Bieân khaûo vaø Nhaän Ñònh
Jen W. Nguyeãn
Theo tin töùc ñaêng taûi treân caùc saùch vôû vaø baùo chí Hoa Kyø, Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 cuûa Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa ôû Haï Laøo vaøo muøa Xuaân naêm 1971 laø söï thaát baïi to lôùn trong chöông trình "Vieät Nam Hoùa Chieán Tranh" (Vietnamizing The War). Haøng traêm baøi töôøng thuaät vieát ngaén vieát daøi cuûa haøng traêm kyù giaû Myõ thöôøng hay noùi veà söï tan haøng "heøn nhaùt" cuûa caùc löïc löôïng VNCH trong chieán traän taïi Haï Laøo. Hoï cuõng cho ñoäc giaû thaáy moät taám hình vaøi ngöôøi lính VNCH oâm chaân tröïc thaêng trong moät phi vuï di taûn gaáp gaùp. Vaø nhöõng kyù giaû naøy cuõng thöôøng xuyeân ghi nhaän vieäc xua quaân vaøo laõnh thoå Laøo laø moät haønh ñoäng "xaâm löôïc" cuûa chaùnh phuû Nam Vieät Nam. Tuy nhieân, coù moät vieäc maø nhöõng kyù giaû ñoù khoâng bao giôø daùm baøn ñeán. Coù moät vieäc maø hoï khoâng bao giôø daùm ñaët buùt xuoáng ñeå bình luaän. Ñoù laø vieäc "neáu coù moät taám hình naøo ñoù chuïp moät vaøi quaân nhaân Hoa Kyø baùm theo chaân tröïc thaêng trong moät phi vuï di taûn" thì sao? Nhöõng kyù giaû ñoù seõ vieát gì veà taám hình naøy? Ñoäc giaû seõ suy luaän gì veà nhöõng ngöôøi lính Myõ kia? Chuùng ta haõy xem taám hình beân döôùi ñaây:
Trong taám hình treân ta thaáy binh só thuoäc Löõ Ñoaøn 173 Nhaûy Duø Hoa Kyø ñang bu quanh moät chieác tröïc thaêng. Hoï coá gaéng chuyeàn xaùc cheát cuûa moät binh só xaáu soá goùi kín trong boïc Poncho ñeå mang veà haäu cöù. ÔÛ phía beân phaûi cuûa taám hình, ta thaáy coù caû moät ngöôøi lính Myõ coá baùm vaøo caøng (chaân) tröïc thaêng. Trong khi ñoù nhöõng ngöôøi khaùc quanh anh ta cuõng ñang vaây kín chieác tröïc thaêng trong tình traïng cöïc kyø khaån caáp. Taám hình naøy, neáu bò loït vaøo tay Coäng Saûn vaøo thôøi chieán thì seõ tai haïi voâ cuøng. Hoï seõ xöû duïng taám hình nhö moät coâng cuoäc tuyeân truyeàn ñeå beâu xaáu quaân ñoäi Myõ. Hoï seõ noùi raèng caùc binh só Nhaûy Duø cuûa Löõ Ñoaøn 173 Hoa Kyø laø ñang coá tranh nhau daønh moät choã treân tröïc thaêng trong moät cuoäc boû chaïy khieáp nhöôïc. Hoï seõ vieát nhieàu baøi baùo, ñaêng taûi nhieàu baøi töôøng thuaät treân radio, treân Tivi, ñeå coá ñöa cho theá giôùi moät nhaän ñònh raèng laø "quaân ñoäi Myõ laø moät quaân ñoäi heøn nhaùt, nhu nhöôïc, troán traùnh traùch nhieäm, vaø khoâng chòu chieán ñaáu."
Nhöng may maén cho Hoa Kyø vì caùc nhaø baùo, caùc kyù giaû, caùc cô quan truyeàn thoâng cuûa Coäng Saûn (hoaëc thaân Coäng Saûn) trong thôøi chieán ñaõ khoâng coù taám hình naøy. Neân hoï khoâng coù lyù do hoaëc baèng chöùng cuï theå naøo ñeå noùi vôùi theá giôùi raèng "binh só Hoa Kyø Myõ baùm vaøo caøng (chaân) tröïc thaêng trong tö theá raát laø heøn nhaùt." Thaät laø may maén cho quaân ñoäi Hoa Kyø. Thaät laø may maén cho binh só Myõ.
Nhöng traùi laïi, söï may maén naøy ñaõ khoâng ñeán vôùi quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa. Maø ngöôïc laïi, caùc binh só mieàn Nam Vieät Nam ñaõ phaûi höùng chòu moät noãi oan öùc to lôùn khaùc, to lôùn hôn nuùi Thaùi Sôn, vó ñaïi hôn soâng Hoàng Haø, vaø tuûi nhuïc hôn nieàm ñau löu laïc cuûa daân toäc Do Thaùi. Ñoù laø vuï nhöõng kyù giaû phaûn chieán ngoaïi quoác ñaõ heø nhau beâu xaáu quaân ñoäi Nam Vieät Nam trong Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 veà moät taám hình naøo ñoù ñöôïc phoå bieán treân maët baùo cho thaáy vaøi binh só VNCH baùm vaøo caøng tröïc thaêng trong moät phi vuï taûn thöông ôû chieán tröôøng. Taám hình naøy ñaõ ñöôïc ñaêng taûi treân haøng ngaøn tôø baùo ôû khaép nôi treân theá giôùi. Vaø ñöông nhieân, nhöõng lôøi chuù thích xuyeân taïc keøm theo beân döôùi taám hình cuõng chaúng ñeïp ñeõ gì. Khi moïi ngöôøi treân theá giôùi nhìn vaøo taám hình naøy, roài ñoïc lôøi ghi chuù mieät thò cuûa nhöõng kyù giaû voâ löông taâm, thì ai naáy cuõng ñeàu cho raèng quaân ñoäi VNCH laø moät quaân ñoäi heøn nhaùt voâ kyû luaät. Nhöng thaät ra caâu hoûi maø moïi ngöôøi caàn phaûi hoûi laø: Neáu ta thaáy moât vaøi binh só hoaûng hoát baùm vaøo caøng tröïc thaêng thì ta coù neân keát luaän raèng haøng chuïc ngaøn, hay haøng traêm ngaøn, binh só khaùc cuûa quaân ñoäi cuûa quoác gia ñoù coù phaûi laø ai ai cuõng ñeàu nhö theá hay khoâng? Caâu traû lôøi laø: Khoâng! Bôûi vì neáu nhö theá thì khi nhìn taám hình caùc binh só thuoäc Löõ Ñoaøn 173 Nhaûy Duø Hoa Kyø baùm vaøo caøng tröïc thaêng (xem phaàn treân), chuùng ta coù theå cho raèng toaøn theå quaân ñoäi Hoa Kyø laø "boïn cheát nhaùt heøn haï vaø khieáp nhöôïc" hay sao? Coù ñuùng nhö theá hay khoâng? Xin nhöôøng caâu traû lôøi naøy cho nhöõng kyù giaû naøo ñaõ töøng mieät thò quaân ñoäi VNCH trong cuoäc haønh quaân Lam Sôn 719 naêm xöa.
* * *
Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 laø moät cuoäc haønh quaân ñaïi quy moâ cuûa Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa sang Haï Laøo (mieàn Nam nöôùc Laøo, cuõng ñöôïc goïi laø Nam Laøo hoaëc Haï Laøo). Trong chieán dòch naøy, 16 ngaøn binh só VNCH môû cuoäc haønh quaân töø Khe Sanh chaïy daøi theo Quoác Loä 9 thaúng ñeán thò traán Tchepone. Ñoái vôùi Coäng quaân, Tchepone laø moät ñòa danh raát quan troïng treân baûn ñoà haønh quaân xaâm löôïc. Chính vì ôû nôi naøy hoï ñaõ thieát laäp moät truïc giao thoâng vó ñaïi ñeå bí maät thuyeân chuyeån boä ñoäi vaø vuõ khí vaøo laõnh thoå Nam Vieät Nam. Caùch thò traán Tchepone vaøi caây soá veà phía Ñoâng laø Caên Cöù 604 cuûa Coäng Saûn Baéc Vieät. Ñaây laø moät caên cöù lôùn nhaát nhì trong laõnh thoå Laøo neân Coäng Saûn Baéc Vieät ñaõ quyeát taâm baûo veä caên cöù naøy baèng moïi giaù. Cho neân, vì hieåu roõ taàm möùc quan troïng cuûa Caên Cöù 604, caùc giôùi chöùc quaân söï Nam Vieät Nam ñaõ quyeát ñònh ñöa quaân ñoäi sang Laøo ñeå phaù huûy Caên Cöù 604, vaø ñoàng thôøi tieâu dieät nhöõng kho quaân duïng khaùc naèm raõi raùc doïc theo heä thoáng ñöôøng moøn Hoà Chí Minh treân Quoác Loä 9.
Treân phöông dieän phaùp luaät quoác teá, ñaây khoâng phaûi laø moät vuï "xaâm laêng" cuûa Vieät Nam Coäng Hoøa sang vöông quoác Laøo. Nhöng ñaây chính laø moät haønh ñoäng töï veä maø Vieät Nam Coäng Hoøa caàn phaûi laøm ñeå ngaên caûn böôùc tieán xaâm laêng cuûa quaân ñoäi Coäng Saûn mieàn Baéc. Ngoaøi ra, chaùnh phuû Vieät Nam Coäng Hoøa cuõng coù thoâng baùo vôùi chaùnh phuû Hoaøng Gia Laøo bieát veà cuoäc haønh quaân, vaø ñaõ nhaän ñöôïc söï chaáp thuaän cuõng nhö hoã trôï tinh thaàn cuûa chaùnh phuû Laøo veà vieäc naøy.
Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 khôûi ñaàu vaøo ngaøy 8 thaùng 2 naêm 1971, vaø chaám döùt vaøo ngaøy 23 thaùng 3. Trong chieán dòch caøn queùt keùo daøi saùu tuaàn leã, quaân ñoäi VNCH ñaõ thaâu hoaïch ñöôïc nhieàu thaønh quaû lôùn lao. Hoï phaù huûy nhieàu caên cöù bí maät lôùn nhoû cuûa Coäng quaân naèm trong laõnh thoå Laøo. Taïi thò traán Tchepone, quaân ñoäi VNCH ñaõ tòch thu ñöôïc khoâng bieát bao nhieâu laø quaân duïng, vuõ khí, xe vaän taûi, cuøng ñaïn döôïc cuûa quaân Baéc Vieät. Trong taøi lieäu "The Vietnam Story" , söû gia Will Flower ñaõ ghi roõ nhöõng thieät haïi cuûa quaân Coäng Saûn nhö sau: "Trong moät cuoäc haønh quaân khoâng vaän ñaïi quy moâ, 120 chieác tröïc thaêng UH-1 ñöa hai tieåu ñoaøn VNCH töø Khe Sanh ñeán thò traán Tchepone. Caùc ñôn vò VNCH luïc soaùt vaø tieâu huûy moät soá quaân duïng to lôùn cuûa quaân Coäng Saûn Baéc Vieät goàm 76 khaåu ñaïi baùc, 106 chieán xa, 405 xe vaän taûi, 1,934 suùng coäng ñoàng, 5,066 suùng caù nhaân, 12,000 taán gaïo, vaø 800 taán ñaïn döôïc ñuû loaïi." (Will Fowler, "The Vietnam Story" , tr.165) . Nhö theá, nhieäm vuï chuû yeáu cuûa quaân ñoäi VNCH trong Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh. Caùc binh só Nam Vieät Nam ñaõ chieán ñaáu vaø ñaõ laøm troøn söù maïng giao phoù. Hoï ñaõ taïm thôøi laøm chuøng böôùc tieán xaâm laêng cuûa quaân Baéc Vieät. Hoï ñaõ huûy dieät nhöõng maïch maùu tieáp vaän chaùnh yeáu cuûa ñòch quaân trong laõnh thoå Laøo ôû gaàn vuøng Phi Quaân Söï.
Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 laø moät chieán dòch haønh quaân ñaày gian lao khoå aûi. Quaân ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa ñaõ moät mình ñi vaøo röøng ñao bieån löûa. Hoï töï mình "ñôn ñao phoù hoäi." Hoï chieán ñaáu leû loi trong röøng giaø, di chuyeån treân nuùi cao, baêng ngang vöïc thaúm, nguû nhöõng giaác ngaén trong giao thoâng haøo. Roài nhöõng luùc ñuïng traän, hoï phaûi choáng traû vôùi moät löïc löôïng ñòch quaân ñoâng gaáp nhieàu laàn. Trong Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719, löïc löôïng Nam Vieät Nam coù 16,000 binh só. Trong khi ñoù, quaân Baéc Vieät tung ba sö ñoaøn chính quy (Sö Ñoaøn 304, 308, vaø 320) vaøo maët traän Haï Laøo. Hoï cuõng coù trong tay moät hoûa löïc phaùo binh voâ cuøng maïnh meõ, keøm theo söï yeåm trôï cuûa khoaûng 10,000 du kích Pathet Laøo (Coäng Saûn Laøo). Toång coäng quaân soá cuûa löïc löôïng Coäng Saûn, do ñoù, ñaõ bao goàm ít nhaát laø 40,000 quaân.
Neáu cho raèng quaân ñoäi VNCH chieám thöôïng phong vì hoï coù hoûa löïc khoâng yeåm (phi cô doäi bom yeåm trôï) thì thaät söï khoâng ñuùng. Phaùo ñaøi B-52 cuûa Hoa Kyø, caùc oanh taïc cô, vaø caùc tröïc thaêng voõ trang tuy coù hoûa löïc döõ doäi nhöng ñöông nhieân seõ bò giôùi haïn bôûi vaán ñeà veà xaêng nhôùt, thôøi gian, vaø khoâng gian (khoâng nhaän roõ toïa ñoä, maøn ñeâm daày ñaëc, thôøi tieát xaáu). Cho neân neáu caàn coù B-52 hoaëc oanh taïc cô Hoa Kyø ñeán chieán tröôøng yeåm trôï thì khoâng phaûi "aøo moät caùi laø noù ñeán ñaây lieàn." Ñoù laø chöa noùi ñeán quaân Baéc Vieät ñaõ tung 20 tieåu ñoaøn phoøng khoâng vaøo chieán tröôøng Haï Laøo. Caùc loaïi phoøng khoâng töø ñaïi lieân 12.7 ly, 37 ly, 40 ly, roài 100 ly ñeàu gaây raát nhieàu trôû ngaïi vaø hieåm nguy cho caùc phi cô yeåm trôï Vieät-Myõ. Ngoaøi ra, quaân Baéc Vieät cuõng ñöôïc Nga Soâ vieän trôï ñaày ñuû loaïi hoûa tieån SA-2 ñeå choáng maùy bay tít treân trôøi cao. Phaùo ñaøi B-52 tuy bay raát cao, nhöng ñoâi khi cuõng bò nhöõng khuùc "flying telephone poles" (coät ñieän thoaïi bieát bay) naøy baén rôùt vì hoûa tieån SA-2 coù theå bay thaúng leân ñeán 60,000 ngaøn boä (feet).
Noùi toùm laïi, traän chieán taïi Haï Laøo vaøo ñaàu naêm 1971 phaûi ñöôïc xem laø moät trong nhöõng traän chieán khoác lieät nhaát trong lòch söï chieán tranh Vieät Nam trong giai ñoaïn 1954 ñeán 1975. Neáu noùi veà möùc ñoä taøn phaù thì chæ coù caùc traän Ñieän Bieân Phuû (1954), Hueá (1968), Khe Sanh (1968), An Loäc (1972), Quaûng Trò (1972), vaø Kontum (1972) saùnh ñöôïc maø thoâi. Neáu so veà möùc ñoä gian khoå thì coù theå noùi Haï Laøo laø moät trong nhöõng chieán tröôøng gian lao nhaát-nhì töø tröôùc ñeán nay. Nhöõng ngöôøi lính VNCH ñaõ sang Laøo, ñaõ chòu cöïc, vaø ñaõ chieán ñaáu cho söù maïng cao caû. Hoï keát thuùc söù maïng naøy vôùi nhieàu chieán lôïi phaåm, vôùi nhieàu kho quaân duïng to lôùn cuûa Coäng Saûn bò huûy dieät treân ñaát Laøo. Khoâng may, khoaûng 1,400 binh só VNCH ñaõ khoâng ñöôïc trôû veà vôùi queâ höông xöù sôû. Hoï ñaõ vónh vieãn naèm xuoáng ôû Haï Laøo. Hoï khoâng coù moä bia, khoâng coù ñaùm tang, vaø ñöông nhieân chaúng heà gaëp ñöôïc thaân nhaân trong nhöõng phuùt giaây veà cuoái. Trong soá nhöõng kyù giaû voâ löông taâm vaø thaân Coäng naêm xöa, khoâng bieát coù ai ñaõ töï ñaët caâu hoûi veà söï hy sinh cuûa 1,400 ngöôøi lính VNCH naøy vaø nhöõng ñoàng ñoäi chieán binh cuûa hoï trong traän chieán taïi Haï Laøo naêm 1971 hay chöa.
Sö Ñoaøn 1 Khoâng Kî Hoa Kyø Trong thaùng 3 vaø thaùng 4 , toaøn boä Sö Ñoaøn 1 Khoâng Kî Hoa Kyø laàn löôït trôû veà nöôùc. Nhöng Löõ Ñoaøn 3 cuûa sö ñoaøn naøy laïi coøn ôû laïi Vieät Nam cho ñeán khoaûng giöõa naêm 1972 thì môùi ruùt ñi. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.164).
Sö Ñoaøn 1 Thieát Kî Hoa Kyø Thaùng 3 , Sö Ñoaøn 1 Thieát Kî Hoa Kyø ñöôïc di chuyeån sang Taây Ñöùc, nhöng moät chi ñoäi cuûa sö ñoaøn naøy ñöôïc ôû laïi Vieät Nam ñeán khoaûng moät naêm sau. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.164).
Sö Ñoaøn 1 Thuûy Quaân Luïc Chieán Hoa Kyø Thaùng 4 vaø thaùng 5 , hai trung ñoaøn (1 vaø 5) cuûa Sö Ñoaøn 1 Thuûy Quaân Luïc Chieán Hoa Kyø ruùt khoûi Vieät Nam. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.164).
Sö Ñoaøn 25 Boä Binh Hoa Kyø Löõ Ñoaøn 2 thuoäc Sö Ñoaøn 25 Boä Binh Hoa Kyø ñöôïc di chuyeån sang Hawaii vaøo thaùng 4 naêm 1971. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.164).
Caùc ñôn vò Hoa Kyø Vaø Cuoäc Lui Binh Caùc ñôn vò Hoa Kyø lui binh khoûi Vieät Nam: Löõ Ñoaøn 3 cuûa Sö Ñoaøn 1 Khoâng Kî (thaùng 12), Lieân Ñoaøn 52 Phaùo Binh (thaùng 6), Löõ Ñoaøn 173 Nhaûy Duø (thaùng 8), Löõ Ñoaøn 1 cuûa Sö Ñoaøn 1 Boä Binh (thaùng 8), Lieân Ñoaøn 108 Phaùo Binh (thaùng 11), vaø Sö Ñoaøn "Americal." (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.164).
Quaân soá Hoa Kyø Vaøo khoaûng giöõa naêm 1971, löïc löôïng Hoa Kyø ñoùng taïi Vieät Nam chæ coøn khoaûng 190,500 ngöôøi. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.164).
Cuoäc haønh quaân Lam Sôn 719 Cuoäc haønh quaân Lam Sôn 719 ñöôïc xem laø chieán dòch quaân söï lôùn nhaát trong naêm 1971. Trong chieán dòch naøy, Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa taán kích sang Laøo ñeå phaù huûy heä thoáng ñöôøng moøn Hoà Chí Minh cuûa Coäng Saûn Baéc Vieät. Hai muïc tieâu chaùnh yeáu goàm Caên Cöù 604 naèm gaàn thò traán Tchepone, vaø Caên Cöù 611 naèm gaàn bieân giôùi Vieät-Laøo khoaûng 20 km veà phía Taây Nam cuûa caên cöù Khe Sanh.
Löïc löôïng Vieät Nam Coäng Hoøa tham chieán Caùc ñôn vò VNCH tham chieán :
Sö Ñoaøn 1 Boä Binh vôùi caùc Trung Ñoaøn 1 vaø 3 Boä Binh. Sau naøy, vaøo giai ñoaïn ñaùnh chieám Tchepone, Trung Ñoaøn 2 Boä Binh (goàm 5 tieåu ñoaøn) môùi tham chieán.
Lieân Ñoaøn 1 Bieät Ñoäng Quaân vôùi caùc Tieåu Ñoaøn 21, 37 vaø 39. Sau naøy ñöôïc taêng cöôøng theâm Tieåu Ñoaøn 77 Bieät Ñoäng Quaân Bieân Phoøng vaøo giai ñoaïn cuoái cuûa cuoäc haønh quaân.
Löõ Ñoaøn 1 Thieát Kî vôùi caùc Thieát Ñoaøn 11 vaø 17, sau naøy ñöôïc taêng cöôøng theâm Thieát Ñoaøn 7.
Caùc Tieåu Ñoaøn 44 vaø 64 Phaùo Binh ôû Quaân Ñoaøn 1, trang bò ñaïi baùc 155 ly.
Caùc ñôn vò VNCH taêng phaùi :
Sö Ñoaøn Nhaûy Duø vôùi chín tieåu ñoaøn thuoäc caùc Löõ Ñoaøn 1, 2 vaø 3 cuøng caùc tieåu ñoaøn phaùo
binh 105 ly cô höõu.
Sö Ñoaøn Thuûy Quaân Luïc Chieán vôùi chín tieåu ñoaøn thuoäc caùc Löõ Ñoaøn 147, 258 vaø 369 cuøng caùc tieåu ñoaøn phaùo binh 105 ly cô höõu.
(Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
30 thaùng 1 Chieán Dòch Dewey Canyon 2 baét ñaàu vôùi quaân ñoäi Hoa Kyø trôû laïi taùi chieám caên cöù Khe Sanh (ñaõ ñöôïc boû troáng keå töø sau traän ñaùnh lôùn trong naêm 1968). Quaân ñoäi ñoàng minh seõ xöû duïng caên cöù naøy ñeå yeåm trôï cho quaân ñoäi VNCH trong Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719. (Charles T. Kamps, Jr., History Of The Vietnam War , tr.165).
3-5 thaùng 2 Lieân Ñoaøn 1 Bieät Ñoäng Quaân vôùi ba Tieåu Ñoaøn 21, 37 vaø 39 ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi vuøng taäp trung quaân gaàn Phuù Loäc, veà höôùng Ñoâng Baéc Khe Sanh. Lieân Ñoaøn 1 Bieät Ñoäng Quaân seõ thieát laäp moät caên cöù hoûa löïc trong phaàn ñaát Vieät Nam yeåm trôï cho caùc tieåu ñoaøn cô höõu hoaït ñoäng beân Laøo vaø cuõng ñeå baûo veä maët Baéc cho caên cöù chính Khe Sanh, nôi ñaët Boä Chæ Huy Haønh Quaân Lam Sôn 719. Ngaøy 5 thaùng 2 , Tieåu Ñoaøn 37 Bieät Ñoäng Quaân vaø Tieåu Ñoaøn 64 Phaùo Binh ñöôïc boác tôùi Phuù Loäc. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
6 thaùng 2 Hoài 021920H, moät phaûn löïc cô Haûi Quaân Hoa Kyø thuoäc maãu haïm Ranger trong moät phi vuï Skyspot ñaõ thaû laàm 2 traùi bom CBU vaøo vò trí döøng quaân cuûa Thieát Ñoaøn 11 do Trung Taù Buøi Theá Dung chæ huy vaø hai Tieåu Ñoaøn Duø tuøng thieát gaàn Lang Vei. Toång coäng coù 5 ngöôøi cheát, 51 bò thöông vaø moät thieát vaän xa bò thieâu huûy. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
8 thaùng 2 Thieát Giaùp Vieät Nam Coäng Hoøa khôûi ñaàu Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 vôùi truïc tieán quaân ngay treân Quoác Loä 9 ñi thaúng sang Laøo. Caùc löïc löôïng boä chieán VNCH ñöôïc tröïc thaêng Myõ khoâng vaän sang bieân giôùi. Trong phi vuï khoâng vaän khoång loà naøy, Hoa Kyø cuøng Vieät Nam Coäng Hoøa ñaõ xöû duïng toång coäng 659 chieác tröïc thaêng, goàm 64 tröïc thaêng thaùm saùt nhö OH-6A vaø OH-58, 177 tröïc thaêng voõ trang nhö AH-1 Cobra vaø UH-1C, vaø 418 loaïi tröïc thaêng vaän taûi nhö UH1H, CH-47, CH-53, vaø CH-54. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War" , tr.167). Luùc 1 giôø chieàu ngaøy hoâm aáy, Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân (BÑQ) do Thieáu Taù Nguyeãn Hieäp chæ huy ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Baõi Ñaùp BÑQ Nam (trong laõnh thoå Laøo). Phoøng khoâng 12.7 ly cuûa Vieät Coäng baén leân döõ doäi khieán 11 quaân nhaân Bieät Ñoäng Quaân bò thöông. Tröïc thaêng voõ trang cuûa toaùn Khoâng Kî Hoa Kyø baén phaù caùc oå phoøng khoâng ñeå baûo veä cho tröïc thaêng tieáp tuïc ñoå quaân. Caùc cuoäc oanh kích naøy gaây moät soá tieáng noå phuï vaø phaù huûy moät soá coâng söï cuûa ñòch. Cuoäc ñoå quaân hoaøn taát vaøo luùc 11 giôø ñeâm. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
9 thaùng 2 Thôøi tieát xaáu khieán vieäc chuyeån quaân baèng tröïc thaêng bò ñình hoaõn 24 giôø. Caùc ñôn vò Vieät Nam Coäng Hoøa ñaõ sang Laøo trong ngaøy hoâm truôùc ñaõ laäp töùc bung ra hoaït ñoäng trong vuøng traùch nhieäm. Luùc 3 giôø 45 chieàu, Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân chaïm ñòch khoaûng 4 caây soá Taây Baéc Caên Cöù Hoûa Löïc30. Keát quaû ñòch 8 cheát, 1 AK-47 bò tòch thu. Phía Bieät Ñoäng Quaân coù moät quaân nhaân hy sinh, moät ngöôøi khaùc bò thöông. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
10 thaùng 2 Thôøi tieát thuaän lôïi hôn. Luùc 1 giôø chieàu ôû gaàn Baõi Ñaùp BÑQ Nam, moät toaùn 4 tröïc thaêng Khoâng Quaân Vieät Nam chôû caùc só quan tham möu Quaân Ñoaøn 1 bò phoøng khoâng 37 ly cuûa Coäng Saûn baén. Keát quaû 2 tröïc thaêng bò rôi, taát caû moïi ngöôøi treân 2 tröïc thaêng naøy ñeàu bò cheát. Chieác thöù nhaát chôû caùc Ñaïi Taù Tröôûng Phoøng 3 vaø 4 cuûa Quaân Ñoaøn 1. Chieác thöù hai chôû 4 phoùng vieân ngoaïi quoác goàm Larry Burrows cuûa baùo Life, Henri Huet cuûa haõng Associated Press, Ken Potter vaø Keishaburo Shimamoto cuûa baùo Newsweek. Tin cho bieát vò Tröôûng Phoøng 3 coù mang theo baûn ñoà haønh quaân vaø ñaëc leänh truyeàn tin. Tuy quaân ta coù luïc soaùt nhöng khoâng tìm ra choã tröïc thaêng bò rôi. Do ñoù coù theå quaân Coäng Saûn ñaõ baét ñöôïc caùc taøi lieäu quan troïng ngay töø khi cuoäc haønh quaân khôûi ñaàu. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
11 thaùng 2 Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Baõi Ñaùp BÑQ Baéc ñeå taêng cöôøng cho Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân ñaõ traán ñoùng Baõi Ñaùp BÑQ Nam töø ngaøy 8 thaùng 2. Cuøng luùc ñoù, Tieåu Ñoaøn 3/1 Boä Binh ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Caên Cöù Hoûa Löïc Delta thuoäc vuøng Nam ñöôøng soá 9. Trong khi ñoù taïi vuøng traùch nhieäm cuûa Lieân Ñoaøn 1 Bieät Ñoäng Quaân, ñòch gia taêng aùp löïc raát naëng. Quanh vuøng Phuù Loäc, Tieåu Ñoaøn 37 Bieät Ñoäng Quaân luoân luoân chaïm nhöõng toaùn tieàn phong ñòch, ngoaøi ra, cuõng bò phaùo lieân mieân. Treân phaàn ñaát Laøo, caùc Tieåu Ñoaøn 39 vaø 21 Bieät Ñoäng Quaân laø caùc ñôn vò bò ñòch quaân taán coâng thaêm doø nhieàu nhaát. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
12 thaùng 2 Hoài 11 giôø tröa, Tieåu Ñoaøn 37 Bieät Ñoäng Quaân chaïm suùng vôùi quaân Baéc Vieät, haï 13 Coäng quaân, baét soáng 1, tòch thu 10 AK-47. Phía beân Bieät Ñoäng Quaân coù 4 quaân nhaân töû thöông vaø 6 bò thöông. Hai tröïc thaêng AH-1 Cobra ñeán yeåm trôï bò phoøng khoâng Baéc Vieät baén rôi khieán 2 phi haønh ñoaøn cheát cuøng 2 bò thöông. Luùc 6 giôø 25 chieàu, Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân baén haï 11 boä ñoäi Coäng Saûn Baéc Vieät ôû moät ñòa ñieåm 4 km veà phía Ñoâng Baéc cuûa Baõi Ñaùp BÑQ Nam. Ñeán 10 giôø ñeâm, Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân bò suùng coái ñòch quaân phaùo kích laøm 6 ngöôøi bò thöông. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
13 thaùng 2 Luùc 1 giôø 50 saùng, Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân chaän ñaùnh moät ñôn vò Coäng Saûn, baén haï 43 teân, tòch thu 2 ñaïi baùc phoøng khoâng 37 ly, 2 thöôïng lieân 12.7 ly vaø moät soá löôïng lôùn suùng caù nhaân vaø ñaïn döôïc. Phía Bieät Ñoäng Quaân coù 1 cheát vaø 10 bò thöông. Trong khoaûng thôøi gian töø 3 ñeán 5 giôø saùng, Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân ñuïng ñoä leû teû vôùi chöøng moät trung ñoäi Coäng Saûn, baén haï 15 teân. Töø 7 giôø saùng ñeán 10 giôø saùng, Tieåu Ñoaøn 21 laïi chaïm suùng vôùi moät ñôn vò ñòch quaân (khoâng roõ quaân soá). Moät quaân nhaân Bieät Ñoäng Quaân cheát cuøng 7 ngöôøi khaùc bò thöông. Veà phía Coäng Saûn Baéc Vieät coù 4 boä ñoäi bò baén haï, nhöng hoï bò thieät haïi nhieàu treân phöông dieän quaân duïng: 300 thuøng ñaïn ñaïi baùc chieán xa ñaõ bò löïc löôïng Bieät Ñoäng Quaân tòch thu. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
15 thaùng 2 Luùc 1 giôø 30 chieàu, taïi ñòa ñieåm phía Nam Baõi Ñaùp BÑQ Baéc, Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân bò phaùo kích laøm 5 quaân nhaân bò thöông. Luùc 10 giôø 45 toái, cuõng taïi vuøng Nam Baõi Ñaùp BÑQ Baéc, moät thaønh phaàn cuûa Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân chaïm ñòch, haï 5 boä ñoäi Coäng Saûn, trong khi ñoù phía Bieät Ñoäng Quaân coù 2 ngöôøi bò thöông. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
16 thaùng 2 Luùc 10 giôø toái, taïi khía Baéc Baõi Ñaùp BÑQ Nam, moät thaønh phaàn cuûa Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân chaïm ñòch khoâng roõ quaân soá. Saùu boä ñoäi Coäng Saûn boû xaùc taïi chieán tröôøng. Chieán lôïi phaåm do Bieät Ñoäng Quaân tòch thu goàm 50 traùi saùng. Tính cho ñeán nay, caùc löôïc löôïng VNCH ñaõ chieám Baûn Ñoâng ñöôïc gaàn moät tuaàn leã nhöng khoâng tieán theâm tôùi gaàn muïc tieâu Tchepone. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
17-8 thaùng 2 Ngaøy 17 thaùng 2 , tin tình baùo cho bieát löïc löôïng taêng vieän caáp sö ñoaøn cuûa quaân Coäng Saûn Baéc Vieät töø vuøng Phi Quaân Söï ñaõ baét ñaàu xaâm nhaäp phía Baéc vuøng haønh quaân. Raïng saùng ngaøy 18 thaùng 2 , Coäng quaân gia taêng aùp löïc vaøo caùc ñôn vò Bieät Ñoäng Quaân VNCH. Caùc Tieåu Ñoaøn 21 vaø 39 Bieät Ñoäng Quaân bò taán coâng thaêm doø vaø phaùo kích kieân tieáp. Tuy nhieân, ñöôïc phaùo binh vaø phi cô yeåm trôï raát hieäu quaû, caùc Tieåu Ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân vaãn giöõ vöõng vò trí. Luùc 8 giôø 30 saùng ngaøy naøy, Boä Chæ Huy Lieân Ñoaøn 1 Bieät Ñoäng Quaân taïi Phuù Loäc cuõng bò phaùo kích 8 ñaïn suùng coái 82 ly khieán 2 cheát vaø 4 bò thöông. Tin tình baùo do cung töø cuûa tuø binh xaùc nhaän Sö Ñoaøn 308 Coäng Saûn Baéc Vieät (goàm ba Trung Ñoaøn 64, 88, vaø 102) ñaõ tham chieán vaø hieän taäp trung quaân taïi vuøng traùch nhieäm cuûa Bieät Ñoäng Quaân. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
19 thaùng 2
Trung Ñoaøn 102 Coäng Saûn Baéc Vieät (thuoäc Sö Ñoaøn 308) taán coâng Baõi Ñaùp BÑQ Baéc. Taïi nôi naøy, Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân döôùi quyeàn chæ huy cuûa Thieáu Taù Vuõ Ñình Khang ñaõ choáng traû döõ doäi vaø chaän ñöùng nhieàu ñôït cöôøng taäp bieån ngöôøi cuûa Coäng quaân. Nhieàu tröïc thaêng Hoa Kyø thuoäc Tieåu Ñoaøn 158 Combat Assault ñaõ bay nhieàu phi vuï hieåm ngheøo ñeå tieáp teá vaø yeåm trôï cho caùc binh só Bieät Ñoäng Quaân trong traän ñaùnh naøy. Caùc phaùo ñoäi thuoäc Tieåu Ñoaøn 44 Phaùo Binh ñaët taïi Phuù Loäc veà höôùng Ñoâng vaø Caên Cöù Hoûa Löïc 30 veà höôùng Nam cuõng taùc xaï toái ña vaøo vò trí Coäng quaân. Ñeå traùnh hoûa löïc döõ doäi cuûa phi phaùo, ñòch quaân ñaõ lieàu lónh aùp duïng toái ña chieán thuaät "baùm saùt" vaøo voøng raøo phoøng thuû cuûa Caên Cöù BÑQ Baéc. Nhieàu tröïc thaêng Hoa Kyø ñeán tieáp teá bò truùng ñaïn ñòch quaân vì khoâng nhaän roõ ñöôïc ñaâu laø baïn ñaâu laø thuø. Theâm vaøo ñoù, vì caùc vò trí cuûa Bieät Ñoäng Quaân vaø Coäng Saûn Baéc Vieät quaù gaàn nhau neân phi cô thaû bom yeåm trôï cuõng raát khoù khaên.
Traän ñaùnh taïi caên cöù Bieät Ñoäng Quaân Baéc keùo daøi suoát ngaøy 19 thaùng 2. Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân baùo caùo ñòch taán coâng maïnh nhaát vaøo söôøn phía Ñoâng baèng suùng khoâng giaät tröïc xaï vaø suùng coái 82 ly ñaët raát gaàn caên cöù neân baén raát chính xaùc. Nhöng sau nhieàu ñôït taán coâng tieàn phaùo haäu xung cuûa ñòch, Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân vaãn giöõ vöõng vò trí. Cung töø cuûa tuø binh xaùc nhaän ñôn vò Coäng quaân taán coâng laø Trung Ñoaøn 102, ñöôïc trang bò toaøn vuõ khí vaø quaân trang môùi. Trung Ñoaøn naøy coù nhieäm vuï thanh toaùn caên cöù Bieät Ñoäng Quaân Baéc baèng moïi giaù ñeå doïn ñöôøng cho löïc löôïng taêng vieän cuûa chuùng coù theå tieán saâu hôn vaøo vuøng haønh quaân. Trong traän naøy, quaân Baéc Vieät tuy bò thieät haïi naëng nhöng vaãn baùm saùt traän ñòa vaø lieân tieáp môû nhieàu ñôït taán coâng vì chuùng ñöôïc boå xung quaân soá vaø taêng vieän raát nhanh choùng. Nhöng ñeán chieàu Coäng quaân ñaønh phaûi ruùt lui ñeå chænh ñoán haøng nguõ vì bò cheát quaù nhieàu. Xaùc vaø vuõ khí ñuû loaïi cuûa Coäng quaân boû laïi ngoån ngang treân caùc söôøn ñoài.
Traän ñaùnh ngaøy 19 thaùng 2 laø moät chieán thaéng lôùn cuûa Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân. Tuy nhieân tieåu ñoaøn naøy cuõng bò yeáu söùc phaàn naøo vì nhieàu binh só bò cheát, coøn soá bò thöông khoâng ñöôïc di taûn ñaõ nhieàu ngaøy, laïi khoâng ñöôïc taêng vieän hay giaûi toûa aùp löïc. Nguy hieåm hôn nöõa, ñaïn döôïc cuûa hoï cuõng gaàn caïn vì ñaõ khoâng ñöôïc tieáp teá.
Ñeâm hoâm ñoù, Coäng quaân sau khi boå xung löïc löôïng laïi tieáp tuïc taán coâng. Cuõng vaøo luùc ñoù, caùc caên cöù Bieät Ñoäng Quaân Nam vaø Phuù Loäc bò phaùo kích vaø ñaùnh caàm chaân neân khoâng theå taêng vieän hay yeåm trôï höõu hieäu cho tieåu ñoaøn baïn ñang bò aùp löïc naëng neà. Treân boán söôøn ñoài bao quanh caên cöù Bieät Ñoäng Quaân Baéc, ñòch quaân ñoàng loaït taán coâng bieån ngöôøi vaøo caùc tuyeán phoøng thuû cuûa Bieät Ñoäng Quaân. Taïi haàm chæ huy, Thieáu Taù Vuõ Ñình Khang, vò Tieåu Ñoaøn Tröôûng can tröôøng vaãn bình tónh ñieàu ñoäng ñôn vò phoøng thuû vaø phaûn coâng. Theo lôøi chæ daãn cuûa Thieáu Taù Khang, moät nhaân vieân y taù Hoa Kyø (bò keït laïi ôû Baõi Ñaùp BÑQ Baéc vì khoâng coù tröïc thaêng ñöa anh ta veà haäu cöù) ñaõ duøng maùy truyeàn tin ñeå lieân laïc vôùi caùc phi cô khoâng yeåm Hoa Kyø treân trôøi. Khi nhöõng toïa ñoä cuûa muïc tieâu ñöôïc chính xaùc ghi nhaän, caùc cuoäc oanh taïc töø treân khoâng trung ñeàu ñöôïc thi haønh raát chính xaùc.
Trong khi ñoù, traän ñaùnh ôû haøng raøo phoøng thuû cuûa Caên Cöù BÑQ Baéc ñaõ trôû neân khoác lieät. Moät soá boä ñoäi Coäng Saûn vöøa may maén xaâm nhaäp vaøo ñöôïc beân trong phoøng tuyeán ñaõ gaëp söùc khaùng cöï gheâ gôùm cuûa löïc löôïng phoøng thuû. Trong caùc giao thoâng haøo, caùc binh só Bieät Ñoäng Quaân ñaõ phaûi xöû duïng ñeán löôõi leâ vaø löïu ñaïn ñeå ñaùnh baät löïc löôïng Coäng quaân ra khoûi caên cöù. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
20 thaùng 2 Töø 7:30 saùng cho ñeán 2:30 chieàu coù 32 phi vuï oanh taïc ñöôïc göûi ñeán maët traän ôû Caên Cöù BÑQ Baéc vaø Caên Cöù BÑQ Nam. Maëc daàu bò thieät haïi naëng vì hoûa löïc khoâng yeåm, Coäng quaân vaãn tieáp tuïc bao vaây. Haøng traêm boä ñoäi Baéc Vieät bò tan xaùc vì bom ñaïn töø caùc oanh taïc cô cuûa Hoa Kyø. Tuy nhieân, löïc löôïng Coäng Saûn trong vuøng ñöôïc yeåm trôï bôûi moät röøng phoøng khoâng daày ñaëc. Caùc tröïc thaêng Myõ khoâng theå ñaùp xuoáng ñeå taûi thöông cho baát cöù moät ai.
Ñeán tröa, tình hình nguy caäp. Phi cô quan saùt cho bieát töø khoaûng 400 ñeán 500 quaân Baéc Vieät ñang vaây kín vò trí cuûa Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân. Trong tình theá nguy caäp naøy, khoâng ñöôïc tieáp teá, khoâng ñöôïc taêng vieän, khoâng ñöôïc taûi thöông, caùc binh só haàu heát ñaõ heát ñaïn, Thieáu Taù Vuõ Ñình Khang ñaønh ra leänh rôøi boû caên cöù.
Tröôùc khi ruùt lui, Thieáu Taù Khang coù lieân laïc vaø thoâng baùo cho caùc phi cô Hoa Kyø bieát Caên Cöù Bieät Ñoäng Quaân Baéc khoâng coøn coá thuû ñöôïc nöõa. Trong khi ñoù, caùc binh só Bieät Ñoäng Quaân vaãn khoâng nao nuùng. Hoï bình tónh ñi thu löôïm vuõ khí vaø ñaïn döôïc cuûa ñòch quaân ñeå tieáp tuïc töï veä. Chieàu ngaøy 20 thaùng 2 , Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân môû ñöôøng maùu xuyeân qua voøng vaây cuûa Coäng quaân. Boä Tö Leänh Haønh Quaân taïi Khe Sanh vaø Lieân Ñoaøn 1 Bieät Ñoäng Quaân taïi Phuù Loäc maát lieân
laïc voâ tuyeán vôùi Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân luùc 5 giôø 10 chieàu ngaøy 20 thaùng 2. Maõi tôùi khuya môùi
nhaän ñöôïc tin thaønh phaàn coøn laïi cuûa Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân, goàm gaàn 200 quaân nhaân trong soá
ñoù coù 107 ngöôøi coøn khaû naêng chieán ñaáu vaø 92 ngöôøi bò thöông, ñaõ di chuyeån ñeán ñöôïc caên cöù Bieät
Ñoäng Quaân Nam cuøng vôùi vuõ khí. Theo caùc taøi lieäu baùo caùo cuûa Hoa Kyø, trong toång soá treân 400 quaân
nhaân, thieät haïi cuûa Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân ñöôïc ghi nhaän laø 178 ngöôøi cheát hay maát tích, 148 bò thöông. Thieät haïi veà phía Coäng quaân goàm 639 cheát vaø gaàn 500 vuõ khí bò phaù huûy hay tòch thaâu. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
21 thaùng 2 Moät röøng phaùo kích cuûa Coäng quaân töø treân trôøi cao ñoå aäp xuoáng Caên Cöù BÑQ Nam. Trong suoát ngaøy naøy, möùc ñoä phaùo kích gia taêng voâ cuøng döõ doäi vôùi ñuû loaïi ñaïn töø hoûa tieån 122 ly cho ñeán ñaïi baùc taàm xa 130 ly. ÔÛ beân trong caên cöù, Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân giöõ vöõng chieán tuyeán. Haøng traêm tay suùng Muõ Naâu keát thaønh moät böùc töôøng saét vaø ñaåy lui caùc ñôït cöôøng taäp bieån ngöôøi kinh hoàn cuûa Coäng quaân. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
22 thaùng 2 Xuyeân qua maøn löôùi phoøng khoâng daày ñaët, 13 chieác tröïc thaêng lieàu lónh ñaùp xuoáng Caên Cöù BÑQ Nam ñeå di taûn thöông binh. Sau khi moät soá thöông binh ñöôïc boác ñi, ôû beân trong caên cöù chæ coøn laïi khoaûng 400 ngöôøi -- keå caû moät soá binh só cuûa Tieåu Ñoaøn 39 Bieät Ñoäng Quaân vöøa di taûn ñeán. Phía beân ngoaøi, quaân Baéc Vieät taäp trung löïc löôïng tieáp tuïc bao vaây chaët cheõ. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
24-25 thaùng 2 Sau nhieàu traän ñaùnh daèng giai, sang ngaøy 24 thaùng 2, Boä Tö Leänh Haønh Quaân taïi Khe Sanh löôïng ñònh laïi tình hình vaø nhaän thaáy raèng noã löïc baûo veä caên cöù Bieät Ñoäng Quaân Nam trôû neân quaù naëng, ñoøi hoûi haàu heát caùc phöông tieän yeåm trôï phi phaùo cuûa toaøn chieán tröôøng khieán caùc maët traän quan troïng khaùc khoâng ñöôïc yeåm trôï ñaày ñuû nhö yù muoán. Do ñoù, Boä Tö Leänh Haønh Quaân quyeát ñònh di taûn Tieåu Ñoaøn 21 Bieät Ñoäng Quaân baèng tröïc thaêng veà Caên Cöù Hoûa Löïc 30. Ngaøy 25 thaùng 2 , cuoäc di taûn chieán thuaät baét ñaàu. Caùc binh só ôû Caên Cöù BÑQ Nam ñöôïc tröïc thaêng di chuyeån ñeán Caên Cöù Hoûa Löïc 30. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
25 thaùng 2 Caên Cöù Hoûa Löïc 31 bò Coäng quaân traøn ngaäp. (Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.28). Caên cöù naøy naèm treân moät ngoïn ñoài nhoû cao 456 thöôùc, caùch Caên Cöù A Löôùi (Baûn Ñoâng) khoaûng 8 km veà phía Baéc, vaø ñaây cuõng laø nôi ñoùng quaân cuûa Boä Chæ Huy Löõ Ñoaøn 3 Nhaûy Duø do Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Thoï chæ huy. Trong ngaøy 25 thaùng 2 , quaân Coäng Saûn xung phong 3 laàn vaø ñaõ bò thieät haïi voâ cuøng gheâ gôùm. Hai ñôït taán coâng ñaàu tieân cuûa hoï bò beû gaõy. Quaân Coäng Saûn phaûi xung phong ñeán laàn thöù ba vôùi söï yeåm trôï cuûa moät côn baõo löûa phaùo binh, moät röøng möa coái ñuû loaïi, coäng theâm traän ñaùnh bieån ngöôøi aäp vaøo töø ba phía coù caû chieán xa haïng naëng T-54 ñi keøm, thì luùc ñoù môùi böùng noåi Caên Cöù Hoûa Löïc 31 taïi Haï Laøo.
Taøi lieäu veà traän ñaùnh ôû Caên Cöù Hoûa Löïc 31 ñöôïc phoå bieán trong Nguyeät San Ñoaøn Keát soá 45 xuaát baûn vaøo thaùng 11 naêm 1993. Xin ñöôïc trích daãn moät ñoaïn ngaén döôùi ñaây:
"Luùc naøy haøng raøo phoøng thuû cuûa caên cöù ñaõ bò chieán xa ñòch xeù naùt taïi nhieàu nôi, nhöng nhöõng toå chieán ñaáu cuûa quaân Duø vaãn anh duõng chieán ñaáu vaø haï raát nhieàu ñòch quaân... Chaúng bao laâu, nhöõng chieán xa coøn laïi cuûa ñòch quaân leo ñöôïc leân ñænh ñoài vôùi boä binh ñòch traøn theo xoâng vaøo nhöõng haàm phoøng thuû. Sau ñoù laø traän töû chieán cuoái cuøng cuûa Tieåu Ñoaøn 3 Duø vôùi ñòch quaân ngay trong giao thoâng haøo. Töøng traùi löïu ñaïn noå laøm banh xaùc Coäng quaân cuõng nhö caùc chieán binh Duø töû thuû." (Traàn Ñoã Caåm, "Chieán Dòch Haï Laøo: Traän Ñaùnh Cuûa Tieåu Ñoaøn 3 Duø Taïi Ñoài Ma 31" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.43).
"...Chaúng bao laâu, khoâng bò ngaên caûn ñaõ traøn tôùi saùt haàm chæ huy cuûa Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Thoï vaø caùc coâng söï phoøng thuû keá caän. Ñaïi UÙy PHöông, Tieåu Ñoaøn Phoù Tieåu Ñoaøn 3 Phaùo Binh Duø, göûi ñi moät ñieän vaên choùt treân heä thoáng truyeàn tin ñeå caûm ôn vaø vónh bieät caùc ñôn vò baïn ñaõ heát loøng yeåm trôï! Moät soá ñòch quaân lao xuoáng haàm chæ huy bò cheát tan xaùc cuøng vôùi Thieáu Taù Hieàn, Tham Möu Tröôûng Löõ Ñoaøn 3 Duø, vì traùi löïu ñaïn cuoái cuøng cuûa oâng. Ñaàu haàm phía beân kia, ngöôøi anh huøng Muõ Ñoû treân Ñoài Ma 31, Ñaïi UÙy Nguyeãn Vaên Ñöông (Phaùo Ñoäi Tröôûng Phaùo Ñoäi B3 Duø) sau khi xöû duïng ñeán khaåu ñaïi baùc 105 cuoái cuøng ñeå baén vaøo xe taêng ñòch, ñaõ duøng suùng ngaén ñeå baén vaøo keû thuø, chöøa vieân ñaïn cuoái cuøng cho chính mình!" (Traàn Ñoã Caåm, "Chieán Dòch Haï Laøo: Traän Ñaùnh Cuûa Tieåu Ñoaøn 3 Duø Taïi Ñoài Ma 31" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.43).
Tuy quaân Coäng Saûn chieám ñöôïc Caên Cöù Hoûa Löïc 31, nhöng hoï ñaõ phaûi ñoåi moät giaù quaù ñaét trong traän naøy. Theo taøi lieäu phoå bieán trong Nguyeät San Ñoaøn Keát (soá 45, thaùng 11 naêm 1993), toång keát thieät haïi ñoâi beân trong traän ñaùnh taïi Caên Cöù Hoûa Löïc 31 ñöôïc ghi nhaän nhö sau: Vieät Nam Coäng Hoøa: 155 töû thöông, 6 ñaïi baùc 105 ly bò phaù huûy. Coäng Saûn Baéc Vieät: haøng ngaøn töû thöông cuøng 11 chieán xa T-54 vaø PT-76 bò baén haï taïi choã (Traàn Ñoã Caåm, "Chieán Dòch Haï Laøo: Traän Ñaùnh Cuûa Tieåu Ñoaøn 3 Duø Taïi Ñoài Ma 31" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.43).
25 thaùng 2 Trung Töôùng Dö Quoác Ñoáng ra leänh cho moät phaân ñoaøn Thieát Giaùp vaø 2 Ñaïi Ñoäi thuoäc Tieåu Ñoaøn 8 Duø ñang hoaït ñoäng taïi vuøng baéc A Löôùi laäp töùc ñeán taêng vieän cho Caên Cöù Hoûa Löïc 31 caùch chöøng 6 caây soá veà höôùng Baéc ñang bò ñòch quaân vaây haõm. Löïc löôïng tieáp cöùu naøy goàm caùc chieán xa vaø thieát vaän xa thuoäc Thieát Ñoaøn 11 vaø 17 Kî Binh. Hai ñaïi ñoäi Duø do Thieáu Taù Phuù, Tieåu Ñoaøn Phoù Tieåu Ñoaøn 8 Duø chæ huy. Nhöng gaëp trôû ngaïi vì ñòa theá xa laï, ñöôøng röøng nuùi di chuyeån khoù khaên laïi bò ñòch quaân phuïc kích lieân mieân neân caùnh quaân naøy ñaõ khoâng kòp giaûi vaây Caên Cöù Hoûa Löïc 31. Khi ñòch quaân traøn ngaäp Caên Cöù Hoûa Löïc 31 vaøo hoài 251800H, toaùn Thieát Giaùp chæ coøn caùch chöøng hai caây soá. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
26 thaùng 2 Sau khi Caên Cöù Hoûa Löïc 31 bò rôi vaøo tay ñòch quaân, Töôùng Ñoáng ra leänh cho toaùn quaân cöùu vieän hôïp cuøng thaønh phaàn coøn laïi cuûa Tieåu Ñoaøn 3 Duø phaûn coâng chieám laïi vò trí naøy. Toaùn Thieát Giaùp laàn ñaàu tieân ñuïng ñoä döõ doäi vôùi caùc chieán xa ñòch taïi vuøng gaàn Caên Cöù Hoûa Löïc 31. Trong traän xa chieán naøy, Thieát Ñoaøn 17 Kî Binh baùo caùo baén haï 22 chieán xa ñòch, goàm 6 chieác T-54 vaø 16 chieác PT-76 maø khoâng bò thieät haïi moät chieán xa naøo vì ñaïn thieát giaùp ñòch. Tuy nhieân, coù 5 chieán xa M-41 bò hö haïi vì ñaïn B-40 vaø B-41 cuûa boä binh ñòch. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
27 thaùng 2 Ñòch quaân duøng boä binh vaø chieán xa toan traøn ngaäp löïc löôïng Thieát Giaùp, nhöng vôùi söï yeåm trôï höõu hieäu cuûa caùc tröïc thaêng voõ trang, toaùn Thieát Giaùp vaø quaân Duø ñaåy lui ñòch quaân, nhieàu chieán xa ñòch cuõng bò baén haï. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
28 thaùng 2 Trung Töôùng Hoaøng Xuaân Laõm bay vaøo Saøi Goøn ñeå trình baày tröôùc Toång Thoáng Nguyeãn Vaên Thieäu vaø Ñaïi Töôùng Toång Tham Möu Tröôûng Cao Vaên Vieân veà keá hoaïch ñaùnh chieám Tchepone nhö sau: Hai Löõ Ñoaøn 258 vaø 147 Thuûy Quaân Luïc Chieán seõ xuaát traän thay theá quaân Sö Ñoaøn 1 Boä Binh hieän ñang ñaûm traùch maët traän Nam ñöôøng soá 9 taïi vuøng nuùi Coâ Roác. Löõ Ñoaøn 369 Thuûy Quaân Luïc Chieán coøn laïi ñöôïc khoâng vaän tôùi Khe Sanh lieân tieáp trong ba ngaøy 1, 2 vaø 3 thaùng 3 laø thaønh phaàn tröø bò. Sö Ñoaøn 1 Boä Binh goàm coù caùc Trung Ñoaøn 1 vaø 3 seõ tieán quaân baèng tröïc thaêng vaän veà höôùng Taây Baéc. Caùc ñôn vò naøy coù nhieäm vuï thieát laäp moät chuoãi caên cöù hoûa löïc môùi treân nhöõng cao ñieåm phía Nam soâng Sepone, saâu hôn trong phaàn ñaát Laøo ñeå yeåm trôï cho caùnh quaân thuoäc Trung Ñoaøn 2 Boä Binh ñaùnh thaúng vaøo Tchepone. Sö Ñoaøn Duø vaø Löõ Ñoaøn 1 Thieát Kî vaãn chòu traùch nhieäm giöõ an ninh maët baéc ñöôøng soá 9. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
1 thaùng 3 Ñòch quaân sau khi ñöôïc taêng vieän, taán coâng toaùn Thieát Giaùp laàn thöù hai nhöng cuõng bò thaûm baïi. Tuy chöa bò traøn ngaäp, nhöng vì soá thöông vong khaù cao laïi khoâng ñöôïc taûn thöông vaø tieáp vaän khoù khaên neân khaû naêng taùc chieán cuûa toaùn quaân taêng vieän bò giaûm suùt raát nhieàu. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
2 thaùng 3 Tieåu Ñoaøn 2 Nhaûy Duø VNCH phaûi di taûn chieán thuaät khoûi Caên Cöù Hoûa Löïc 30. Sau ba ngaøy di chuyeån trong röøng giaø, tieåu ñoaøn ñöôïc tröïc thaêng boác veà Khe Sanh. (Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.28).
Tieåu Ñoaøn 7 Thuûy Quaân Luïc Chieán thuoäc Löõ Ñoaøn 147 ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Caên Cöù Hoûa Löïc Delta. Tieåu Ñoaøn 2/3 Boä Binh ñaõ bò thieät haïi khaù naëng trong caùc traän ñaùnh tröôùc ñaây taïi Caên Cöù Hoûa Löïc Hotel 2 ñöôïc ñöa veà haäu cöù. Thaønh phaàn coøn laïi cuûa Trung Ñoaøn 3 Boä Binh di chuyeån ñeán vuøng Caên Cöù Hoûa Löïc Delta 1 vaø Baõi Ñaùp Brown. Trong 3 ngaøy lieân tieáp, Boä Chæ Huy Löõ Ñoaøn 147 cuøng hai Tieåu Ñoaøn 2 vaø 4 coøn laïi ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Caên Cöù Hoûa Löïc Delta. Toaøn boä Löõ Ñoaøn 258 ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Caên Cöù Hoûa Löïc Hotel. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
3 thaùng 3 Quaân Coäng Saûn môû cuoäc taán coâng laàn thöù ba, laàn naøy coù caû moät trung ñoaøn chieán xa yeåm trôï. Caùc chieán só VNCH tuy bò yeáu theá vì ñòch quaân quaù ñoâng nhöng vaãn anh duõng chieán ñaáu. Trong luùc tình hình nguy ngaäp thì caùc coá vaán Thieát Giaùp taïi Khe Sanh lieân laïc ñöôïc vôùi caùc Phaùo Ñaøi bay B-52 ñeå yeâu caàu yeåm trôï. Trong tình traïng khaån caáp, caùc phi vuï "Arc Light" naøy ñaõ ñöôïc duøng nhö phi cô chieán löôïc yeåm trôï caän phoøng, thaû bom raát saùt phoøng tuyeán cuûa quaân baïn. Keát quaû ñòch quaân phaûi boû chaïy khi nhieàu chieán xa cuõng nhö boä ñoäi bò loaïi ra ngoaøi voøng chieán. Sau ñoù, toaùn Thieát Giaùp phaù ñöôïc voøng vaây trôû veà A Löôùi.
(Toång keát, trong khi thi haønh nhieäm vuï tieáp öùng Caên Cöù Hoûa Löïc 31 töø ngaøy 25 thaùng 2 cho tôùi 3/3, toaùn Thieát Giaùp vaø quaân Duø tuøng thieát bò thieät haïi 27 töû thöông, 200 bò thöông, khoaûng 30 xe thieát giaùp ñuû loaïi bò phaù huûy. Phía ñòch coù 6 chieán xa T-54, 17 PT-76, 2 xe vaän taûi Molotova bò phaù huûy, treân 1,000 teân ñòch bò cheát, 2 bò baét soáng vaø treân 300 vuõ khí ñuû loaïi bò tòch thaâu.).
(Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
3 thaùng 3 Keá hoaïch ñaùnh chieám Tchepone ñöôïc thi haønh. Tieåu Ñoaøn 3 (thuoäc Trung Ñoaøn 1 cuûa Sö Ñoaøn 1 Boä Binh) ñöôïc tröïc thaêng boác ñeán baõi ñaùp LoLo treân moät ngoïn ñoài vôùi cao ñoä 723 thöôùc caùch thò traán Tchepone 13 km veà höôùng Ñoâng Nam. Hoûa löïc phoøng khoâng cuûa Coäng quaân quaù maïnh meõ neân cuoäc ñoå quaân taïm thôøi bò trì hoaõn. Hai tröïc thaêng voõ trang Hoa Kyø bò baén rôi, moät soá tröïc thaêng vaän taûi khaùc bò thieät haïi ñaùng keå. Taøi lieäu "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" do Traàn Ñoå Caåm bieân soaïn coù ghi laïi cuoäc ñoå quaân haõi huøng naøy nhö sau:
...khi chieác tröïc thaêng ñaàu tieân chuaån bò ñaùp, ñòch quaân ñoàng loaït khai hoûa. Suùng phoøng khoâng ñuû loaïi ñan moät maøng löôùi löûa daày ñaëc khuûng khieáp bao phuû chieác tröp30c thaêng trong baõi ñaùp vaø chuïp goïn nhöõng tröïc thaêng ñang bay löôïn treân trôøi... Moät caëp tröïc thaêng voõ trang ñöôïc goïi tôùi ñeå daäp taùt nhöõng oå phoøng khoâng, nhöng ñòch vaãn baén leân döõ doäi khieán caû hai chieác ñeàu bò baén rôi. Caùc tröïc thaêng chôû quaân khaùc khoâng theå naøo ñaùp xuoáng.
Trong baøi vieát, taùc giaû cuõng coù ghi laïi chieán tích cuûa moät toaùn caûm töû quaân taïi baõi ñaùp tröïc thaêng LoLo:
Cuoäc ñoå quaân phaûi trì hoaõn ñeán ba laàn ñeå phi cô oanh kích theâm nhaèm tieâu dieät nhöõng hoïng suùng ca xaï baén raát chính xaùc cuûa Coäng quaân. Ñaëc bieät coù moät oå phoøng khoâng 37 ly ñoâi ñöôïc Coäng quaân daáu kín trong moät hang nuùi cao, chæ caùch LoLo chöøng vaøi traêm thöôùc ñaõ taùc xaï raát chính xaùc gaây nhieàu thieät haïi cho toaùn tröïc thaêng. Nhieàu phi tuaàn phaûn löïc cuõng nhö tröïc thaêng voõ trang ñaõ nhaøo xuoáng thaû bom vaø baén phaù ñeå daäp taét hoïng suùng naøy nhöng voâ hieäu.
Ñeán tröa, Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Ñieàm treân tröïc thaêng chæ huy noùng ruoät ra leänh cho Thieáu Taù Toaøn phaûi trieät haï oå phoøng khoâng naøy baèng moïi giaù ñeå tröïc thaêng khoång loà caâu ñaïi baùc 105 tôùi. Moät oå caûm töû do Haï Só 1 Nguyeãn Vaên Ñôïi chæ huy, goàm boán ngöôøi, thuoäc Ñaïi Ñoäi 1, tình nguyeän thi haønh nhieäm vuï khoù khaên naøy. Toaùn caûm töû ñöôïc troïng phaùo töø A Löôùi vaø Caên Cöù Hoûa Löïc Brown baén che chôû, phaûi boø gaàn tôùi nôi roài duøng löïu ñaïn vaø M-72 baén thaúng môùi thanh toaùn ñöôïc oå suùng nguy hieåm naøy...
Cuoái cuøng, vaøo khoaûng 18:30H cuøng ngaøy, Tieåu Ñoaøn 3 (thuoäc Trung Ñoaøn 1, Sö Ñoaøn 1 Boä Binh) vôùi treân 500 binh só cuõng vöôït qua ñöôïc maøng löôùi cuûa töû thaàn, ñoå xuoáng baõi ñaùp vaø laäp töùc toå chöùc voøng ñai an ninh caên cöù.
(Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.33).
3 thaùng 3 Tieåu Ñoaøn 3/1 Boä Binh ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Caên Cöù Hoûa Löïc Lolo, toïa ñoä XD 431371, khoaûng 13 caây soá ñoâng nam Tchepone. Cuoäc ñoå quaân raát gay go vaø phaûi ñình hoaõn nhieàu laàn vì traän ñòa phaùo phoøng khoâng ñòch voâ cuøng aùc lieät. Trong khi ñoù, Trung Ñoaøn 2 môùi tham chieán baét ñaàu rôøi Ñoâng Haø ñeå ñeán ñieåm taäp trung. Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 2 Boä Binh cuøng vôùi Tieåu Ñoaøn 2/2 tôùi Khe Sanh hoài 031030H, Tieåu Ñoaøn 1/2 ñeán nôi hoài 032130H. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
4 thaùng 3 Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 1 Boä Binh do Ñaïi Taù Nguyeãn Vaên Ñieàm chæ huy cuøng vôùi Tieåu Ñoaøn 4 (thuoäc Trung Ñoaøn 1) do Trung Taù Leâ Huaán laøm tieåu ñoaøn tröôûng vaø moät phaùo ñoäi ñaïi baùc 105 ly ñöôïc tröïc thaêng ñöa ñeán baõi ñaùp LoLo. Luùc naøy löïc löôïng phoøng khoâng Baéc Vieät quanh baõi ñaùp haàu nhö ñaõ bò tieâu dieät hoaøn toaøn. (Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.34).
Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 1 Boä Binh vaø Tieåu Ñoaøn 2/1 cuøng phaùo binh ñöôïc tröïc thaêng vaän ñeán Lolo. Tieåu Ñoaøn 4/1 ñöôïc tröïc thaêng vaän ñeán Baõi Ñaùp Liz, toïa ñoä XD 376394, khoaûng 6 caây soá taây taây baéc Lolo. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
5 thaùng 3 Tieåu Ñoaøn 4 vaø Tieåu Ñoaøn 2 (thuoäc Trung Ñoaøn 2, Sö Ñoaøn 1 Boä Binh) ñöôïc tröïc thaêng vaän ñeán Caên Cöù Hoûa Löïc Sophia, khoaûng 5 km veà höôùng Ñoâng Nam cuûa thò traán Tchepone. ÔÛ nôi naøy hoûa löïc phoøng khoâng Baéc Vieät cuõng maïnh. Nhöng nhôø caùc phi vuï oanh taïc cuøng phaùo binh yeåm trôï baén töø Caên Cöù LoLo neân cuoäc ñoå quaân ñaõ ñöôïc thaønh coâng nhanh choùng. Chæ coù hai tröïc thaêng voõ trang loaïi UH-1C cuøng hai tröïc thaêng chôû quaân khaùc bò baén haï. Moät soá khaùc tuy bò truùng ñaïn, nhöng thieät haïi khoâng ñaùng keå.
Nguyeät San Ñoaøn Keát, aán baûn thaùng 6 naêm 1997, coù ghi laïi moät söï vieäc raát caûm xuùc ôû baõi ñaùp LoLo. Ñoù laø haønh ñoäng queân-mình-hy-sinh ñaày yù nghóa cuûa Thieáu Taù Ñònh -- moät vò só quan Boä Binh VNCH -- giöõa voøng vaây nguy hieåm:
Trong cuoäc ñoå quaân (ôû baõi ñaùp Sophia), Thieáu Taù Ñònh, Tieåu Ñoaøn Tröôûng Tieåu Ñoaøn 5 (Trung Ñoaøn 2 Boä Binh), ngoài treân chieác noùn saét cuûa mình ñaët treân saøn tröïc thaêng chôû quaân. OÂng bò moät vieân ñaïn phoøng khoâng 12.7 ly xuyeân qua saøn tröïc thaêng, qua chieác noùn saét vaø troå töø moâng leân tôùi vai. Tuy bò thöông nhöng Thieáu Taù Ñònh raát bình tónh, oâng khoâng ñeå loä veû ñau ñôùn hay hoaûng sôï ñeå thuoäc caáp bieát, sôï hoï maát tinh thaàn.
Khi tröïc thaêng môùi xaø xuoáng nhöng coøn khaù cao treân baõi ñaùp, vaøi ngöôøi lính tính nhaûy xuoáng, nhöng Thieáu Taù Ñònh naém vai hoï laïi vaø baûo: "Tröïc thaêng coøn cao laém."
Luùc tröïc thaêng xuoáng thaáp hôn, lính ñaõ nhaûy ra heát. Ngöôøi caän veä cuûa Thieáu Taù Ñònh thaáy oâng ngoài yeân, beøn lay vai duïc oâng nhaûy ra. Khi thaáy tay beâ beát maùu vaø Thieáu Taù Ñònh khoâng traû lôøi, ngöôøi lính môùi bieát Thieáu Taù Ñònh ñaõ cheát ngoài treân tröïc thaêng.
(Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.34).
Khi caùc ñôn vò Boä Binh VNCH ñoå quaân xong xuoâi, hoï lieàn bung ra luïc soaùt. Haøng traêm xaùc cheát cuûa boä ñoäi Coäng Saûn ñöôïc phaùt hieän. Nhöõng xaùc cheát naøy ñeàu bò tan taøn döôùi söùc coâng phaù kinh khieáp cuûa ñuû loaïi ñaïn phi phaùo do löïc löôïng ñoàng minh baén yeåm trôï. Saùng ngaøy 5 thaùng 3 , Tieåu Ñoaøn 4 Thuûy Quaân Luïc Chieán VNCH môû cuoäc haønh quaân taûo thanh, haï ñöôïc 130 ñòch quaân, tòch thaâu vaø phaù huûy nhieàu vuõ khí. Luùc aáy Tieåu Ñoaøn 4 (Trung Ñoaøn 1 Boä Binh) cuõng chaïm suùng vôùi ñòch quaân. Hoï haï ñöôïc 41 boä ñoäi Coäng Saûn taïi chieán tröôøng. (Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.34).
5 thaùng 3 Trung Ñoaøn 2 Boä Binh döï truø ñoå quaân xuoáng Caên Cöù Hoûa Löïc Sophia, toïa ñoä XD 346498, khoaûng 4 caây soá röôõi Ñoâng Nam Tchepone vaøo hoài 051100H, nhöng vì thôøi tieát xaáu neân phaûi trì hoaõn. Maõi tôùi 051320H, caùc Tieåu Ñoaøn 4 vaø 5/2 môùi ñöôïc ñoå xuoáng Sophia ñöôùi hoûa löïc phoøng khoâng khaù maïnh cuûa ñòch quaân. Tôùi 051900H, cuoäc ñoå quaân môùi hoaøn taát. Taùm khaåu ñaïi baùc 105 ly cuõng ñöôïc ñoå xuoáng traän ñòa. Tôùi luùc naøy, Tchepone ñaõ naèm trong taàm phaùo binh Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa vaø coi nhö bò quaân Trung Ñoaøn 2 khoáng cheá. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
6 thaùng 3 Trong moät cuoäc haønh quaân khoâng vaän ñaïi quy moâ, 120 chieác UH-1 ñöa hai tieåu ñoaøn VNCH töø Khe Sanh ñeán thò traán Tchepone. Caùc ñôn vò VNCH luïc soaùt vaø tieâu huûy moät soá quaân duïng to lôùn cuûa quaân Coäng Saûn Baéc Vieät goàm 76 khaåu ñaïi baùc, 106 chieán xa, 405 xe vaän taûi, 1,934 suùng coäng ñoàng, 5,066 suùng caù nhaân, 12,000 taán gaïo, vaø 800 taán ñaïn döôïc ñuû loaïi. (Will Fowler, "The Vietnam Story" , tr.165).
Hoâm nay laø ngaøy ñaùnh vaøo Tchepone. Khe Sanh bò phaùo kích baèng hoûa tieãn 122 ly nhöng chæ bò thieät haïi nheï. Toång coäng coù khoaûng 120 tröïc thaêng thaû hai Tieåu Ñoaøn 2 vaø 3/2 xuoáng Baõi Ñaùp Hope, toïa ñoä XD 344478, khoaûng 4 caây soá ñoâng baéc Tchepone. Ñeán 061343H, caû hai Tieåu Ñoaøn naøy vaø moät thaønh phaàn cuûa Ñaïi Ñoäi Trinh Saùt cuøng Boä Chæ Huy nheï Trung Ñoaøn 2 ñaõ coù maët taïi Baõi Ñaùp Hope. Trong khi ñoù, Tieåu Ñoaøn 1/1 ñöôïc ñoå xuoáng Lolo ñeå taêng cöôøng. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
7 thaùng 3 Ñòch phaùo kích Lolo, nôi ñaët Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 1 Boä Binh. Tieåu Ñoaøn 2/2 luïc soaùt vuøng Ñoâng Tchepone trong khi Tieåu Ñoaøn 3/2 do Thieáu Taù Traàn Ngoïc Hueá chæ huy ñaùnh thaúng vaøo Tchepone nhöng chæ gaëp söùc khaùng cöï leû teû. Thieáu taù Hueá ñöôïc thaêng caáp Trung Taù ñaëc caùch taïi maët traän. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
7-8 thaùng 3 Khoaûng 1,000 binh só Boä Binh VNCH vaøo Tchepone. Hoï tìm thaáy nhieàu vuõ khí cuøng xaùc cheát Coäng quaân ñaõ bò tan naùt vì nhöõng phi vuï B-52 tröôùc ñaây. (Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.35).
8 thaùng 3 Luùc baáy giôø, quaân Trung Ñoaøn 2 Boä Binh phoái trí nhö sau: Tieåu Ñoaøn 3 trong thò traán Tchepone taïi toïa ñoä XD 323444. Tieåu Ñoaøn 2 taïi bôø Baéc soâng Sepone, toïa ñoä XD 335432. Tieåu Ñoaøn 4 taïi bôø Nam soâng Sepone, toïa ñoä XD 332423. Tieåu Ñoaøn 5 traán ñoùng Sophia. Tôùi tröa, quaân Trung Ñoaøn 2 taäp trung taïi bôø soâng Sepone. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
Ñeâm 8 thaùng 3 , caùc Tieåu Ñoaøn 2 vaø 3 môû cuoäc haønh quaân caøn queùt veà höôùng Ñoâng thò traán Tchepone. Töø ñoù, hoï di chuyeån veà höôùng Nam, vöôït soâng Sepone vaø tieán veà höôùng Caên Cöù Hoûa Löïc Sophia. (Traàn Ñoã Caåm, "Haønh Quaân Lam Sôn 719: Muïc Tieâu Tchepone" . Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 6 1997, tr.35).
9 thaùng 3 Saùng sôùm, hoài 090200H, hai Tieåu Ñoaøn 2 vaø 3/2 baét ñaàu vöôït soâng Sepone töø bôø baéc sang bôø nam, hoaøn taát luùc 090600H. Tôùi 090900H, hai tieåu ñoaøn naøy veà tôùi Sophia. Cuoäc taán coâng vaøo Tchepone coi nhö hoaøn taát. Töôùng Laõm bay vaøo Saøi Goøn ñeå baùo tin chieán thaéng vaø trình baøy keá hoaïch ruùt quaân cuøng Toång Thoáng Thieäu vaø Ñaïi Töôùng Vieân. Theo keá hoaïch naøy, moät soá quaân Trung Ñoaøn 2 seõ boû Sophia ñeå chieám ñoùng vò trí môùi taïi Baõi Ñaùp Brick, toïa ñoä XD 589299, khoaûng 9 caây soá Nam A Löôùi, gaàn ñöôøng 926. Phaàn coøn laïi seõ ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi nhöõng vò trí phía taây vaø nam cuûa Brick. Sau ñoù, quaân Trung Ñoaøn 2 Boä Binh seõ luïc soaùt khu Binh Traïm 33 vaø ñöôøng 914 theo höôùng taây nam. Hai Trung Ñoaøn 1/2 vaø 2/2 Boä Binh seõ haønh quaân taïi vuøng naøy trong vuøng töø 7 ñeán 10 ngaøy. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
10 thaùng 3 Ñòch phaùo kích döõ doäi vaøo Sophia khieán 6 trong soá 8 khaåu ñaïi baùc 105 ly bò hö haïi. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
11 thaùng 3 Quaân Trung Ñoaøn 2 Boä Binh ñuïng ñoä thöôøng xuyeân vôùi ñòch quanh Sophia. Trung Ñoaøn 2 Boä Binh ñöôïc leänh di chuyeån baèng ñöôøng boä töø Sophia ñeán Liz. Trong khoaûng töø 111400H ñeán chieàu toái, Tieåu Ñoaøn 2/2 ñöôïc tröïc thaêng boác töø Liz ñeå ñoå xuoáng baõi ñaùp Brown, toïa ñoä XD 505357. Tieåu Ñoaøn 5/2 ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi moät ñòa ñieåm caùch Sophia 2 (Sophia East) khoaûng 1 caây soá veà höôùng baéc ñeå baûo veä Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 2 ñang ñoùng taïi ñaây. Tieåu Ñoaøn 4/2 coù nhieäm vuï traán giöõ Sophia ñeå Trung Ñoaøn lui quaân. Buoåi tröa cuøng ngaøy, Tieåu Ñoaøn 4 chaïm ñòch raát naëng caùch Sophia chöøng 1 caây soá veà phía nam. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
12 thaùng 3 Hoài 121635H, Tieåu Ñoaøn 3/2 ñöôïc tröïc thaêng vaän tôùi Baõi Ñaùp Moon, toïa ñoä XD 495336, khoaûng 1 caây soá nam Sophia 2, hoaøn taát luùc 121645H. Tieåu Ñoaøn 4/2 laø ñôn vò cuoái cuøng rôøi Sophia, ñöôïc tröïc thaêng vaän ñoå xuoáng Brown hoài 121745H. Taát caû 8 khaåu ñaïi baùc 105 ly boû laïi ñeàu bò phi cô doäi bom phaù huûy. Tôùi luùc naøy, Caên Cöù Hoûa Löïc Lolo, nôi Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 1 Boä Binh traán ñoùng laø caên cöù saâu nhaát veà höôùng taây trong phaàn ñaát Laøo cuûa QLVNCH. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
13 thaùng 3 Khi Trung Ñoaøn 2 Boä Binh rôøi khu vöïc phía taây Lolo, caùc Trung Ñoaøn 1 vaø 31 thuoäc Sö Ñoaøn 2 Vieät Coäng baét ñaàu taán coâng caùc vò trí cuûa Trung Ñoaøn 1 Boä Binh quanh Lolo khieán caùc ñôn vò naøy phaûi di chuyeån veà gaàn caên cöù chính. Lolo cuõng bò phaùo kích döõ doäi. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
14 thaùng 3 Ñòch baét ñaàu taán coâng Lolo, môû ñaàu baèng traän ñòa phaùo khoác lieät goàm ñaïi phaùo 130 ly, 152 ly vaø hoûa tieãn 122 ly khieán caùc ñaïi baùc 105 taïi Lolo ñeàu bò hö haïi. Ñòch vaây chaët Lolo khieán tröïc thaêng khoâng theå taûn thöông vaø tieáp teá ñöôïc. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
15 thaùng 3 Quaân Trung Ñoaøn 1 Boä Binh taïi Lolo bò vaây chaët, khoâng ñöôïc tieáp teá vaø taûn thöông, neân ñöôïc leänh ruùt boû. Keá hoaïch di taûn ñöôïc hoaïch ñònh nhö sau: Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 1 vaø caùc ñôn vò quanh Lolo seõ di chuyeån baèng ñöôøng boä veà höôùng Ñoâng. Tieåu Ñoaøn 4/1 coù nhieäm vuï ôû laïi Lolo chaän ñòch ñeå Trung Ñoaøn phaù voøng vaây ruùt lui. Sau ñoù, Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn ñöôïc tröïc thaêng boác veà Khe Sanh. Tieåu Ñoaøn 4/1 ôû laïi bò thieät haïi naëng, Tieåu Ñoaøn Tröôûng laø Trung Taù Leâ Huaán vaø taát caû caùc só quan ñeàu bò töû thöông. Trung Taù Huaán laø tieåu ñoaøn tröôûng thaâm nieân cuøa Sö Ñoaøn 1 Boä Binh, oâng bò töû thöông vì moät traøng ñaïn AK baén gaàn cuûa Coäng quaân trong luùc ñieàu ñoäng binh só caän chieán vôùi ñòch. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
16 thaùng 3 Thaønh phaàn coøn laïi cuûa Tieåu Ñoaøn 4/1 phaù voøng vaây ruùt khoûi Lolo. Boán ñaïi baùc 155 ly vaø boán ñaïi baùc 105 boû laïi sau ñoù bò phi cô doäi bom phaù huûy. Trong khi Lolo bò traøn ngaäp, quaân Trung Ñoaøn 2 ñang luïc soaùt taïi caùc muïc tieâu Cöûa Tuøng vaø Cöûa Vieät phía ñoâng nam Sophia, doïc theo ñöôøng 914, phaù huûy nhieàu kho quaân duïng. Buoåi tröa, Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 3 Boä Binh vaø Tieåu Ñoaøn 4/3 ñöôïc tröïc thaêng boác töø Delta 1 veà caên cöù Haøm Nghi trong phaàn ñaât Vieät Nam vaøo hoài 121220H. Tieåu Ñoaøn 1/3 coøn laïi traán giöõ Delta 1. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
17 thaùng 3 Thaønh phaàn coøn laïi cuûa Tieåu Ñoaøn 4/1 sau khi ruùt khoûi Lolo ñi chuyeån tôùi bôø soâng Sepone, bò ñòch ñuoåi kòp vaø vaây chaët. Tuy ñaïn döôïc ñaõ haàu caïn, nhöng ngöôøi chæ huy cao caáp nhaát coøn laïi laø Trung Só Trung Ñoäi Phoù Nguyeãn Vaên Haøi vaãn tieáp tuïc cuøng caùc baïn ñoàng ñoäi töû chieán ñeán cuøng, khoâng chòu ñaàu haøng. Tröïc thaêng voõ trang Hoa Kyø yeåm trôï tieáp caän raát höõu hieäu cho toaùn ngöôøi soáng soùt. Trong khi ñoù, Tieåu Ñoaøn 5/2 bò ñòch phaùo kích naëng taïi moät vò trí gaàn Baõi Ñaùp Brown. Theo keá hoaïch, Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 2 seõ ñöôïc di taûn baèng tröïc thaêng ñeán Caên Cöù Hoûa Löïc Delta 1. Caùc ñôn vò coøn laïi cuûa trung ñoaøn di chuyeån baèng ñöôøng boä veà höôùng ñoâng. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
18 thaùng 3 Buoåi tröa, quaân Trung Ñoaøn 1 Boä Binh vôùi caùc Tieåu Ñoaøn 1, 2 vaø 3 sau khi ruùt khoûi Lolo ñeán moät ñòa ñieåm caùch A Löôùi chöøng 2 caây soá veà höôùng taây nam, toïa ñoä XD 512378. Toaùn quaân naøy sau ñoù ñöôïc tröïc thaêng boác veà Khe Sanh an toaøn vaøo hoài 181230H. Khoaûng treân 30 quaân nhaân coøn laïi thuoäc Tieåu Ñoaøn 4/1 sau cuøng ñöôïc tröïc thaêng boác veà Khe Sanh vaøo buoåi chieàu cuøng ngaøy. Sau ñoù, Tieåu Ñoaøn 5/2 cuõng ñöôïc tröïc thaêng boác ñi töø moät ñòa ñieåm gaàn Brown. Ngay sau ñoù, keå töø hoài 181600H vaø suoát ñeâm caùc Tieåu Ñoaøn 2, 3 vaø 4 cuûa Trung Ñoaøn 2 Boä Binh bò taán coâng döõ doäi taïi phía taây Baõi Ñaùp Brown. Ñòch duøng phaùo baén phuû ñaàu roài taán coâng baèng boä binh. Quaân Trung Ñoaøn 2 ñaõ caïn ñaïn döôïc cuõng nhö löông thöïc töø nhieàu ngaøy qua bò thieät haïi khaù naëng. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
19 thaùng 3 Chieán Ñoaøn 1 Thieát Kî baét ñaàu ruùt khoûi A Löôùi. Khi caùnh quaân naøy veà tôùi Caên Cöù Hoûa Löïc Alpha treân ñöôøng soá 9, thaønh phaàn coøn laïi cuûa Sö Ñoaøn 1 Boä Binh ñöôïc tröïc thaêng boác ñi, trong soá naøy coù quaân cuûa Trung Ñoaøn 2 taïi Baõi Ñaùp Brown vaø Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn vaø Tieåu Ñoaøn 1/3 taïi Caên Cöù Hoûa Löïc Delta 1.
Theo tin tình baùo, trong giai ñoaïn naøy, löïc löôïng ñòch ñöôïc phoái trí nhö sau: Sö Ñoaøn 308 CSBV vôùi caùc Trung Ñoaøn 36, 102 vaø 88 taán coâng töø maët Baéc ñöôøng soá 9 gaàn bieân giôùi Laøo - Vieät. Caùc Trung Ñoaøn 64 thuoäc Sö Ñoaøn 320 CSBV vaø Trung Ñoaøn 24 thuoäc Sö Ñoaøn 304 CSBV bao vaây A Löôùi vaø ñoaïn ñöôøng phía ñoâng ñeå chaän ñöôøng ruùt lui cuûa Chieán Ñoaøn 1 Thieát Kî. Sö Ñoaøn 2 vôùi caùc Trung Ñoaøn 1, 31 vaø 141 bao vaây quaân Sö Ñoaøn 1 Boä Binh VNCH taïi maët traän Nam ñöôøng soá 9. Sö Ñoaøn 324 CSBV vôùi caùc Trung Ñoaøn 29, 803 vaø 812 bao vaây quanh Thuûy Quaân Luïc Chieán taïi vuøng Nam ñöôøng soá 9 gaàn bieân giôùi Laøo - Vieät.
Vaøo buoåi tröa, Caên Cöù Hoûa Löïc Delta 1 bò phaùo kích döõ doäi khieán boán khaåu ñaïi baùc 105 ly cuûa Phaùo Ñoäi C/44 bò hö haïi, 1400 quaû ñaïn ñaïi baùc phaùt noå. Caùc Tieåu Ñoaøn 2, 3 vaø 4 thuoäc Trung Ñoaøn 2 taïi vuøng taây Sophia 2 cuõng ñuïng ñoä naëng. Hoài 192300H, caû 3 Tieåu Ñoaøn naøy ñeàu bò ñòch quaân taán coâng döõ doäi. Tieåu Ñoaøn 3/2 taïi vò trí XD 512343, Tieåu Ñoaøn 2/2 taïi vò trí XD 514 353 vaø Tieåu Ñoaøn 4/2 taïi vò trí 518342. Ñöôïc phi cô voõ trang C-130 yeåm trôï, ñeán nöûa ñeâm, toaùn quaân naøy baùo caùo vaãn giöõ vöõng ñöôïc vò trí. Ñòch quaân bò thieät haïi naëng. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
20 thaùng 3 Luùc 201320H, Tieåu Ñoaøn 3/2 ñöôïc tröïc thaêng boác töø vuøng taây Sophia 2 (toïa ñoä XD 512344) veà Caên Cöù Haøm Nghi, maëc daàu coù 28 trong soá 40 tröïc thaêng chôû quaân bò truùng ñaïn phoøng khoâng. Keá hoaïch boác Tieåu Ñoaøn 4/2 sau ñoù bò huûy boû khi coù theâm moät tröïc thaêng bò truùng ñaïn phoøng khoâng phaùt noå. Theo keá hoaïch döï truø, caùc Tieåu Ñoaøn 2/2 vaø 4/2 seõ ñöôïc boác vaøo ngaøy hoâm sau, tieáp theo laø Boä Chæ Huy Trung Ñoaøn 2 vaø Tieåu Ñoaøn 1/3 taïi Caên Cöù Hoûa Löïc Delta 1. Hai Tieåu Ñoaøn 2/2 vaø 3/2 ñöôïc leänh töï tìm ñöôøng di chuyeån ñeå tìm ñieåm boác quaân an toaøn hôn. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
21 thaùng 3 Hoài 210300H, ñòch taán coâng maïnh hai Tieåu Ñoaøn 2/2 vaø 4/2 ñang bò keït taïi ñòa ñieåm 2 caây soá veà höôùng taây cuûa Sophia, toïa ñoä XD 513343, gaây thieät haïi khaù naëng. Löïc löôïng ñòch thuoäc Sö Ñoaøn 2 CSBV quyeát tieâu dieät hai tieåu ñoaøn naøy nhöng ñaõ thaát baïi vaø bò thieät haïi naëng. Sau cuøng, caùc ñôn vò coøn laïi cuûa Sö Ñoaøn 1 Boä Binh ñöôïc tröïc thaêng vaän veà Khe Sanh hoài 211800H. (Taøi lieäu boå tuùc cuûa Nguyeät San Ñoaøn Keát, thaùng 12/99).
23 thaùng 3 Cuoäc Haønh Quaân Lam Sôn 719 chaám döùt sau 45 ngaøy haønh quaân. (Traàn Ñoã Caåm, "Nhöõng Traän Ñaùnh Cuûa Bieät Ñoäng Quaân Taïi Haï Laøo," Website Nguyeät San Ñoaøn Keát).
24 thaùng 4 500,000 ngöôøi Myõ bieåu tình choáng chieán tranh taïi Washington, D.C. (Will Fowler, "The Vietnam Story" , tr.124).
Toån thaát cuûa ñoâi beân trong cuoäc haønh quaân Lam Sôn 719 Coäng Saûn Baéc Vieät : 14,000 töû thöông, 167 tuø binh, 6,657 vuõ khí bò tòch thu, vaø 120 xe taêng bò baén haï. Vieät Nam Coäng Hoøa : 1,392 töû thöông, 4,236 bò thöông, 71 chieán xa vaø 96 khaåu ñaïi baùc bò thieät haïi. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War" , tr.165).
Haønh quaân Lam Sôn 720 Ngaøy 14 thaùng 4 Quaân Ñoäi VNCH môû cuoäc haønh quaân Lam Sôn 720 vaøo thung luõng A Shau. Chieán dòch keùo daøi ñeán giöõa thaùng 5 vôùi nhieàu traän ñaùnh kòch lieät xaûy ra. Quaân Baéc Vieät môû cuoäc phaûn coâng maïnh meõ ñeå baûo veä Caên Cöù 607. Vaøi trung ñoaøn VNCH lieàn ñöôïc ñöa ñeán taêng cöôøng cho maët traän A Shau. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War" , tr.165).
2 thaùng 6 Trong moät cuoäc haønh quaân caøn queùt vuøng Khe Sanh, quaân ñoäi VNCH tieâu dieät 225 boä ñoäi Baéc Vieät. Thieät haïi veà phía VNCH töông ñoái nheï vôùi 17 quaân nhaân hy sinh. (Edgar O'ballance, The Wars In Vietnam, 1954-73, tr.163).
24 thaùng 6 Baéc Vieät taán coâng Caên Cöù Hoûa Löïc Fuller ôû gaàn vuøng Phi Quaân Söï. Khoâng Quaân can thieäp maïnh meõ laøm quaân Coäng Saûn phaûi ruùt lui khoûi chieán tröôøng. (Edgar O'ballance, The Wars In Vietnam, 1954-73, tr.163).
3 thaùng 10 Toång Thoáng Nguyeãn Vaên Thieäu taùi ñaéc cöû vaø chaáp chaùnh nhieäm kyø toång thoáng naøy laàn thöù hai (Edgar O'ballance, The Wars In Vietnam, 1954-73, tr.164). Boán naêm sau, ngaøy 21 thaùng 4 naêm 1975 oâng Thieäu leân ñaøi truyeàn hình ñoïc baøi dieãn vaên töø chöùc. Cuøng ngaøy naøy, Phoù Toång Thoáng Traàn Vaên Höông nhaäm chöùc Toång Thoáng Vieät Nam Coäng Hoøa.
Haønh quaân Lam Sôn 810 Thaùng 10 , Quaân Ñoäi VNCH môû cuoäc haønh quaân Lam Sôn 810 ñeå ngaên chaän caùc söï xaâm nhaäp cuûa quaân Baéc Vieät doïc theo bieân giôùi Vieät-Laøo. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War" , tr.165).
Thaùng 11 Quaân Ñoäi Hoaøng Gia Cam Boát cuøng Quaân Ñoäi Vieät Nam Coäng Hoøa môû cuoäc haønh quaân phoái hôïp goàm 27,500 ngöôøi giaûi toûa thò traán Chup trong laõnh thoå Cam Boát. Sau nhieàu traän giao tranh, löïc löôïng Coäng Saûn boû chaïy. Quaân ñoäi ñoàng minh tieâu huûy nhieàu caên cöù tieáp vaän cuûa quaân Baéc Vieät vaø Khmer Ñoû (Coäng Saûn Cam Boát). (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War" , tr.168).
Toång Keát Thieät Haïi Trong Naêm 1971 Vieät Nam Coäng Hoøa : 22,738 töû thöông, 60,939 bò thöông.Hoa Kyø : 2,349 töû thöông, 8,936 bò thöông.Coäng Saûn Baéc Vieät : 98,094 töû thöông. (Charles T. Kamps, Jr., "History Of The Vietnam War" , tr.165).