phäi bò g¥n t¾i n½i r°i dùng lñu ðÕn và M-72 b¡n thÆng m¾i thanh toán ðßþc ± súng nguy hi¬m này...

Cu¯i cùng, vào khoäng 18:30H cùng ngày, Ti¬u Ðoàn 3 (thuµc Trung Ðoàn 1, Sß Ðoàn 1 Bµ Binh) v¾i trên 500 binh sî cûng vßþt qua ðßþc màng lß¾i cüa tØ th¥n, ð± xu¯ng bãi ðáp và l§p tÑc t± chÑc vòng ðai an ninh cån cÑ. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.33).

Ti¬u Ðoàn 3/1 Bµ Binh ðßþc trñc thång v§n t¾i Cån CÑ Höa Lñc Lolo, t÷a ðµ XD 431371, khoäng 13 cây s¯ ðông nam Tchepone. Cuµc ð± quân r¤t gay go và phäi ðình hoãn nhi«u l¥n vì tr§n ð¸a pháo phòng không ð¸ch vô cùng ác li®t. Trong khi ðó, Trung Ðoàn 2 m¾i tham chiªn b¡t ð¥u r¶i Ðông Hà ð¬ ðªn ði¬m t§p trung. Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 2 Bµ Binh cùng v¾i Ti¬u Ðoàn 2/2 t¾i Khe Sanh h°i 031030H, Ti¬u Ðoàn 1/2 ðªn n½i h°i 032130H. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 1 Bµ Binh do ÐÕi Tá Nguy­n Vån Ði«m chï huy cùng v¾i Ti¬u Ðoàn 4 (thuµc Trung Ðoàn 1) do Trung Tá Lê Hu¤n làm ti¬u ðoàn trß·ng và mµt pháo ðµi ðÕi bác 105 ly ðßþc trñc thång ðßa ðªn bãi ðáp LoLo. Lúc này lñc lßþng phòng không B¡c Vi®t quanh bãi ðáp h¥u nhß ðã b¸ tiêu di®t hoàn toàn. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.34).

Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 1 Bµ Binh và Ti¬u Ðoàn 2/1 cùng pháo binh ðßþc trñc thång v§n ðªn Lolo. Ti¬u Ðoàn 4/1 ðßþc trñc thång v§n ðªn Bãi Ðáp Liz, t÷a ðµ XD 376394, khoäng 6 cây s¯ tây tây b¡c Lolo. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Ti¬u Ðoàn 4 và Ti¬u Ðoàn 2 (thuµc Trung Ðoàn 2, Sß Ðoàn 1 Bµ Binh) ðßþc trñc thång v§n ðªn Cån CÑ Höa Lñc Sophia, khoäng 5 km v« hß¾ng Ðông Nam cüa th¸ tr¤n Tchepone. — n½i này höa lñc phòng không B¡c Vi®t cûng mÕnh. Nhßng nh¶ các phi vø oanh tÕc cùng pháo binh y¬m trþ b¡n t× Cån CÑ LoLo nên cuµc ð± quân ðã ðßþc thành công nhanh chóng. Chï có hai trñc thång võ trang loÕi UH-1C cùng hai trñc thång ch· quân khác b¸ b¡n hÕ. Mµt s¯ khác tuy b¸ trúng ðÕn, nhßng thi®t hÕi không ðáng k¬.

Nguy®t San Ðoàn Kªt, ¤n bän tháng 6 nåm 1997, có ghi lÕi mµt sñ vi®c r¤t cäm xúc · bãi ðáp LoLo. Ðó là hành ðµng quên-mình-hy-sinh ð¥y ý nghîa cüa Thiªu Tá иnh -- mµt v¸ sî quan Bµ Binh VNCH -- giæa vòng vây nguy hi¬m:

Trong cuµc ð± quân (· bãi ðáp Sophia), Thiªu Tá иnh, Ti¬u Ðoàn Trß·ng Ti¬u Ðoàn 5 (Trung Ðoàn 2 Bµ Binh), ng°i trên chiªc nón s¡t cüa mình ð£t trên sàn trñc thång ch· quân. Ông b¸ mµt viên ðÕn phòng không 12.7 ly xuyên qua sàn trñc thång, qua chiªc nón s¡t và tr± t× mông lên t¾i vai. Tuy b¸ thß½ng nhßng Thiªu Tá иnh r¤t bình tînh, ông không ð¬ lµ vë ðau ð¾n hay hoäng sþ ð¬ thuµc c¤p biªt, sþ h÷ m¤t tinh th¥n.

Khi trñc thång m¾i xà xu¯ng nhßng còn khá cao trên bãi ðáp, vài ng߶i lính tính nhäy xu¯ng, nhßng Thiªu Tá иnh n¡m vai h÷ lÕi và bäo: "Trñc thång còn cao l¡m."

Lúc trñc thång xu¯ng th¤p h½n, lính ðã nhäy ra hªt. Ng߶i c§n v® cüa Thiªu Tá иnh th¤y ông ng°i yên, bèn lay vai døc ông nhäy ra. Khi th¤y tay bê bªt máu và Thiªu Tá иnh không trä l¶i, ng߶i lính m¾i biªt Thiªu Tá иnh ðã chªt ng°i trên trñc thång. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.34).

Khi các ð½n v¸ Bµ Binh VNCH ð± quân xong xuôi, h÷ li«n bung ra løc soát. Hàng tråm xác chªt cüa bµ ðµi Cµng Sän ðßþc phát hi®n. Nhæng xác chªt này ð«u b¸ tan tàn dß¾i sÑc công phá kinh khiªp cüa ðü loÕi ðÕn phi pháo do lñc lßþng ð°ng minh b¡n y¬m trþ. Sáng ngày 5 tháng 3, Ti¬u Ðoàn 4 Thüy Quân Løc Chiªn VNCH m· cuµc hành quân täo thanh, hÕ ðßþc 130 ð¸ch quân, t¸ch thâu và phá hüy nhi«u vû khí. Lúc ¤y Ti¬u Ðoàn 4 (Trung Ðoàn 1 Bµ Binh) cûng chÕm súng v¾i ð¸ch quân. H÷ hÕ ðßþc 41 bµ ðµi Cµng Sän tÕi chiªn tr߶ng. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.34).

Trung Ðoàn 2 Bµ Binh dñ trù ð± quân xu¯ng Cån CÑ Höa Lñc Sophia, t÷a ðµ XD 346498, khoäng 4 cây s¯ rßÞi Ðông Nam Tchepone vào h°i 051100H, nhßng vì th¶i tiªt x¤u nên phäi trì hoãn. Mãi t¾i 051320H, các Ti¬u Ðoàn 4 và 5/2 m¾i ðßþc ð± xu¯ng Sophia ðß¾i höa lñc phòng không khá mÕnh cüa ð¸ch quân. T¾i 051900H, cuµc ð± quân m¾i hoàn t¤t. Tám kh¦u ðÕi bác 105 ly cûng ðßþc ð± xu¯ng tr§n ð¸a. T¾i lúc này, Tchepone ðã n¢m trong t¥m pháo binh Quân Lñc Vi®t Nam Cµng Hòa và coi nhß b¸ quân Trung Ðoàn 2 kh¯ng chª. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Trong mµt cuµc hành quân không v§n ðÕi quy mô, 120 chiªc UH-1 ðßa hai ti¬u ðoàn VNCH t× Khe Sanh ðªn th¸ tr¤n Tchepone. Các ð½n v¸ VNCH løc soát và tiêu hüy mµt s¯ quân døng to l¾n cüa quân Cµng Sän B¡c Vi®t g°m 76 kh¦u ðÕi bác, 106 chiªn xa, 405 xe v§n täi, 1,934 súng cµng ð°ng, 5,066 súng cá nhân, 12,000 t¤n gÕo, và 800 t¤n ðÕn dßþc ðü loÕi. (Will Fowler, "The Vietnam Story", tr.165).

Hôm nay là ngày ðánh vào Tchepone. Khe Sanh b¸ pháo kích b¢ng höa ti­n 122 ly nhßng chï b¸ thi®t hÕi nh©. T±ng cµng có khoäng 120 trñc thång thä hai Ti¬u Ðoàn 2 và 3/2 xu¯ng Bãi Ðáp Hope, t÷a ðµ XD 344478, khoäng 4 cây s¯ ðông b¡c Tchepone. Ъn 061343H, cä hai Ti¬u Ðoàn này và mµt thành ph¥n cüa ÐÕi еi Trinh Sát cùng Bµ Chï Huy nh© Trung Ðoàn 2 ðã có m£t tÕi Bãi Ðáp Hope. Trong khi ðó, Ti¬u Ðoàn 1/1 ðßþc ð± xu¯ng Lolo ð¬ tång c߶ng. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

иch pháo kích Lolo, n½i ð£t Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 1 Bµ Binh. Ti¬u Ðoàn 2/2 løc soát vùng Ðông Tchepone trong khi Ti¬u Ðoàn 3/2 do Thiªu Tá Tr¥n Ng÷c Huª chï huy ðánh thÆng vào Tchepone nhßng chï g£p sÑc kháng cñ lë të. Thiªu tá Huª ðßþc thång c¤p Trung Tá ð£c cách tÕi m£t tr§n. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Khoäng 1,000 binh sî Bµ Binh VNCH vào Tchepone. H÷ tìm th¤y nhi«u vû khí cùng xác chªt Cµng quân ðã b¸ tan nát vì nhæng phi vø B-52 trß¾c ðây. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.35).

Lúc b¤y gi¶, quân Trung Ðoàn 2 Bµ Binh ph¯i trí nhß sau: Ti¬u Ðoàn 3 trong th¸ tr¤n Tchepone tÕi t÷a ðµ XD 323444. Ti¬u Ðoàn 2 tÕi b¶ B¡c sông Sepone, t÷a ðµ XD 335432. Ti¬u Ðoàn 4 tÕi b¶ Nam sông Sepone, t÷a ðµ XD 332423. Ti¬u Ðoàn 5 tr¤n ðóng Sophia. T¾i trßa, quân Trung Ðoàn 2 t§p trung tÕi b¶ sông Sepone. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Ðêm 8 tháng 3, các Ti¬u Ðoàn 2 và 3 m· cuµc hành quân càn quét v« hß¾ng Ðông th¸ tr¤n Tchepone. T× ðó, h÷ di chuy¬n v« hß¾ng Nam, vßþt sông Sepone và tiªn v« hß¾ng Cån CÑ Höa Lñc Sophia. (Tr¥n в C¦m, "Hành Quân Lam S½n 719: Møc Tiêu Tchepone". Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 6 1997, tr.35).

Sáng s¾m, h°i 090200H, hai Ti¬u Ðoàn 2 và 3/2 b¡t ð¥u vßþt sông Sepone t× b¶ b¡c sang b¶ nam, hoàn t¤t lúc 090600H. T¾i 090900H, hai ti¬u ðoàn này v« t¾i Sophia. Cuµc t¤n công vào Tchepone coi nhß hoàn t¤t. Tß¾ng Lãm bay vào Sài Gòn ð¬ báo tin chiªn th¡ng và trình bày kª hoÕch rút quân cùng T±ng Th¯ng Thi®u và ÐÕi Tß¾ng Viên. Theo kª hoÕch này, mµt s¯ quân Trung Ðoàn 2 s¨ bö Sophia ð¬ chiªm ðóng v¸ trí m¾i tÕi Bãi Ðáp Brick, t÷a ðµ XD 589299, khoäng 9 cây s¯ Nam A Lß¾i, g¥n ð߶ng 926. Ph¥n còn lÕi s¨ ðßþc trñc thång v§n t¾i nhæng v¸ trí phía tây và nam cüa Brick. Sau ðó, quân Trung Ðoàn 2 Bµ Binh s¨ løc soát khu Binh TrÕm 33 và ð߶ng 914 theo hß¾ng tây nam. Hai Trung Ðoàn 1/2 và 2/2 Bµ Binh s¨ hành quân tÕi vùng này trong vùng t× 7 ðªn 10 ngày. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

иch pháo kích dæ dµi vào Sophia khiªn 6 trong s¯ 8 kh¦u ðÕi bác 105 ly b¸ hß hÕi. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Quân Trung Ðoàn 2 Bµ Binh ðøng ðµ th߶ng xuyên v¾i ð¸ch quanh Sophia. Trung Ðoàn 2 Bµ Binh ðßþc l®nh di chuy¬n b¢ng ð߶ng bµ t× Sophia ðªn Liz. Trong khoäng t× 111400H ðªn chi«u t¯i, Ti¬u Ðoàn 2/2 ðßþc trñc thång b¯c t× Liz ð¬ ð± xu¯ng bãi ðáp Brown, t÷a ðµ XD 505357. Ti¬u Ðoàn 5/2 ðßþc trñc thång v§n t¾i mµt ð¸a ði¬m cách Sophia 2 (Sophia East) khoäng 1 cây s¯ v« hß¾ng b¡c ð¬ bäo v® Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 2 ðang ðóng tÕi ðây. Ti¬u Ðoàn 4/2 có nhi®m vø tr¤n giæ Sophia ð¬ Trung Ðoàn lui quân. Bu±i trßa cùng ngày, Ti¬u Ðoàn 4 chÕm ð¸ch r¤t n£ng cách Sophia ch×ng 1 cây s¯ v« phía nam. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

H°i 121635H, Ti¬u Ðoàn 3/2 ðßþc trñc thång v§n t¾i Bãi Ðáp Moon, t÷a ðµ XD 495336, khoäng 1 cây s¯ nam Sophia 2, hoàn t¤t lúc 121645H. Ti¬u Ðoàn 4/2 là ð½n v¸ cu¯i cùng r¶i Sophia, ðßþc trñc thång v§n ð± xu¯ng Brown h°i 121745H. T¤t cä 8 kh¦u ðÕi bác 105 ly bö lÕi ð«u b¸ phi c½ dµi bom phá hüy. T¾i lúc này, Cån CÑ Höa Lñc Lolo, n½i Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 1 Bµ Binh tr¤n ðóng là cån cÑ sâu nh¤t v« hß¾ng tây trong ph¥n ð¤t Lào cüa QLVNCH. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Khi Trung Ðoàn 2 Bµ Binh r¶i khu vñc phía tây Lolo, các Trung Ðoàn 1 và 31 thuµc Sß Ðoàn 2 Vi®t Cµng b¡t ð¥u t¤n công các v¸ trí cüa Trung Ðoàn 1 Bµ Binh quanh Lolo khiªn các ð½n v¸ này phäi di chuy¬n v« g¥n cån cÑ chính. Lolo cûng b¸ pháo kích dæ dµi. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

иch b¡t ð¥u t¤n công Lolo, m· ð¥u b¢ng tr§n ð¸a pháo kh¯c li®t g°m ðÕi pháo 130 ly, 152 ly và höa ti­n 122 ly khiªn các ðÕi bác 105 tÕi Lolo ð«u b¸ hß hÕi. иch vây ch£t Lolo khiªn trñc thång không th¬ tän thß½ng và tiªp tª ðßþc. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Quân Trung Ðoàn 1 Bµ Binh tÕi Lolo b¸ vây ch£t, không ðßþc tiªp tª và tän thß½ng, nên ðßþc l®nh rút bö. Kª hoÕch di tän ðßþc hoÕch ð¸nh nhß sau: Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 1 và các ð½n v¸ quanh Lolo s¨ di chuy¬n b¢ng ð߶ng bµ v« hß¾ng Ðông. Ti¬u Ðoàn 4/1 có nhi®m vø · lÕi Lolo ch§n ð¸ch ð¬ Trung Ðoàn phá vòng vây rút lui. Sau ðó, Bµ Chï Huy Trung Ðoàn ðßþc trñc thång b¯c v« Khe Sanh. Ti¬u Ðoàn 4/1 · lÕi b¸ thi®t hÕi n£ng, Ti¬u Ðoàn Trß·ng là Trung Tá Lê Hu¤n và t¤t cä các sî quan ð«u b¸ tØ thß½ng. Trung Tá Hu¤n là ti¬u ðoàn trß·ng thâm niên cùa Sß Ðoàn 1 Bµ Binh, ông b¸ tØ thß½ng vì mµt tràng ðÕn AK b¡n g¥n cüa Cµng quân trong lúc ði«u ðµng binh sî c§n chiªn v¾i ð¸ch. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Thành ph¥n còn lÕi cüa Ti¬u Ðoàn 4/1 phá vòng vây rút khöi Lolo. B¯n ðÕi bác 155 ly và b¯n ðÕi bác 105 bö lÕi sau ðó b¸ phi c½ dµi bom phá hüy. Trong khi Lolo b¸ tràn ng§p, quân Trung Ðoàn 2 ðang løc soát tÕi các møc tiêu CØa Tùng và CØa Vi®t phía ðông nam Sophia, d÷c theo ð߶ng 914, phá hüy nhi«u kho quân døng. Bu±i trßa, Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 3 Bµ Binh và Ti¬u Ðoàn 4/3 ðßþc trñc thång b¯c t× Delta 1 v« cån cÑ Hàm Nghi trong ph¥n ðât Vi®t Nam vào h°i 121220H. Ti¬u Ðoàn 1/3 còn lÕi tr¤n giæ Delta 1. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Thành ph¥n còn lÕi cüa Ti¬u Ðoàn 4/1 sau khi rút khöi Lolo ði chuy¬n t¾i b¶ sông Sepone, b¸ ð¸ch ðu±i k¸p và vây ch£t. Tuy ðÕn dßþc ðã h¥u cÕn, nhßng ng߶i chï huy cao c¤p nh¤t còn lÕi là Trung Sî Trung еi Phó Nguy­n Vån Hài vçn tiªp tøc cùng các bÕn ð°ng ðµi tØ chiªn ðªn cùng, không ch¸u ð¥u hàng. Trñc thång võ trang Hoa KÏ y¬m trþ tiªp c§n r¤t hæu hi®u cho toán ng߶i s¯ng sót. Trong khi ðó, Ti¬u Ðoàn 5/2 b¸ ð¸ch pháo kích n£ng tÕi mµt v¸ trí g¥n Bãi Ðáp Brown. Theo kª hoÕch, Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 2 s¨ ðßþc di tän b¢ng trñc thång ðªn Cån CÑ Höa Lñc Delta 1. Các ð½n v¸ còn lÕi cüa trung ðoàn di chuy¬n b¢ng ð߶ng bµ v« hß¾ng ðông. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Bu±i trßa, quân Trung Ðoàn 1 Bµ Binh v¾i các Ti¬u Ðoàn 1, 2 và 3 sau khi rút khöi Lolo ðªn mµt ð¸a ði¬m cách A Lß¾i ch×ng 2 cây s¯ v« hß¾ng tây nam, t÷a ðµ XD 512378. Toán quân này sau ðó ðßþc trñc thång b¯c v« Khe Sanh an toàn vào h°i 181230H. Khoäng trên 30 quân nhân còn lÕi thuµc Ti¬u Ðoàn 4/1 sau cùng ðßþc trñc thång b¯c v« Khe Sanh vào bu±i chi«u cùng ngày. Sau ðó, Ti¬u Ðoàn 5/2 cûng ðßþc trñc thång b¯c ði t× mµt ð¸a ði¬m g¥n Brown. Ngay sau ðó, k¬ t× h°i 181600H và su¯t ðêm các Ti¬u Ðoàn 2, 3 và 4 cüa Trung Ðoàn 2 Bµ Binh b¸ t¤n công dæ dµi tÕi phía tây Bãi Ðáp Brown. иch dùng pháo b¡n phü ð¥u r°i t¤n công b¢ng bµ binh. Quân Trung Ðoàn 2 ðã cÕn ðÕn dßþc cûng nhß lß½ng thñc t× nhi«u ngày qua b¸ thi®t hÕi khá n£ng. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Chiªn Ðoàn 1 Thiªt KÜ b¡t ð¥u rút khöi A Lß¾i. Khi cánh quân này v« t¾i Cån CÑ Höa Lñc Alpha trên ð߶ng s¯ 9, thành ph¥n còn lÕi cüa Sß Ðoàn 1 Bµ Binh ðßþc trñc thång b¯c ði, trong s¯ này có quân cüa Trung Ðoàn 2 tÕi Bãi Ðáp Brown và Bµ Chï Huy Trung Ðoàn và Ti¬u Ðoàn 1/3 tÕi Cån CÑ Höa Lñc Delta 1.

Theo tin tình báo, trong giai ðoÕn này, lñc lßþng ð¸ch ðßþc ph¯i trí nhß sau: Sß Ðoàn 308 CSBV v¾i các Trung Ðoàn 36, 102 và 88 t¤n công t× m£t B¡c ð߶ng s¯ 9 g¥n biên gi¾i Lào - Vi®t. Các Trung Ðoàn 64 thuµc Sß Ðoàn 320 CSBV và Trung Ðoàn 24 thuµc Sß Ðoàn 304 CSBV bao vây A Lß¾i và ðoÕn ð߶ng phía ðông ð¬ ch§n ð߶ng rút lui cüa Chiªn Ðoàn 1 Thiªt KÜ. Sß Ðoàn 2 v¾i các Trung Ðoàn 1, 31 và 141 bao vây quân Sß Ðoàn 1 Bµ Binh VNCH tÕi m£t tr§n Nam ð߶ng s¯ 9. Sß Ðoàn 324 CSBV v¾i các Trung Ðoàn 29, 803 và 812 bao vây quanh Thüy Quân Løc Chiªn tÕi vùng Nam ð߶ng s¯ 9 g¥n biên gi¾i Lào - Vi®t.

Vào bu±i trßa, Cån CÑ Höa Lñc Delta 1 b¸ pháo kích dæ dµi khiªn b¯n kh¦u ðÕi bác 105 ly cüa Pháo еi C/44 b¸ hß hÕi, 1400 quä ðÕn ðÕi bác phát n±. Các Ti¬u Ðoàn 2, 3 và 4 thuµc Trung Ðoàn 2 tÕi vùng tây Sophia 2 cûng ðøng ðµ n£ng. H°i 192300H, cä 3 Ti¬u Ðoàn này ð«u b¸ ð¸ch quân t¤n công dæ dµi. Ti¬u Ðoàn 3/2 tÕi v¸ trí XD 512343, Ti¬u Ðoàn 2/2 tÕi v¸ trí XD 514 353 và Ti¬u Ðoàn 4/2 tÕi v¸ trí 518342. Ðßþc phi c½ võ trang C-130 y¬m trþ, ðªn nØa ðêm, toán quân này báo cáo vçn giæ væng ðßþc v¸ trí. иch quân b¸ thi®t hÕi n£ng. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Lúc 201320H, Ti¬u Ðoàn 3/2 ðßþc trñc thång b¯c t× vùng tây Sophia 2 (t÷a ðµ XD 512344) v« Cån CÑ Hàm Nghi, m£c d¥u có 28 trong s¯ 40 trñc thång ch· quân b¸ trúng ðÕn phòng không. Kª hoÕch b¯c Ti¬u Ðoàn 4/2 sau ðó b¸ hüy bö khi có thêm mµt trñc thång b¸ trúng ðÕn phòng không phát n±. Theo kª hoÕch dñ trù, các Ti¬u Ðoàn 2/2 và 4/2 s¨ ðßþc b¯c vào ngày hôm sau, tiªp theo là Bµ Chï Huy Trung Ðoàn 2 và Ti¬u Ðoàn 1/3 tÕi Cån CÑ Höa Lñc Delta 1. Hai Ti¬u Ðoàn 2/2 và 3/2 ðßþc l®nh tñ tìm ð߶ng di chuy¬n ð¬ tìm ði¬m b¯c quân an toàn h½n. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

H°i 210300H, ð¸ch t¤n công mÕnh hai Ti¬u Ðoàn 2/2 và 4/2 ðang b¸ k©t tÕi ð¸a ði¬m 2 cây s¯ v« hß¾ng tây cüa Sophia, t÷a ðµ XD 513343, gây thi®t hÕi khá n£ng. Lñc lßþng ð¸ch thuµc Sß Ðoàn 2 CSBV quyªt tiêu di®t hai ti¬u ðoàn này nhßng ðã th¤t bÕi và b¸ thi®t hÕi n£ng. Sau cùng, các ð½n v¸ còn lÕi cüa Sß Ðoàn 1 Bµ Binh ðßþc trñc thång v§n v« Khe Sanh h°i 211800H. (Tài li®u b± túc cüa Nguy®t San Ðoàn Kªt, tháng 12/99).

Cuµc Hành Quân Lam S½n 719 ch¤m dÑt sau 45 ngày hành quân. (Tr¥n в C¦m, "Nhæng Tr§n Ðánh Cüa Bi®t еng Quân TÕi HÕ Lào," Website Nguy®t San Ðoàn Kªt).

500,000 ng߶i MÛ bi¬u tình ch¯ng chiªn tranh tÕi Washington, D.C. (Will Fowler, "The Vietnam Story", tr.124).

Cµng Sän B¡c Vi®t: 14,000 tØ thß½ng, 167 tù binh, 6,657 vû khí b¸ t¸ch thu, và 120 xe tång b¸ b¡n hÕ. Vi®t Nam Cµng Hòa: 1,392 tØ thß½ng, 4,236 b¸ thß½ng, 71 chiªn xa và 96 kh¦u ðÕi bác b¸ thi®t hÕi. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War", tr.165).

Ngày 14 tháng 4 Quân еi VNCH m· cuµc hành quân Lam S½n 720 vào thung lûng A Shau. Chiªn d¸ch kéo dài ðªn giæa tháng 5 v¾i nhi«u tr§n ðánh k¸ch li®t xäy ra. Quân B¡c Vi®t m· cuµc phän công mÕnh m¨ ð¬ bäo v® Cån CÑ 607. Vài trung ðoàn VNCH li«n ðßþc ðßa ðªn tång c߶ng cho m£t tr§n A Shau. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War", tr.165).

Trong mµt cuµc hành quân càn quét vùng Khe Sanh, quân ðµi VNCH tiêu di®t 225 bµ ðµi B¡c Vi®t. Thi®t hÕi v« phía VNCH tß½ng ð¯i nh© v¾i 17 quân nhân hy sinh. (Edgar O'ballance, The Wars In Vietnam, 1954-73, tr.163).

B¡c Vi®t t¤n công Cån CÑ Höa Lñc Fuller · g¥n vùng Phi Quân Sñ. Không Quân can thi®p mÕnh m¨ làm quân Cµng Sän phäi rút lui khöi chiªn tr߶ng. (Edgar O'ballance, The Wars In Vietnam, 1954-73, tr.163).

T±ng Th¯ng Nguy­n Vån Thi®u tái ð¡c cØ và ch¤p chánh nhi®m kÏ t±ng th¯ng này l¥n thÑ hai (Edgar O'ballance, The Wars In Vietnam, 1954-73, tr.164). B¯n nåm sau, ngày 21 tháng 4 nåm 1975 ông Thi®u lên ðài truy«n hình ð÷c bài di­n vån t× chÑc. Cùng ngày này, Phó T±ng Th¯ng Tr¥n Vån Hß½ng nh§m chÑc T±ng Th¯ng Vi®t Nam Cµng Hòa.

Tháng 10, Quân еi VNCH m· cuµc hành quân Lam S½n 810 ð¬ ngån ch§n các sñ xâm nh§p cüa quân B¡c Vi®t d÷c theo biên gi¾i Vi®t-Lào. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War", tr.165).

Quân еi Hoàng Gia Cam B¯t cùng Quân еi Vi®t Nam Cµng Hòa m· cuµc hành quân ph¯i hþp g°m 27,500 ng߶i giäi töa th¸ tr¤n Chup trong lãnh th± Cam B¯t. Sau nhi«u tr§n giao tranh, lñc lßþng Cµng Sän bö chÕy. Quân ðµi ð°ng minh tiêu hüy nhi«u cån cÑ tiªp v§n cüa quân B¡c Vi®t và Khmer Ðö (Cµng Sän Cam B¯t). (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War", tr.168).

Vi®t Nam Cµng Hòa: 22,738 tØ thß½ng, 60,939 b¸ thß½ng.
Hoa KÏ: 2,349 tØ thß½ng, 8,936 b¸ thß½ng.
Cµng Sän B¡c Vi®t: 98,094 tØ thß½ng.

(Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War", tr.165).